Ondernemersgeslacht uit de 19e eeuw. De firma der Sociëteit van de Blauwselfabriek en Negotie te Westzaan ging in 1824 in liquidatie en werd verworven door Cornelis Avis sr. (gest. 1839) stijfselfabrikant te Oostzaan, die zijn zoon Cornelis Avis Cz. (1804-1863) tot beheerder aanstelde. Deze Cornelis vestigde zich direct te Westzaan. In 1825 werd procuratie verleend aan Cornelis Avis, Cornelis Al en Cornelis Vet, de laatsten hadden als vorige eigenaren gewerkt. In 1827 werd broer Jacob Avis Cz. (1811-1868), gehuwd met Antje Pieters de Jong, medebeheerder. Ook hij verhuisde naar Westzaan, in 1828. Als allereerste in de Zaanstreek installeerde Avis in 1833 een stoommachine. Datzelfde jaar verkocht Cornelis Avis sr. zijn stijfselmakerijen aan zijn andere zonen: het Varken aan de Roemersloot aan Hendrik Avis en de Oude Haan aan het Weespad aan Jan Leenhart Avis. De blauwselfabriek zelf werd in 1839 verkocht aan zijn zonen Cornelis en Jacob. De gebroeders Avis hadden grote betekenis voor de Westzaner gemeenschap. Op hun initiatief werd de Communicatieweg met Assendelft aangelegd. Bovendien waren zij de oprichters van een stoombootdienst van Zaandam op Alkmaar, in aansluiting op de dienst van de stoomboot Mercurius van Amsterdam op Zaandam (zie: Veerdiensten).

Vanaf 1859 leidde Jacob Avis Cz. het blauwselbedrijfplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBlauwselmakerij

Economische sector in de 18e, 19e en 20e eeuw, thans niet meer in de Zaanstreek aanwezig. Blauwsel werd gebruikt om de wat gelige tint van wasgoed, papier, pigment en dergelijke mooi wit te maken, en vond ook toepassing `int couleuren der inlandsche porceleynen'
alleen. In 1872 deed hij de zaken over aan zijn zonen Cornelis Avis Jbz. (gest. 1888), gehuwd met Maartje Cornelis Honig en Willem Nicolaas Avis (1837-1905). Zij associeerden zich begin 1884 als firma de Sociëteit Blauwselfabriek te Westzaan C. & W.N. Avis. Een zoon van Cornelis Avis Jbz., Jacob Avis (geb. 1857), gehuwd met Maria Agatha Dekker, richtte in 1879 een 'Sociëteit der Blauwselfabriek' op, die na 1890 gevestigd werd in pakhuis De Haan aan de Jan Bestevaerstraat te Koog en de Zaanlandse Blauwselfabriek heette. Dit bedrijf was geen lang leven beschoten. Toen Willem Nicolaas in 1905 als laatste mannelijke familielid kwam te overlijden, veranderden de erven de firmanaam in N.V. Sociëteit der Blauwselfabriek v/h C.&W.N. Avis. Eerste directeur werd Gustav Adolph George Kriegel (gest. 1948), gehuwd met de dochter van Willem Nicolaas, Egberta Hendrica Magdalena Avis. Op zijn beurt werd Kriegel weer opgevolgd door dr. ir. J. Stuurman. (Zie ook onder het blauwselbedrijf Avisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigAvis, blauwselfabriek

Blauwselfabriek te Westzaan, in 1969 geliquideerd. Zeven Zaanse ondernemers begonnen in 1701 een rederij met de productie van blauwsel in de molen De Blauwe Hengst. Dit was waarschijnlijk een rosmolen; de eerste vermelding van de windmolen van deze naam dateert uit 1743. De zeven brachten te zamen f 14.000 in. In de Blauwe Hengst werd vooral cobalt verwerkt tot blauwsel. Het procedé daarvoor kreeg men pas in de 19e eeuw volledig onder de knie. (zie voorts:
.)

Alle Zaanse leden van het geslacht Avis schijnen te stammen van de reeds genoemde en oorspronkelijk uit Oostzaan afkomstige stijfselfabrikant Cornelis Avis Cz., wiens zonen zich als blauwselmakers in Westzaan vestigden. Niet onvermeld mag echter blijven dat de in 1772 in Westzaan benoemde schoolmeester (en voorzanger) Cornelis Dingnumsz. Avis (afkomstig uit Berkhout en waarschijnlijk niet verwant met de blauwselfabrikanten) met zijn echtgenote Comelisje Schagen een talrijk nageslacht kreeg. In het midden latend welk Westzaans voorgeslacht zij hadden, dienen nog enkele Zaankanters van later datum met de naam Avis te worden genoemd. Jan Avis dreef in de eerste helft van de vorige eeuw een “heukerij, dat is een groothandel in meel, te Krommenie. Na zijn dood hebben zijn schoonzoons, twee leden van het Wormerveerse geslacht Laan, dit bedrijf in zekere zin voortgezet. In 1861 richtten zij namelijk de stoommeelfabriek De Vlijt in, overigens vooral doordat de handel in meel toen werd vrijgelaten en de heren Laan naar expansiemogelijkheden voor hun bestaande ondernemingen zochten. Ook dient Elisabeth Avis te worden genoemd, die eerst gehuwd was met de Krommenieër zeildoekfabrikant Gerrit Bloemendaal en vervolgens met de Wormerveerse fabrikant Adriaan Laan. Zij overleefde beiden. Haar zoons, Frederik Bloemendaal, Remmert A. Laan en Jan A. Laan, verbonden zich in 1872 tot de firma Bloemendaal en Laanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBloemendaal en Laan

Voormalig oliebedrijf in Wormerveer en rijstpellerij in Wormer. Opgericht in 1872, beëindigd in 1966. De oprichters waren Frederik Bloemendaal en zijn jongere halfbroers Remmert en Jan Adriaan Laan. Hun moeder, Elisabeth Avis, was eerst getrouwd met de Krommenieër zeildoekfabrikant Gerrit Bloemendaal en na diens overlijden met Adriaan Laan, firmant van Wessanen en Laan, die in 1851 overleed.
& Laan.

In zekere zin is de naam Avis dus aan enkele grote Wormerveerse ondernemingen gebonden. Niet geheel zeker. maar wel waarschijnlijk, stamde ook de Zaandamse fabrikant A.F.G. Avis uit een Westzaans geslacht. Hij vestigde omstreeks 1860 een oliefabriek aan de Hogendijk en leverde zowel eetbare plantaardige olie (onder meer slaolie aan het winkelbedrijf Simon de Wit) als smeeroliën (onder de bekende merknaam Avisol) en vetten. Zijn bedrijf had enkele nevenvestigingen in Rotterdam en Amsterdam (thans Avisol-Kranenburg). Aan het eind van de jaren `60 is de onderneming uit Zaandam verdwenen, de bedrijfspanden werden gesloopt. Volledigheidshalve wordt ook het vroegere verzekeringskantoor van C. Avis Dz. te Wormerveer genoemd. Dit was een in de 19e eeuw opgerichte makelaardij in assurantiën die omstreeks de eeuwwisseling werd voortgezet door de heren Cremer en tot ver na de Tweede Wereldoorlog gevestigd bleef in het statige pand aan de Dubbele Buurt (nr. 10). In de jaren `70 is dit bedrijf overgenomen door de Amsterdamse assurantie-makelaars Langeveldt, nadien is het deel gaan uitmaken van de Hudig Langeveldt-groep te Amsterdam.

Ir. E.B. van Gelder

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/avis.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:08
  • (Externe bewerking)