Zaandijk, 8 oktober 1856 - Koog aan de Zaan, 24 november 1937

Paulus (Paul) Leguit, zoon van Cornelis Leguit, timmermansknecht in de molenbouw, en Dieuwertje de Jong, was de eerste socialist in een Zaanse gemeenteraad. Paul Leguit was raadslid te Koog aan de Zaan van 1891 tot 1901, waarvan de laatste vier jaar tevens wethouder. In 1905 kwam hij, zij het kort, in de raad terug. Als zovelen van de eerste socialisten was Leguit niet onbemiddeld. Als smid verdiende hij een goede boterham. Uit idealisme, hij werd sterk beïnvloed door de geschriften van Multatuli, sloot hij zich snel na de oprichting van de Zaanse Sociaal Democratische Bond (SDB) hierbij aan in 1883. Dat kostte hem een deel van zijn klantenkring.

Leguit werd propagandist van de SDB en had vooral als redacteur van Het Volksbladplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVolksblad, Zaans

Zaanse editie van het socialistische dagblad Het Volk, die tussen 1938 en 1941 verscheen.

Het in 1900 opgerichte dagblad Het Volk had van het begin af aan een flinke Zaanse lezersgroep. Dat deed uitgever De Arbeiderspers in 1938 besluiten een Zaanse editie van Het Volk uit te brengen. Een van de zes à acht pagina's was ingeruimd voor lokaal nieuws. In de praktijk leverde het moeilijkheden op deze gevuld te krijgen. Vrijwel meteen na de Duitse inval kwam De Arbeiderspers onder …
een scherpe pen. Voorts was hij beheerder van het SDB-gebouw in Koog aan de Zaan. In 1888 raakte hij betrokken bij de oprichting van een tweede kiesvereniging in Koog aan de Zaan, de Vrije Kiesvereniging, waar hij bestuurder en kandidaat-raadslid voor werd. Na in 1888 en 1890 de raad niet te hebben gehaald, werd hij in 1891 als raadslid gekozen. Hij werd gelijktijdig geïnstalleerd met de vrijzinnig liberaal Jan Dekker Aznplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDekker, Jan Adriaanszoon

Zaandam, 1834 - Zaandijk, 1905

Jan Adriaanszoon Dekker, progressief-liberaal gemeenteraadslid en wethouder, tevens locoburgemeester te Koog, van beroep handelaar in vooral peulvruchten, werd in 1891 namens de liberale kiesvereniging 'Kiesrecht is Kiesplicht' in de raad van Koog gekozen, gelijktijdig met de
, de overige raadsleden bleven demonstratief weg bij hun installatie. De toon voor de daaropvolgende raadsperiode was daarmee gezet.

Dekker en vooral Leguit waren voortdurend in oppositie tegen de overigens eendrachtige raad. In 1891 trad Leguit uit de SDB; hij kon zich niet verenigen met de steeds meer naar anarchisme neigende koers van de partij. Voor zijn raadslidmaatschap had dit evenwel geen gevolgen. Ook na het opheffen van de Vrije Kiesvereniging in 1897 werd hij herkozen; in dat jaar zou hij wethouder worden.

Hiermee ontstond een onwerkbare situatie in het Koger college. Leguit en burgemeester Roeters van Lennepplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRoeters van Lennep, Frederik Theodoor

Amersfoort, 10 maart 1860 - Velp, 10 april 1933

Jonkheer Frederik Theodoor Roeters van Lennep, echtgenoot van Jonkvrouw Adriana Petronella Marianne Druyvesteyn, burgemeester van Koog aan de Zaan van 1888 tot 1898. Jonkheer Roeters van Lennep kwam na zijn benoeming als burgemeester van Koog in 1888 in een rumoerige gemeente terecht. In de gemeenteraad bestreden de conservatieven en de vrijzinnige liberalen elkaar te vuur en te zwaard. Na de raadsverkiezinge…
botsten in het verleden zeer dikwijls en werden nu geacht samen te werken. Daar waren zij niet toe in staat. Gezien de progressieve meerderheid in de raad moest de burgemeester wijken. Hij solliciteerde buiten de streek en verliet Koog aan de Zaan in 1898. Roeters werd op 1 september 1898 officieel benoemd tot penningmeester van de Haarlemmermeerpolder.

In 1900 sloot Leguit zich aan bij de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP), voor welke partij hij in 1903 kandidaat raadslid was. Voor de socialisten was in dat jaar van de spoorwegstaking echter weinig eer te behalen. In 1905 werd hij nog wel voor de SDAP in de Koger raad gekozen, zijn zwakke gezondheid dwong hem echter de raadszetel op te geven. Nadien trok hij zich terug uit de politiek. Zie ook: Socialismeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSocialisme

Politieke stroming, strevend naar een maatschappijvorm waarin niet, zoals in het 19e-eeuwse kapitalisme, het bezit, maar de arbeid centraal staat en onder meer gericht op gelijke ontwikkelingskansen voor alle leden van de gemeenschap. Het socialisme is sinds de tweede helft van de 19e eeuw van zeer grote en wijd verbreide invloed, ook in Nederland. De Zaanstreek had lange tijd de naam
.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/leguit.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:07
  • (Externe bewerking)