Latenstein
Van oorsprong een Gelderse familie, waarvan Arend Latenstein Jacz (1754-1842) in 1780 in dienst trad van de Banne Oostzaan en Oostzaandam. In 1791 werd hij benoemd tot Generale Dijkopzichter van deze Banne, in 1795 tot landsopzichter bij de Waterstaat.
- Volgens zijn ontwerp en onder zijn leiding kwam in dat jaar het seinstelsel voor de Schermerboezem tot stand, dat tot 1980 functioneerde.
- Hij ontwierp in 1802 voor de droogmakerij De Ronde Venen te Mijdrecht watermolens, waarbij vijzel en scheprad waren gecombineerd.
- In 1812 werden onder zijn leiding de grote zeesluizen van Oostende aangelegd, alsmede het Nieuwe Werk, een dijk in volle zee aan het Nieuwe Diep bij Den Helder.
- Voorts werd onder zijn leiding de Nederlands Hervormde kerk te Jisp gebouwd in 1822.
- Arend was architect van de vergroting van de Nederlands Hervormde kerk in Koog aan de Zaan in 1824.
- Arend Latenstein was dijkgraaf van de Banne Oostzaan, Nederlands Hervormd kerkbestuurder en stichter van de Stadstekenschool te Zaandam.
Uit zijn huwelijk met Jannetje Pietersdr. Aersen kreeg hij een dochter, Grietje Latenstein, die in 1805 huwde met Dirk van Voorst Dzn, peller met onder meer de molens De Appelboom en de Peereboom.
Dit echtpaar legde de basis van de familie Latenstein van Voorst.
- De zoon van Arend Latenstein, Pieter Latenstein (1781-1851), was peller met de molens De Leertouwer en De Almanak en kocht in 1827 zaagmolen de Dikkert, later ook De Blauwe Kuiper en De Jonge Arnoldus. Voorts was hij dijkgraaf van de Wijde Wormer, kerkbestuurder, liberaal gemeenteraadslid van Zaandam en lid van Provinciale Staten.
- Zijn vier zoons uit zijn huwelijk met Lijsbeth Jacobsdr Stam zouden allen actief zijn als kooplieden en fabrikanten.
- Pieter Latenstein Azn (1846-1925) leerde het houtzagersvak op De Dikkert, verkreeg in 1872 De Jonge Arnoldus en kocht De Stuurman, die hij in 1889 sloopte, om deze zaagmolen te vervangen door de stoomhoutzagerij Primula. Hij was gehuwd met Maartje Huijbertsdr van de Stadt en behoorde met zijn zwagers Johan Herman en Huijbert van de Stadt Hzn tot de eerste importeurs van gezaagd hout.
- Met zijn zwager Cornelis van de Stadt Hzn richtte hij in 1886 de firma Latenstein en Van de Stadt op, die tot 1913 de witwasserij en fabriek Helderoord aan de Blekerstraat te Zaandam ging exploiteren. In 1893 begonnen zij ook de Geneeskundige Staalwaterbron Czaar Peter, een onderneming die geen lang bestaan beschoren was.
Een jaar eerder had Pieter Latenstein zijn houtwerven verkocht om zich meer te gaan wijden aan het stadsbestuur.
- Hij was wethouder en locoburgemeester van Zaandam van 1891 tot 1913,
- bestuurslid van de Hondsbossche en 40 jaar hoofdingeland van de polder Waard en Groet.
Jacob Latenstein Azn (1850-1902), gehuwd met Neeltje Pietersdr. Couwenhoven, werkte in de in 1876 door zijn vader voor hem gevestigde firma A. Latenstein, gericht op de handel in en de bereiding van kleurstoffen uit verfhout en minerale grondstoffen. Voor de fabricage waren de verfmolens De Snijder, De Rob en De Uil overgenomen en in 1894 De Valk te Zaandijk. Door molenbranden getroffen kocht Jacob Latenstein oliemolen De Zon aan de Kalverringdijk en het Zaandijker Wijd, om deze molen in 1904 te laten slopen en vervangen door een fabriek voor de malerij van droge minerale grondstoffen en ertsen.
De firma A. Latenstein is tot 1983 voortgezet door resp.
- Arend Latenstein Jaczn (1877-1957),
- Pieter Jakob Latenstein (1880-1927) en
- Jacob Anton Latenstein Azn (1917).
De ertsmalerij werd in 1967 beëindigd, in 1983 is het bedrijf opgeheven. Op het terrein van De Zon is thans (1991) een jachtwerf gevestigd.
Jan Latenstein Azn (1851-1898) was peller met onder meer de Rosbayer en later De Almanak en De Koning David; hij bezat Ook de dubbele oliemolen De Koning William.
Arend Latenstein Azn (1853-1910) was stijfselfabrikant met de in 1881 door hem opgerichte firma 'Stoom Mais- en Stijfselfabriek De Arend'. Zijn bedrijf werd later overgenomen door Honigplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHonig
Vooraanstaand bedrijf in de stijfsel (zetmeel) en levensmiddelenfabricage. Fabrieken te Koog aan de Zaan, Nijmegen. Engeland en Zuid-Afrika. Ontstaan in 1867, in 1965 opgegaan in het Koninklijke Scholten Honig-concern (KSH) en bij de ondergang van dit concern in 1978 opgesplitst in en is tenslotte met vestigingen in Nijmegen en Rotterdam in 1976 overgenomen door koninklijke Wessanenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWessanen nv, Koninklijke
Houdstermaatschappij met groot aantal werkmaatschappijen in binnen- en buitenland. Door middel van de werkmaatschappijen produceert en verhandelt Wessanen voedingsmiddelen. Het hoofdkantoor van het oorspronkelijk volledig Zaanse bedrijf is gevestigd in Amstelveen; in Wormerveer is een vestiging. Wessanen is een der grootste ondernemingen in Nederland..
Eerder was hier sprake van de familie Latensteijn van Voorst, met als stamouders Dirk van Voorst Dzn en Grietje Latenstein.
Arend Latenstein van Voorst (1833-1883) was peller met De Almanak, De Rozenboom en later de Rosbayer. In 1880 liet hij een moderne stoom-rijstpellerij aan weg en Zaan in Zaandam-Oost bouwen, die na zijn overlijden enige tijd is voortgezet door de firma Klaas Blans.