Kat, De
Houtzaag/verfmolen in Oostzaandam, bovenkruierplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBovenkruier
Molentype. Wordt gekenmerkt door de draaibare kap. In tegenstelling tot de standerdmolen, de wipmolen en de paltrok, wordt bij de bovenkruier niet de gehele molenromp op de wind gedraaid, maar uitsluitend de kap waaraan het wiekenkruis is bevestigd. Hierdoor is een zwaarder geconstrueerde en ruimere molenromp mogelijk, eventueel met vast daarmee verbonden pakhuizen..
Verfmolen De Kat is een oorspronkelijk in 1781 gebouwde achtkante bovenkruier met stelling, die sinds de herbouw in 1960 tot verfmolen is ingericht. Hij heeft gestaan aan of nabij de Knie. Hij werd in 1759 gesloopt en herbouwd als pelmolen De Dordtse Maagdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMaagd, de Dordtse
Pelmolen te Oostzaandam. De windbrief werd gegeven in mei 1762 aan Cornelis van Dordt, die de in Oostzaandam afgebroken houtzaagmolen De Kat als pelmolen liet herbouwen. Hij werd in 1817 van zijn standplaats aan en ten westen van de Knie, achter het Vijzelaarspad. afgebroken en vervoerd naar Oudorp, waar hij als korenmolen Het Rode Hert werd herbouwd., de verfmolen en tijdelijk oliemolen in Oostzaandam.
De molen werd in november 1782 door brand verwoest, waarna herbouw volgde. In 1904 werd hij gesloopt. In 1960 werd de verfmolen De Duinjagerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDuinjager, de
De Duinjager, verfmolen en oorspronkelijk snuifmolen te Oostzaandam. De windbrief werd gegeven in augustus 1696 aan Adam Jansz. Duijn. In juni 1781 ging hij door brand verloren waarna herbouw volgde.
De Firma Gebr. Verdonk in Zaandam, eigenares van molen de Duinjager, de enige (niet meer in bedrijf zijnde) verfmolen in Nederland, heeft Rijksmonumentenzorg in januari 1953 verzocht deze in 1781 gebouwde molen te mogen slopen. Het onderhoud was haar te duur. De scharen van de molen… op zijn plaats gezet, waarop de naam van De Kat overging. De achtkante bovenkruier, die nog altijd in bedrijf is, staat aan de Kalverringdijk, zuidelijk van De Zoeker.
De molen is in eigendom van Vereniging De Zaansche Molen. De Kat heeft als vaste molenaars Piet Kempenaar en Sjors van Leeuwen, die niet alleen kans zagen er de drukst bezochte molen van de Zaanse Schans van te maken met 130.000 bezoekers per jaar, maar die zich met succes inspannen om de verloren gegane kennis van het verf malen te hernieuwen en vast te leggen.