Sybrandsz., Dirk
In 1596 is de door Cornelis Corneliszoon van Uytgeestplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigUytgeest, Cornelis Cornelisz. van
De eerste houtzaagmolen Cornelis Cornelisz van Uytgeest, ook wel: Krelis Lootjes, uitvinder van het creck-werk of krukwerk, dat in houtzaagmolens of paltrokken en oliemolens werd toegepast. Van Uytgeest deed zijn vinding in 1592. G. Doorman schreef hierover in zijn verhandeling 'Octrooien voor uitvindingen in de Nederlanden in de 16e-18e eeuw' (Den Haag 1940): 'Zelfs wanneer Cornelis Cornelisz het principe van het zaagraam uit enige publicatie zou hebben gekend,… gebouwde kleine zaagmolen Het Juffertjeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigJuffertje, het
Eerst gebouwde houtzaagmolen, in 1596 naar Oostzaandam vervoerd. De uitvinding van de houtzaagmolen. door Cornelis van Uytgeest, dateert uit 1592. Volgens mededelingen van H. Soeteboom, Hendrick Jacobsz. werd de molen, die men om zijn vorm het Juffertje noemde, in de voorzomer van 1596 naar Oostzaandam vervoerd. De uitvinder van de molen had het octrooi op zijn uitvinding, dat hij van de Staten had gekregen, verkocht aan de Zaandammer per vlot naar een blijvende standplaats in Oostzaandam vervoerd. Koper was Oostzaandammer Dirck Sybrandsz van wie weinig nadere gegevens bekend zijn. Het Juffertje werd door Hendrick Jacobsz Soeteboomplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSoeteboom, Hendrick Jacobsz.
Oost-Zaandam, 1616 - Zaandam 1678
ook wel: Soet, Zoet, of Zoeteboom
Hendrick Jacobsz. Soeteboom, eerste Zaanse geschiedschrijver; boekverkoper en uitgever. Naar Soeteboom is meermalen onderzoek gedaan, onder anderen door in 1658 'dese vruchtbare Moeder-moolen' genoemd en hij vermeldde ook: 'In voorige tijden liet men het Juffertje dus spreken:
ik was de eerste die het Hout dus stukken zaagde.
dat menig wonder was en wonderwel behaagde;
Waar door gekomen is ten nutte van den dach.
Hoe dat men 't Hout op `t best en spoedigst zagen mach'.
Sybrandsz was in feite de eerste eigenaar van een zaagmolen. hij staat daardoor dus volstrekt aan de basis van de industriële ontwikkeling van de Zaanstreek, die immers met de zagerij is begonnen. Hij liet het overigens niet bij het Juffertje maar 'maeckte een moolen die ongelijck beter was met vier bogen en vermeerdert tot acht'. Deze verbeterde houtzaagmolen kreeg in 1614 een Windbriefplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWindbrief
Akte van vergunning tot het bouwen van een windmolen, waarin voorts de bepalingen omtrent het Windrecht waren geregeld.
Windbrieven waren een vereiste voor het bouwen van een molen. Desondanks zijn niet van alle bekende molens ook de windbrieven bekend. Deze zijn vermoedelijk verloren geraakt. In een aantal gevallen was de windbrief van jongere datum dan de molen zelf. De oudst bekende windbrieven met betrekking op de Zaanstreek dateren uit de 16e eeuw.. Dr. Simon Hartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHart, dr. Simon
Zaandam 24 maart 1911 - Amsterdam 27 september 1981
Zaans historicus en publicist. Hart heeft meer dan honderd publicaties op zijn naam, een groot deel daarvan betrof de economische geschiedenis van de Zaanstreek en Amsterdam. Zijn veronderstelt dat met deze molen De Grauwe Beerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBeer, de Grauwe
Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante Bovenkruier. De in 1604 voor rekening van Dirck Sybrandtsz gebouwde balkenzager wordt beschouwd als de eerste bovenkruier onder de houtzaagmolens. In juni 1834 werd de molen getroffen door bliksem, hij verbrandde echter niet. Hij werd in april 1891 tot stellinghoogte afgebroken en naar Beesel in Limburg vervoerd, waar hij, onder dezelfde naam, als korenmolen werd herbouwd. Daar werd hij in 1944 door oorlogshandelingen verwoest, waarna res… is bedoeld, de eerste bovenkruier-balkenzager in de streek.