Amsterdam, 27-12-1869 - Apeldoorn, 1955

Jhr. mr. dr. Carl Adolph Elias omstreek 1910. Foto Beeldbank Gemeentearchief Zaanstad

Burgemeester te Zaandam van 1902 tot 1914. Daarvoor was hij burgemeester in Monster en Harderwijk. De liberaalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLiberalisme

Politieke stroming, in de Zaanstreek tot de invoering van het algemeen kiesrecht in 1919 zeer dominant aanwezig, nadien een van de vaste waarden in de plaatselijke politiek.

Algemeen

De aanduiding liberalisme staat voor een complex van theorieën over mens, staat en economie, waarbij de grondgedachte is dat ieder individu zich zo veel als mogelijk moet kunnen ontplooien, zonder dat de staat daarbij ingrijpt. Politiek streven de liberalen naar constitutioneel-parlementaire regerin…
Elias moest zijn ambt in een roerige periode uitoefenen en had het niet gemakkelijk met de snel toenemende invloed van socialisten in de gemeenteraad en met tegenspelers als Mendelsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMendels, mr Maurits (Maup)

's-Gravenhage 25 december 1868 - Theresienstadt 3 juni 1944

Eerste propagandist voor de SDAP in de Zaanstreek, eerste sociaaldemocraat in de gemeenteraad van Zaandam, redacteur van het Radicaal Volksblad en De Voorpost, raadslid in Utrecht, lid van Provinciale Staten van Utrecht, lid van de Eerste en de Tweede Kamer.
en vooral Duijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDuijs, Jan

Nijmegen, 21 februari 1877 - Lochem, 16 september 1941

mr Jan Eliza Wilhelm (Jan) Duijs, bezoldigd propagandist van de SDAP, raadslid en eerste socialistische wethouder te Zaandam, Statenlid, Kamerlid en redacteur van het socialistische weekblad
.

Elias was niet welgesteld en moest een gezin van zes kinderen onderhouden; het karige burgemeestersloon van f 3000 was daarvoor niet toereikend, daarom was hij tevens als advocaat werkzaam, óók in Zaandam. In de raad en het socialistische blad De Voorpostplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVoorpost, de

Arbeiders-weekblad voor de Zaanstreek en het Noorderkwartier van de SDAP, verschenen tussen 1901 en 1924 bij uitgever G.J. den Blanken Jassykoffstraat 37, Zaandam. De Voorpost werd begonnen door SDAP-propagandist mr. Maurits Mendels Nadat deze naar de Zaanstreek was gekomen concludeerde hij dat de bestaande bladen geen promotionele functie voor zijn partij konden hebben. Daarom zette hij de op zaterdagen verschijnende Voorpost op, waarin plaats werd geboden voor propaganda, comment…
agiteerde Duijs hier fel tegen. Ofschoon Duijs eenmaal door Elias wegens laster voor de rechter werd gedaagd en tot een boete van f 25 werd veroordeeld, werd het prestige van Elias behoorlijk aangetast.

In 1911, de SDAPplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSocialisme

Politieke stroming, strevend naar een maatschappijvorm waarin niet, zoals in het 19e-eeuwse kapitalisme, het bezit, maar de arbeid centraal staat en onder meer gericht op gelijke ontwikkelingskansen voor alle leden van de gemeenschap. Het socialisme is sinds de tweede helft van de 19e eeuw van zeer grote en wijd verbreide invloed, ook in Nederland. De Zaanstreek had lange tijd de naam
was in de Zaandammer raad inmiddels van twee naar vijf zetels gegroeid, trok Elias met zijn zoon als secretaris naar Rusland om Czaar Nicolaas II te danken voor het standbeeldplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCzaar Peter de Grote

Czaar Peter, Peter I Aleksejevitsj de Grote (1672-1725) Czaar sedert 1682 en 'alrussisch keizer` vanaf 1721 uit het Huis Romanov, die in 1697 een week in de Zaanstreek verbleef en nadien de streek enige malen kort bezocht. Rond verblijf en bezoeken, waarvan het belang altijd zwaar is overschat, hebben zich de nodige legendes gevormd. Het
dat hij Zaandam had geschonken. Na hun terugkomst wist een dagblad buiten de Zaanstreek te melden dat Elias bij de aanvraag van de reispapieren had gelogen over de leeftijd van zijn zoon. Het leidde tot openbare en besloten zittingen in de gemeenteraad, uitgebreide krantenartikelen, schriftelijke vragen in de Tweede Kamer en tenslotte tot een rechtszaak. Elias werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van een maand; in hoger beroep werd dit vonnis teruggebracht tot één dag, waarna in april 1913 de Hoge Raad het vonnis ongedaan maakte.

Het prestige van Elias, door Duijs toch al zo ondermijnd, werd door deze affaire evenwel nog verder aangetast. Twee maanden later kreeg de SDAP de meerderheid in de raad van Zaandam; Elias vroeg per l januari 1914 ontslag als burgemeester aan. Na hem werd Kornelis ter Laanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLaan, Kornelis ter

Slochteren, 8 juli 1871 - Utrecht, 6 maart 1963 Kornelis ter Laan in 1914. Foto Beeldbank Gemeentearchief Zaanstad Kornelis ter Laan, tot eigen afschuw ook wel Klaas genoemd, politicus, dialectoloog en folklorist. Burgemeester van Zaandam (1914-1936), eerste sociaal-democratische burgemeester van Nederland. Kornelis ter Laan werd als zoon van een kleine boer geboren in het Groningse Slochteren. Als leerling aan de HBS te Sappemeer bezocht hij al een vergadering waar
benoemd tot burgemeester van Zaandam, als eerste socialistische burgemeester van Nederland.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/elias.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 15:11
  • door jan