Braam, Prof. dr. Aris van
Zaandam, 1 juni 1923 - Wormerveer, 8 mei 2002
Prof. dr. Aris van Braam, wetenschapper, en één van de belangrijkste naoorlogse publicisten over de Zaanstreek. Aris van Braam haalde in 1946 zijn doctoraal Sociografie, daarna volgde zijn benoeming tot eerste hoofd van het Sociografisch Bureau van Zaandam.
Van 1949-1965 vervulde hij vervolgens verscheidene functies bij het Centraal Bureau voor de Statistiek te 's Gravenhage. In 1957 promoveerde hij cum laude op het proefschrift Ambtenaren en bureaucratie in Nederland. In 1966 volgde zijn benoeming tot hoogleraar aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, de latere Erasmus Universiteit. In 1972 werd hij benoemd tot hoogleraar in de bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden. In 1988 ging hij met emeritaat.
Aris van Braam heeft een uitzonderlijke hoeveelheid publicaties op zijn naam staan, zowel over zijn vakgebieden als over de Zaanstreek. Kenmerkend voor zijn publicaties is de uitgebreide ondersteuning met grafieken, statistieken, schema's en cijfermateriaal; hij werkte steeds wetenschappelijk verantwoord. Bekende Zaanse publicaties van Van Braam zijn onder meer:
- Bloei en verval van het economisch-sociale leven aan de Zaan in de 17de en 18de eeuw Wormerveer, 1944.
- verscheidene artikelen in De Zaende en De Speelwagen,
- De Zaan, Zaandam, 1948.
- Westzaandam in de tijd van de Republiek, Zaandam, 1978.
uit archieven.NL
Prof. dr. Aris van Braam is geboren en getogen in de Zaanstreek. In de jaren 1946-1949 was hij hoofd van het Sociografisch Bureau van de gemeente Zaandam. Vervolgens oefende hij diverse wetenschappelijke functies uit tot hij in 1966 promoveerde tot hoogleraar in de sociologie en bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit van Leiden.
Daarnaast had hij vele andere activiteiten, waaronder het doen van historisch onderzoek over de Zaanstreek. Om zijn publicaties hierover goed te kunnen staven, heeft hij veel en grondig onderzoek in de originele archiefbronnen gedaan. Al zijn aantekeningen en documentatie bewaarde hij in zijn werkarchief. Dit werkarchief is na zijn overlijden in 2002 aan het Gemeentearchief Zaanstad geschonken met nog een aanvulling in 2006. Dit archief bestond uit de onderdelen:
- Historische tijdschrift-artikelen;
- Publicatiereeks 'Fragmenten van de Zaanse geschiedenis' c.a.;
- Indexkaartjes;
- Genealogische aantekeningen over de familie Van Braam;
- Historische aantekeningen.
De zich in deze onderdelen bevindende stukken heeft Van Braam gebruikt als onderzoeks- en werkmateriaal voor zijn publicaties over de Zaanse geschiedenis (hoofdbestand) alsmede zijn familiegeschiedenis. Naar schatting heeft hij deze stukken samengesteld in de periode ca. 1950-2000.
Het materiaal is incompleet: er zijn ontbrekende nummers en lege omslagen. Wellicht heeft hij gezien de verwijzingen stukken samengevoegd of ze na gebruik of publicatie vernietigd. Een groot deel van de stukken bestaat uit fotokopieën die van slechte kwaliteit zijn. Bij zijn 'Historische aantekeningen' zitten diverse schema's voor de opzet van zijn publicaties. Hij heeft zijn onderzoeksmateriaal in ieder geval gebruikt voor zijn volgende publicaties, die ook in de Bibliotheek van het Gemeentearchief Zaanstad aanwezig zijn:
- Bouwstenen tot de geschiedenis van Zaanstad (serie): nr. 1, tevens laatste nr. uit 1978 (bergnr. 24 B 28);
- een aantal originele pagina's zitten ook tussen zijn 'Historische aantekeningen'.
- Miniaturen (serie): nrs. 16 uit 1978) en 19 uit 1983) (bergnrs. 05.062 en 11.318).
- Encyclopedie voor de Zaanstreek (artikel):
- Economische geschiedenis van de Zaanstreek (1989) (bergnr. SZ);
- de indeling loopt aardig parallel met die van zijn 'Historische aantekeningen'.
- Fragmenten van de Zaanse geschiedenis (serie): nrs. 1-32 + 1 concept (1994-ca. 2002) (bergnr. Ser. 15 :1-33); enkele kopie-exemplaren zitten ook tussen zijn 'Historische aantekeningen'.
Het is niet doenlijk na te gaan of ál het materiaal verwerkt is in zijn vele verschenen publicaties. De unieke waarde van zijn aantekeningen c.a. is daarom moeilijk aan te geven. Mogelijk levert nadere bestudering ervan in samenhang met zijn publicaties nieuwe inzichten op.