of Genootschappen van de Wapenhandel waren burgermilities van de Patriottenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPatriotten

Groep veranderingsgezinden, die in de Zaanstreek grote aanhang kreeg onder het welgestelde deel van de burgerij in de jaren '80 van de 18e eeuw. De patriotten waren vertegenwoordigd in Burger-sociëteiten, waaruit later de Exercitiegenootschappen of genootschappen van de wapenhandel voortkwamen. De patriotten waren de tegenstrevers van de in de Zaanstreek minder op de voorgrond tredende opgezet naar het model van schutterijen, met het doel te assisteren bij de orde-handhaving. In de jaren 1786-1787 kregen de genootschappen de taak het gebied Utrecht-Holland te beschermen. Het was bijvoorbeeld ook een exercitiegenootschap dat op 28 juni 1787 bij Goejanverwellesluis het rijtuig van prinses Wilhelmina van Pruisen, op weg naar Den Haag, tegenhield. Dit in de vaderlandse geschiedenis beroemde incident leidde tot de inval van Pruisische troepen op 13 september 1787, die het gezag van stadhouder Willem V ook in Holland en Utrecht herstelden.

Het kader van de exercitiegenootschappen bestond, omdat officieren hun eigen wapenrusting moesten bekostigen, uit leden van de gegoede burgerij. Zij betaalden in het algemeen ook de wapens van de gewone manschappen. Aangezien in 1787 de patriotten in Holland de macht hadden, kwam de bewapening van de genootschappen over het algemeen toen voor rekening van de dorpsbesturen. Uit de Zaanstreek trokken in augustus 1787 leden van exercitiegenootschappen naar Utrecht.

Volgens Adriaan Loosjesplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLoosjes, Adriaan

Westzaandam 15 april 1689 - 20 maart 1767

Adriaan Adriaanszoon Loosjes, houtkoper, predikant aan de Fries Doopsgezinde gemeente te Westzaandam, vooral bekend geworden als auteur van Beschrijving van de Zaanlandsche dorpen, Oostzaan, Oostzaandam, Westzaan, Westzaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk, Wormerveer, Westknollendam en Nauerna, uitgegeven Haarlem 1794; heruitgave 's-Gravenhage 1968. heeft geen van de Zaankanters daar echt hoeven te vechten. Na de Pruisische overwinning moesten de leden van de exercitiegenootschappen hun wapens inleveren.

Externe link: wikipedia