(ook: Banne Westzanen, Banne Westzaanden enz)

Rechtsgebied ten westen van de Zaan, waarvan Westzaan het hoofddorp was en waarin ook de (later ontstane) dorpen Westzaandam, Koog, Zaandijk en Wormerveer waren gelegen. Aangezien deze laatste dorpen in de 17e eeuw Westzaan overvleugelden, ondervonden zij het als onredelijk dat de bestuursmacht nog overwegend in het moederdorp Westzaan berustte. Dit heeft tot strubbelingen geleid, die feitelijk tot 1811 voortduurden.

Zie voor het ontstaan en de geschiedenis van de Banne Westzaan: Bestuur en rechtspraak 1.2.. 2.1 Ambten in de Banne van Westzaan. en 2.2 Bijzondere onderwerpen en ontwikkelingen in de Banne van Westzaan.