Naam van voormalige paden te Westzaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWestzaandam

Westzaandam, vroegere naam voor het ten westen van de Zaan gelegen deel van Zaandam, dat deel uitmaakte van de Banne van Westzanen. Het dorp is, in tegenstelling tot Oostzaandam, nooit zelfstandig geweest, en dat terwijl het in de loop der geschiedenis in economisch opzicht en wat betreft het aantal inwoners belangrijker werd dan zijn 'overbuur'. De oorzaak van de aanvankelijke, tot 1811 in stand gebleven scheiding tussen West- en Oostzaandam was eenvoudigweg dat de dorpen in versc… en Zaandijk. In 1671 werd van het 'Jan Barentsz Backerspat in de Molenbuyrt' (te Westzaandam) een reglementplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPadgemeenschappen en -reglementen

In de Zaanstreek is in het verleden door de bewoners van vele paden een padgemeenschap gesticht met het oog op gezamenlijke belangen en plichten. Deze padgemeenschappen zijn er in vele gevallen toe overgegaan de gemaakte afspraken notarieel vast te leggen. Hiermee werden op een voor Holland unieke manier gedragsregels vastgelegd waaraan alle bewoners van het pad zich moesten houden. Vermoedelijk waren notariële bewonersovereenkomsten elders onbekend. Padregleme… vastgesteld. Barentsz Jansz. Backer was de eerste bewoner. Andere namen voor dit pad waren Barent de Backerspat, Keesje Stuurmanspad, Meester Cornelis Stuurmanspad, Jan Koenepad, Jan Maartenspad. De namen verwijzen naar de bewoners van het pad en naar de bakkerij die aan het pad gevestigd was. Aan het einde van het pad lagen de houtzaagmolens het Witte Lam (alias Kruiwagen) en de Valk. Dit Stuurmanspad ligt ten zuiden van de Langestraat.

Een ander Bakkerspad was het Bakkerspad dat is opgegaan in de Klokbaai. Dit lag aan de rechterzijde, gezien vanaf de Westzijde. Andere namen voor dit pad waren Maarten Plempenpad, Wagtmeesterpad, Oude Wagtmeesterpad, Maarten Bakkerspad, Guurt Maartenspad en Claas de Bakkerspad. Rond 1750 kwam de naam Bakkerspad in zwang. Ook hier verwijzen de namen naar de bewoners van het pad en naar de bakkerij, gevestigd aan het pad. Aan het einde van het pad lagen de houtzaagmolens Witte Fortuinplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigFortuin, het Witte

Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De windbrief van de wagenschotzager werd gegeven in april 1667. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Vaart, ten noorden van het Otterspad, en kwam in 1761 in slopershanden.

molen houtzaagmolen, het Jonge Voolplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVool, het Jonge

Houtzaagmolen te Westzaandam, kleine achtkante Bovenkruier, bijgenaamd Antje of Peet Ant. De eerste vermelding van de wagenschotzager, en later balkenzager, dateert waarschijnlijk uit 1711; hij werd toen het vooltje genoemd. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Vaart, en werd in 1894 gesloopt. Van het sloopmateriaal werd de onderbouw van een korenmolentje in Hoofddorp gemaakt., Christoffel en de Groenlandsche Visscherij.

Literatuur

[Padboekje Bakkerspad, Werkgroep Historie Oud-West Zaandam (1996).