Engels-Russische Invasie
Inval van Engelse en Russische troepen tussen Petten en Callantsoog, in het kader van de strijd tegen Napoleon. Op 27 augustus 1799 landden alleen Engelsen op de Noord-Hollandse kust, in september landde ook een Russische troepenmacht. De Engelsen verwachtten een volksopstand; aangezien deze uitbleef en het verzet tegen hun troepen fel was, liep de onderneming uit op een fiasco. Op 19 oktober werd de capitulatie getekend.
Het strijdgewoel kwam dicht bij de Zaanstreek. Al direct na de landing van de Engelse troepen werden tekenen van de oorlog in de Zaanstreek zichtbaar. Een dag na de inval trokken de eerste vluchtelingen uit de Kop van Noord-Holland al door de streek, gevolgd door schepen met gewonde soldaten. De Zaan bleef de hele maand september het toneel van troepenaanvoer richting Alkmaar, en van de afvoer van gewonden naar het zuiden. Aanvankelijk wonnen de invasietroepen terrein; op 3 oktober werd Alkmaar bezet. Het kanonvuur was in de Zaanstreek te horen. Al direct werd het voor de Fransen bijzonder moeilijk nog voldoende vrijwilligers te vinden voor het bouwen van stellingen en werd een loting ingesteld. Op 6 oktober werden de invasietroepen bij Castricum beslissend verslagen, daarna werden de Engels-Russische troepen gedwongen Alkmaar op te geven. De Zaanse schepen, die op 6 oktober uit de streek waren gevoerd, konden weer terugkeren.
Op 9 oktober wisten gewapende burgers uit Wormer een groep plunderende Franse soldaten te verjagen; in Krommeniehorn en Krommeniedijk ontstonden moeilijkheden met dronken soldaten, die ten koste van enige gewonden teruggedrongen werden. Zaanse schepen werden geprest cq gevorderd om gewonden en krijgsgevangenen op te halen in Alkmaar. Na het tekenen van de capitulatie tussen de Engelse en de Franse opperbevelhebbers trok een groepje Zaandijkse kooplieden, onder wie burgemeester Jan van Vleuten, Noord-Holland in om het gebied te bekijken. Zij voeren het nog door Engelsen en Russen bezette gebied in, en werden feitelijk gevangen genomen.
Een verslag van hun avontuurlijke reis is bewaard gebleven. Na het tekenen van de capitulatie konden de Engelse en Russische troepen wegtrekken en verlieten ook de Fransen allengs weer het gebied. Krommenie, Krommeniedijk en Wormerveer moesten enige dagen 1100 Franse soldaten inkwartieren. Op 26 oktober werden, tijdens een officiƫle vreugdedag de Zaanse kerkklokken geluid. Op 20 december werd dat nog eens dunnetjes overgedaan; toen was overigens ook al bekend dat de door de Fransen in verband met de invasie gemaakte kosten uit extra belastingen moesten worden opgebracht.
zie ook: Franse tijd