Leden van een in de late middeleeuwen in belang toegenomen geslacht als beheerders van het grafelijke leengoed in de vorm van de latere heerlijkheid van Assendelft. Onder enig historisch voorbehoud wordt de Assendelftse dorpsschout Barthoud, die in 1265 trouwde met vrouwe Maria van Heemskerk, aangemerkt als stamvader van dit adellijke geslacht. Zijn zoon, Gheraet (of Gerrit), werd in 1306 beleend met een “weer` (een aantal stukken land tussen hoofdsloten) bij het meertje de Vliet in zuidelijk Assendelft; deze Gerrit volgde daarna zijn vader op als schout.

Zijn zoon, opnieuw Barthoud geheten, ontving in 1316 de rechten die aan 'vrije luyden' waren toegekend. Dit was slechts het begin van de maatschappelijke opgang der Van Assendelfts. In 1328 kocht deze Barthoud het kasteel in Heemskerk dat later Slot 47 Assumburg ging heten. Dit was hem mogelijk door zijn huwelijk met de dochter van Dirk van den Wale, hofmeester van Graaf Willem III. Zijn kleinzoon, Barthoud II, trouwde een onwettige dochter van hertog Albrecht. Het is daaraan te danken dat Assendelft tot een 'Hoge Heerlijkheid' werd verheven. Weer een generatie later vinden wij Gerrit van Assendelft als president van de grafelijke raad, een bewijs van de steeds toenemende invloed van het geslacht.

De Assendelftse tak van de Van Assendelfts woonde tot 1617 op het Slot Assumburg; met de dood in dat jaar van (opnieuw een) Gerrit van Assendelft, die ongehuwd en kinderloos bleef, eindigde de band tussen de Heerlijkheid Assendelft en de Heren van die naam, die zich enige tijd ook “Baron van Haarlem noemden, hetgeen werd betwist door de Haarlemse stadsbestuurders en aanleiding gaf tot processen voor de Grote Raad van Mechelen. Of de drie bekend geworden Hugo's van Assendelft tot hetzelfde geslacht behoorden als de Heren van Assendelft is niet zeker. De naam wijst er wel op dat zij uit Assendelft afkomstig waren. De eerste werd in 1354 benoemd tot abt van het klooster (de abdij) van Egmond, kwam in conflict met de Heren van Egmond en vluchtte met de kloosterschat naar Antwerpen, waar hij in 1367 overleed.

Zijn zoon., eveneens Hugo geheten. was stichter van het Bernaditenklooster bij Heemstede. Tenslotte is een Hugo van Assendelft, gestorven in 1540, Heer van Veenhuizen en kanunnik aan het Hof in Den Haag geweest.

Literatuur:

J. de Boer: Assendelft, mededelingen over de geschiedenis van een Hoge Heerlijkheid; Mr. J.W. Groesbeek: Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland, Assendelftsburg.

Zie ook: Slot aan de Vliet.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/assendelft1.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:07
  • (Externe bewerking)