Enge Wormer
Droogmakerij van een voormalig meer, ten zuiden van de gemeente Wormer. De naam, vroeger ook wel 'Kleine Wormer', ontstond tengevolge van de tegenstelling in oppervlakte met de Wijde Wormerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWijdewormer. de
Pelmolen te Oostzaandam. Hij werd gebouwd in 1761. Hij heeft gestaan aan de Kalverringdijk en aan de Wormerringsloot. en werd in augustus 1868. na blikseminslag, door brand verwoest., eveneens een droogmakerij. Meet de laatste, in 1626 drooggemalen en verkaveld, ruim 1513 hectare, de Enge Wormer heeft een oppervlakte van iets meer dan tien procent daarvan, namelijk ongeveer 158 hectare. De bodem van de Wijde Wormer ligt ook iets lager: 4.75 beneden N.A.P. tegenover de Enge Wormer 3.75 meter beneden N.A.P. zomerpeil. Voor de droogmaking maakten schippers uit onder meer Jisp gebruik van het meer als vaarweg naar Amsterdam. De ingepolderde Enge Wormer was tot voor betrekkelijk kort een eigen waterschap, omgeven door een eigen ringdijk en -sloot. In deze dijk bevinden zich de Zuidooster-plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZuidoostersluis
Voormalige schutsluis iets ten zuiden van Wormer. De sluis werd ook wel Kokersluis genoemd, de Zuidoostersloot ook wel Kokersloot. De sluis verbond Wormer met de Wijde Wormer, en na de inpoldering van dit meer op de ringsloot ervan. en de Bartelsluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBartelsluis
Sluis en daarnaar vernoemde buurtschap in Wormer. De Bartelsluis werd gebouwd in 1638 in samenhang met de droogmaking van de Enge Wormer, en verbond de Westerveer- en de Enge Wormerringsloot met de Zaan. Gedurende de bouw heette de sluis de Westersluis, later ging de sluis onder de naam Zaansluis door het leven. De sluis werd vooral druk gebruikt in de eerste jaren, door de, die evenwel van oudsher tot het gebied van het Heemraadschap Wormer, Jisp en Neck worden gerekend. Met de inpoldering is in 1634 begonnen, in 1638 werd het drooggevallen land verkaveld.
Vermeldenswaard is dat de aangrenzende Kalverpolderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKalverpolder
Middeleeuwse polder in Zaandam, aan de oostkant van de Zaan en begrensd door de Enge Wormer, Wijde Wormer, Braaksloot,'t Kalf en de Poel.
De polder, waarin Haaldersbroek en de na de Tweede Wereldoorlog aangelegde Zaanse Schans zijn gelegen, heet officieel Halerbroek of Kalverpolder. Het ongeveer 200 hectare omvattende gebied is tot de jaren dertig van de 20e eeuw tamelijk geïsoleerd gebleven. Pas toen in 1936 de, het oorspronkelijke Haler broekland, aanzienlijk hoger ligt, namelijk ongeveer 1.10 meter beneden N.A.P. Door de drooglegging van de Wijde- en Enge Wormer en de wateruitslag uit deze voormalige meren kreeg deze Halerbroek aanzienlijke wateroverlast, zodat al in 1637 dijken en kaden moesten worden aangelegd en de Kalverpolder ontstond.
De Enge Wormer werd aanvankelijk bemalen door twee watermolens, naast elkaar aan de Ringsloot. Ze sloegen water uit op de Wijde Wormerringsloot. Eén ervan is in de 19e eeuw afgebroken. De zuidelijke was de Eben Haëzerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEben Haezer
Pelmolen en oorspronkelijk watermolen in de Enge Wormer. De voormalige watermolen (zie De Bak) werd in 1879 ingericht tot het pellen van gerst. Hij heeft gestaan aan de Ringsloot, nabij de brug, en werd in maart 1889 door brand verwoest., die, in samenhang met de bouw van een stoomgemaal, in 1880 tot pelmolen is verbouwd en korte tijd daarna, althans vóór 1893, is gesloopt. Bij de zware stormvloedplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWatersnood
Door overstroming veroorzaakte noodtoestand. Ook nadat de Zaanstreek sinds de 13e eeuw beschermd was door een dijkenstelsel dat in toenemende mate veiligheid bood, is het gebied in de loop van de volgende eeuwen door een reeks overstromingen getroffen. De oorzaak daarvan was vooral gelegen in het feit dat het Flevomeer of Almere aan het einde van de 12e eeuw zó sterk was uitgebreid dat het in open verbinding met de Noordzee kwam. Dit had ernstige gevolgen voor onder meer het Noorderk… van 1825 is ook de Enge Wormer ondergelopen. Tijdens de watersnood van 1916 bleef de polder gespaard, mede doordat in allerijl kistdammen en andere versterkingen waren opgeworpen.
Zie ook: Landschapplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLandschap
Een landschap is het totaalbeeld van aan het aardoppervlak waarneembare verschijnselen, dat zich als een zelfstandig geheel onderscheidt.
In veel publicaties wordt, afhankelijk van de specialisatie van de auteur, slechts een beperkt aantal van deze verschijnselen behandeld, zoals reliëf, begroeiing, bebouwing, enzovoort. De kenmerken van het landschap zijn onder meer het gevolg van aan en boven het aardoppervlak opgetreden en nog optredende natuurlijke processen, daarnaast werden en… 3.3. en 7., alsmede Natuur in de Zaanstreekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNatuur in de Zaanstreek
Natuur is het totaal der levende organismen, inclusief hun onderlinge relaties. De betrekkingen van organismen, micro-organismen, planten, dieren en mensen, met hun omgeving vormen het studieterrein van de ecologie. In dit artikel wordt vanuit ecologisch standpunt een zo overzichtelijk mogelijke beschrijving gegeven van de natuur in de Zaanstreek. Zie ook: 5.3.2.