In 1901 opgerichte landelijke politieke partij, voortzetting van de eerder (1888) ontstane Radicale Bondplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRadicale Bond

In 1888 opgerichte politieke partij, de afgesplitste linker vleugel van het 19e-eeuwse liberalisme, de toenmalige Liberale Unie. De Radicale Bond ging in 1901 op in de toen gestichte Vrijzinnig-Democratische Bond, die op zijn beurt na de Tweede Wereldoorlog deel ging uitmaken van de Partij van de Arbeid (opgericht 1946).
, waarin zich - ook in de Zaanstreek meer vooruitstrevende liberalen hadden georganiseerd. De vrijzinnig democraten waren weliswaar een liberale overtuiging toegedaan, maar konden zich niet verenigen met de invloed van de conservatieve vleugel in de toenmalige Liberale Unie. Met hun sociale opstelling stonden zij dicht bij de sociaaldemocraten, die zij echter bestreden op het punt van het bezit van de productiemiddelen. In feite namen zij in het politieke krachtenveld dus een middenpositie in tussen liberalen en socialisten, ongeveer vergelijkbaar met de rol van D66plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigD66

D66 is een liberale politieke partij die in 1966 werd opgericht om democratische vernieuwing te bereiken. In 1970 deed de partij voor het eerst mee aan gemeenteraadsverkiezingen in de Zaanstreek waarbij men enkel meedeed in Zaandam. Daar behaalde men 3 van de 33 zetels.. Bij de herindelingsverkiezingen in 1973 haalde men geen zetels. In deze tijd ging het ook landelijk zeer slecht met D66. In 1974 werd de partij zelfs bijna opgeheven. In de jaren daarna boekte de partij herstel met leider J…
in de huidige tijd.

De Vrijzinnig Democratische Bond werd geen bijzonder grote, wel een belangrijke en constante partij, ook in de Zaanse gemeentepolitiek. Reeds twee jaar na de oprichting, in 1903, werden 4 van de 19 Zaandamse raadszetels door vrijzinnig democraten bezet. Ook in de daarop volgende lange periode en in de overige Zaanse gemeenten was de VDB steeds in de raad vertegenwoordigd. Het was in zekere zin een partij van de middenstand, opvallend is dat alle vier in 1903 gekozen raadsleden in Zaandam winkelier waren.

Landelijk boekte de VDB vooral succes dankzij haar voorman mr. P.J. Oud, sinds 1917 kamerlid, daarna enkele malen minister en tenslotte burgemeester van Rotterdam. Oud wordt nog steeds beschouwd als een van Nederlands belangrijke staatslieden. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de VDB niet terug in de politiek, zij ging in 1946 op in de Partij van de Arbeid. Kenmerkend voor de vrijzinnig-democratische opvattingen was dat mr. Oud zich al in 1947 van de PvdA distantieerde om in 1948 te zijn betrokken bij de oprichting van de VVD.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/vrijzinnig.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:05
  • (Externe bewerking)