Oostzijderveld
Historische aanduiding van al het land tussen Oostzaandam, de Oostzijde, 't Kalf, de Wijde Wormer, het dorp Oostzaan en het IJ. De Zaandamse wijken Plan Kalf, Kogerveld, Hoornseveld, Peldersveld en Poelenburg, maar ook de oudere wijken ten oosten van de Zaan liggen in het Oostzijderveld. Het veld is in de 14e eeuw ontstaan door ontginning van het eerdere hoogveenpakket, dat vervolgens erodeerde en inklonk. De toen gegraven sloten zijn grotendeels nog in het landschap terug te vinden. Meer dan aan de westkant van de Zaan heeft turfwinning plaats gehad; hierdoor is een aantal sloten ten gevolge van de afkalving verhoudingsgewijs breder dan in wat nu nog van het Westzijderveld resteert.
Het Oostzijderveld had voornamelijk een agrarische functie voor de vaarboeren die er hun vee hielden. Langs de Zaan, maar ook in het veld hebben vele molens gestaan. Aan de Oostzaanse kant waren er in de 19e en 20e eeuw opmerkelijk veel pluimveehouderijen. Sinds de jaren '60 is het westelijke, Zaandamse deel van het veld, tot aan de Watering, volgebouwd met woningen. Ten gevolge van zandwinning ten behoeve van uitbreidingen en wegenaanleg ontstond in het veld de Jagersplas met een aangrenzend recreatieterrein. Evenwijdig aan de Watering, iets ten oosten ervan, is in 1966 de Coentunnelweg A8 door het Oostzijderveld gelegd. De kunstwerken in deze weg, klaverbladen of knooppunten, zijn recentelijk sterk uitgebreid. De grens tussen Zaanstad en Oostzaan was steeds de Watering, maar zal door genoemde ontwikkelingen op enkele plaatsen worden gecorrigeerd.
Op het sportpark Oostzijderveld, gelegen tussen de Gouw, Rijksweg A7, Heijermansstraat en de Hoornselijn, voorheen gebruikt door de voetbalverenigingen VVZ, ZFC, ZCFC, korfbalvereniging ZKV, tennisvereniging De Gouw, werd in 2011 de brandweerkazerne Zaandam-Bernhardplein gesitueerd. In 2019 vinden Zaanlandia en tennisvereniging De Gouw daar hun domicilie nog. Begin 2019 werd het braakliggende westelijk gedeelte bouwrijp gemaakt voor het project Oostzijderpark, dat uiteindelijk achter de brandweerkazerne een groot aantal woningen moet gaan opleveren.
Zie: Landschap 3.2. en Natuur in de Zaanstreek 5.1.2.