Film
In de honderdjarige bestaansgeschiedenis van het medium film is er in de Zaanstreek nooit sprake van een echte filmcultuur geweest: niet in de passieve, noch in de actieve zin.
Dit heeft veel te maken met het feit dat Amsterdam, dat wel een dergelijke cultuur bezit, zo nabij ligt.
Ooit waren er in de Zaanstreek vijf bioscopen, die alle redelijk floreerden. In Zaandam waren 'Apollo' en 'Flora', in Zaandijk 'Centraal' (naar de eigenaar ook wel 'Oene' genoemd), in Wormerveer was 'Corso' en in Krommenie was bioscoop 'Centraal'. Geen enkele van deze theaters is meer als zodanig in gebruik, niet alleen door de concurrentie van televisie en video, maar zeker ook doordat Amsterdam na de aanleg van de Coentunnel nog makkelijker vanuit de Zaanstreek bereikbaar werd.
In de Zaanstreek is thans (1991) alleen nog 't Saentje (met drie zalen) te Zaandam als bioscoop aanwezig.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Filmkern opgericht, die als doel had het vertonen van (kunstzinnige) films, die niet in de Zaanse bioscopen te zien waren. Deze stichting verdween aan het eind van de jaren `60. Later ontstonden enige Filmhuizen, die over het algemeen een kwijnend bestaan leidden. De Zaanstreek heeft ook geen grote filmmakers opgeleverd voor de nationale filmindustrie, maar wel zijn er nog steeds enkele smalfilmers actief. Er bestaan (1991) twee verenigingen, waarvan het in 1938 opgerichte Saenden ongeveer dertig leden telt. De kinderboekenschrijver Dick Laanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLaan, Dick
Wormerveer 18 december 1894 - Heemstede 6 oktober 1973
Schrijver van kinderboeken, cineast. Dick Laan werd geboren als zoon van Jan Cornelis Laan, een der oprichters van Crok en Laan. In 1902 verhuisde hij met zijn ouders naar Bloemendaal. Op latere leeftijd woonde hij geruime tijd in Heemstede. Dick Laan genoot bekendheid als cineast. Hij kon aanspraak maken op de titel, ooit lid van Saenden, claimde de titel 'eerste amateurfilmer van Nederland'.
Bekende produkties uit de Saenden-stal zijn: 'De Dam-tot-Dam-race', 'Zaans Molenleven' van R. Caro en J. de Jong en 'De Zaans Veem-brand`.
In 1965 werd de Smalfilmclub Zaanstreek-Noord opgericht, die ongeveer twintig leden telt. Beide verenigingen zijn de inzinking van de jaren `70 te boven gekomen en nemen thans (1991) ook 'video-leden' aan.
Ot Louw