Kaartspel van onbekende herkomst en ouderdom, vroeger in de Zaanstreek dikwijls gespeeld en vermoedelijk elders onbekend. Omdat dit spel inmiddels nagenoeg is vergeten, zijn de spelregels in 1980 schriftelijk vastgelegd.

'Koopmannen' wordt bij ons weten nu alleen nog gespeeld tijdens bijeenkomsten van de Hulpbankplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHulpbank

In 1853 door de Vereniging tot Plaatselijk Nut te Zaandam opgerichte instelling die tegen verhoudingsgewijs lage rente leningen verstrekt aan particulieren. De Hulpbank is steeds ongehonoreerd door vrijwilligers beheerd; de zittingen hebben in de avonduren plaats. en het Leesgezelschapplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLeesgezelschappen

Verenigingen die zich ten doel stellen tijdschriften en boeken onder hun leden te doen circuleren. In de Zaanstreek bestond minimaal een tiental leesgezelschappen. Het ontstaan van leesgezelschappen is typerend voor de tijdgeest aan het eind van de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw. In bredere lagen van de bevolking ontstond de behoefte wetenschappelijke dan wel literaire kennis te vergaren. Zij die zich dat konden veroorloven legden grote boekencollecties aan. Anderen had… van Koog en Zaandijk. Het spel wordt gespeeld met twee spellen gewone speelkaarten. Het aantal deelnemers varieert doorgaans van tien tot twintig. Van één spel worden vijf tot zeven kaarten door de spelleider omgekeerd op tafel gelegd, dit zijn de latere 'prijskaarten'.

De kaarten van het tweede spel worden alle aan de spelers verkocht. De opbrengst wordt in kleine en grote bedragen verdeeld en op de prijskaarten gelegd. Vervolgens draait de spelleider stuk voor stuk de overige kaarten van het eerste spel om (al deze kaarten zijn 'nieten'). Van tijd tot tijd wordt dit keren van de kaarten onderbroken om de spelers gelegenheid te geven kaarten van elkaar te kopen.

Hoe meer nieten er getrokken zijn, hoe groter de kans wordt met de nog in het spel zijnde kaarten een prijs te winnen. Hierdoor 'stijgt de handelswaarde' ervan. Koopmannen is dus een spel van loven en bieden tot alleen de prijskaarten als laatste worden gekeerd en de prijzen uitbetaald. In de praktijk gaat het spel vaak met luidruchtige hilariteit gepaard.