Heij, Henk
Hilversum 16 april 1914 - Dachau 2 mei 1945
Hendricus Leonardus Heij, ook wel Hendrikus/Henk - Heij/Hey, getrouwd met M. Heij-Evertse, was in 1944 betrokken bij de staking in de Blikfabriek te Krommenie. Henk Heij verhuisde eerder vanuit z'n geboorteplaats Hilversum naar de Zaanstreek omwille van de werkgelegenheid en was woonachtig in de Klaas Katerstraat, bij het Blok. Bij de blikfabriek kon hij aan de slag als blikknipper. Zwager Wim Evertse, 15 jaar oud, was eveneens werkzaam bij de Verblifa, zij het als elektricien.
Toen de oorlog uitbrak bestond de productie uit verpakkingen, zaklantaarns, carbidlantaarns, helmen en granaathulzen, hetgeen enige arbeidsgarantie gaf. Daarna volgden de orders van de Duitsers die verpakkingsdoosjes voor condooms bestelden.
De mei-staking ontstond op vrijdag 30 april 1943; vooral de 4 á 500 'blikmeiden' uit Amsterdam stuurden verbaal aan op staking. De bezetters grepen direct in en eisten van de Verblifa-directie elf namen en adressen van personeelsleden. Een overvalwagen reed zaterdagmiddag 1 mei de adressen in het dorp af om de opgegeven werknemers te arresteren.
In de veronderstelling ook opgepakt te kunnen worden stapten Wim Evertse en z'n broer Jaap meteen in het bootje dat achter het huis in de Dirksloot lag en roeiden naar het botenhuis van de sigarenfabriek waar later van Harlingen zat. Zij bleven daar tot de schemer inviel.
Henk Heij bleek wél op de lijst te staan. Hij werd bij thuiskomst opgewacht, kon geen kant meer op en werd ingerekend. Vier van de twaalf werknemers verschenen zondag 2 mei voor het standgerecht. Onmiddellijk daarna werden Hendrik Blank (54), Johan van Lemmeren (40), Theodorus Rijkhoff (28) en Gerard Wiersma doodgeschoten. De overige acht opgepakte werknemers, waaronder Henk Heij, werden naar concentratiekampen verbannen. Later werd duidelijk dat er geen kantoormensen of leidinggevenden tot het twaalftal behoorden; het betrof hoofdzakelijk fabrieksarbeiders. Van Henk Heij werd vanaf die dag niets meer vernomen.
In 2014 poogt Willem Evertse, neef van de eerder genoemde en in 2013 overleden oom Wim Evertse, helderheid te verkrijgen over het lot van z'n tot dan toe vermiste oom Henk Heij. Via een verzoek op het stamboomforum komen verschillende omstandigheden aan het licht.
Naar alle waarschijnlijkheid is Henk Heij na z'n arrestatie naar Vught overgebracht en op 26 mei 1944 op transport gesteld naar het overbevolkte Dachau waarop het transport kennelijk is doorgeschoven naar Natzweiler. Een Nacht und Nebel kamp, waarbij gevangenen door zware arbeid, mishandeling en het onthouden van voeding werden omgebracht. Nabestaanden van de gevangenen kregen niet meer te horen dat hun familielid was omgekomen, ze verdwenen spoorloos.
In september 1944 werd Natzweiler gesloten omdat de geallieerden het kamp dicht naderden. Overlevenden werden onder andere terug gestuurd naar Dachau waar eind 1944 begin 1945 het crematorium defect was geraakt. Ten gevolge hiervan werden de lijken in het lijkenhuis en bij het crematorium opgeslagen.
Na de bevrijding begroef men de lijken, ook van hen die overleden na de bevrijding, in massagraven in Leitenberg bij Dachau. Het lichaam van Hendricus Leonardus Heij bevond zich begin mei 1945 tussen dat van vele andere slachtoffers. De kampadministratie meldde als overlijdensdatum 2 mei 1945.
Bronnen:
- Wim Swart, Zaanstreek in de bezettingsjaren,
- Delpher, Koninklijke Bibliotheek Den Haag
Zie: Tweede Wereldoorlogplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigTweede Wereldoorlog
De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor de Zaanstreek en haar inwoners kunnen niet los worden gezien van wat toen elders gebeurde. Bezetting, verlies van vrijheid, armoede, deportaties, spoorwegstaking, honger, verzet en executies, de Zaanstreek kreeg er haar deel van. 4.