Hollandse pad
Doodlopend pad te Zaandam. vanaf de Westzijde. Het padreglementplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPadgemeenschappen en -reglementen
In de Zaanstreek is in het verleden door de bewoners van vele paden een padgemeenschap gesticht met het oog op gezamenlijke belangen en plichten. Deze padgemeenschappen zijn er in vele gevallen toe overgegaan de gemaakte afspraken notarieel vast te leggen. Hiermee werden op een voor Holland unieke manier gedragsregels vastgelegd waaraan alle bewoners van het pad zich moesten houden. Vermoedelijk waren notariële bewonersovereenkomsten elders onbekend. Padregleme… werd vastgesteld in 1622. Het pad werd in 1889 door de gemeente overgenomen. De naam Hollandse Pad werd in oude tijden 't Pad genaamd Holland genoemd. Oorspronkelijk liep aan de zuidzijde van dit pad een sloot, zoals blijkt uit het Reglement van dit pad, waarin Padmeesters verbieden „assche ofte andere vuijligheit“ in het water te werpen. In een ander artikel van dit Reglement staat dat het rijden met wagens en kruiwagens op het pad alleen geoorloofd was met autorisatie van Padmeesters, kinderwagens, metselaarskarren en enkele bakkerswagens uitgezonderd. Financieel krachtige mensen schijnen op het Hollandsepad niet te hebben gewoond; in de lijst van personen, die in de Personele Quotisatie te West-Zaandam in de 18e eeuw zijn aangeslagen, komt althans geen naam voor van een bewoner van het Hollandse pad.
Aan de noordkant van de beschuitfabriek ligt het Hollandse pad als woonstraat ingeklemd tussen de Verkadecomplexen aan de zuid- en westkant. Het verhaal gaat dat een werknemer van Verkade een beding heeft gesloten dat zijn huis na zijn overlijden niet aan Verkade mocht worden verkocht. De fabriek zou daarom in westelijke richting zijn uitgebreid.