Vleethuizen
Benaming van de 17e- en 18e- eeuwse pakhuizen, die ten behoeve van de walvisvaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWalvisvaart
Vorm van scheepvaart, toegespitst op de vangst en verwerking van walvissen. De Nederlandse walvisvaart kende een bloeiperiode van 1614 tot 1770. Aanvankelijk was het monopolie in handen van de Noordse Compagnie. Na beëindiging van het aan hen verleende octrooi in 1642 konden andere reders, waaronder Zaanse, zich gaan ontwikkelen. Door toenemende concurrentie werden grotere gebieden geëxploiteerd en ontstonden mede daardoor nieuwe technieken, zoals ijsvisserij. In de Zaanstreek kwam … in gebruik waren 'Vleet' was een synoniem van 'vloot' (Boekenoogenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBoekenoogen, Gerrit Jacob
Wormerveer 18 april 1868 - Leiden 26 augustus 1930
Taalkundige, vooral bekend geworden door zijn academische proefschrift 'De Zaanse Volkstaal', waarop hij in 1896 in Leiden cum laude promoveerde. De hoofdinhoud van dit in 1897 uitgegeven lijvige werk wordt gevormd door het Idioticon, waarvan is getuigd dat het buiten kijf het meest volledige en best bewerkte woordenboek van enige Nederlandse streektaal is., De Zaanse Volkstaal), in ruime betekenis werd er de gehele uitrusting mee bedoeld die voor de Groenlandvaart gebruikt werd. In de vleethuizen werden harpoenen en andere benodigdheden, roeiriemen en tuigage, alsmede proviand opgeslagen.
Kenmerkend voor de pakhuizen was een aantal kleine luiken, die doorgaans openstonden om de doordringende lucht te ventileren.
Het aantal vleethuizen dat in de Zaanstreek in gebruik was is onbekend, mogelijk waren er tientallen van in gebruik. Daarvan resteert er - in zeer vervallen staat - nog éen (aan de Zaan, in Koog, achter de bebouwing van de Hoogstraat). Dit vleethuis is nauwkeurig nagebouwd in de Zaanse Schans, waar hel deel uitmaakt van het restaurant 'd'Hoop op de Swarte Walvisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHoop op d'Swarte Walvis, de
Oorspronkelijk, tot 2002, tot het Koninklijke Ahold-concern behorend restaurant aan de Kalverringdijk op de Zaanse Schans. Het met een terras aan de Zaan gelegen specialiteiten-restaurant is gevestigd in het herbouwde weeshuis van Westzaan, daterend van 1717, dat in 1716 gebouwd werd voor een bedrag van nog geen f 1250,-, een herbouwd 18e eeuws'.