In het bovenlicht boven de voordeur van het woonhuis Lagedijk 96 zit tussen Neptunus'plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNeptunus

God van de zee bij de Romeinen (bij de Grieken Poseidon genaamd). Neptunus is in de klassieke oudheid en ook in latere eeuwen op vele plaatsen in de Westerse wereld met een drietand afgebeeld. In ons land gebeurde dat vaak in de 17e of 18e eeuw aan of in bouwwerken waarvan de eigenaar of gebruiker zijn welvaart mede dankte aan de zee en de zeevaart. In de Zaanstreek werd Neptunus, of alleen zijn drietand, in de 18e eeuw regelmatig afgebeeld. Zo is hij zittend op een dolfijn te vinden o…
drietand (symbool van de zeevaart) en Mercurius'plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMercurius

De Romeinse naam voor de god van de handel, bij de Grieken Hermes geheten. Mercurius werd veelal afgebeeld met een 'caduceus', een gevleugelde slangenstaf.

Ook de afgebeelde godsfiguur zelf werd dikwijls voorzien van kleine vleugeltjes, zowel op het hoofddeksel als aan de voeten. De afbeeldingen bleven niet tot de oudheid beperkt. In de Westerse wereld kwamen afbeeldingen van Mercurius in latere eeuwen veelvuldig voor. In ons land gebeurde dat in de 17e en 18e eeuw aan of in bouwwerk…
slangenstaf (symbool van de handel), een voorstelling van een naakte vrouw op een bol. Uit haar rechterhand laat zij muntstukken vallen. Zij symboliseert Vrouwe Fortuna. Sinds de Renaissance werd Vrouwe Fortuna regelmatig uitgebeeld. In een bovenlicht wordt zij evenwel niet vaak aangetroffen. Het bovenlicht in Zaandijk stamt uit 1955 (ontwerp J.W.A. Honig, uitvoering A.O. Bruckerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBrucker, Alfred Oskar

(Aalen, Oostenrijk, 1910 - Zaanstad 12-04-1993)

Beeldend kunstenaar, aanvankelijk schilder en tekenaar, later vooral beeldhouwer en modelleur. Brucker woonde en werkte in Aalen, Heilbronn, Stuttgart, Zaandam en Koog. Hij volgde beeldhouwlessen aan de Akademie (1930-1932) en ging vooral beelden en ornamenten in hout vervaardigen. Deze betrokkenheid bij de
).

In het destijds veel geraadpleegde boek 'Iconologia, of Uitbeeldinghe des Verstands' van Cesare Ripa (eerste druk in het Italiaans in 1593; Nederlandse bewerking in 1664) leest men dat men Vrouwe Fortuna kan afbeelden op een `kloot of hemelsche globe, omdat gelijck de Hemel in gestaedig beweginge is, dat sich oock de Fortuyne alsoo beweeght, veranderende aen een yder haere gedaente, nu deesen verhoogende, dan den ander ten gronde werpende`. Zij wordt door Ripa ook een 'uytdeelster van de rijckdommen' genoemd. Daarom ziet men haar vaak met een hoorn des overvloeds, of (zoals in het bovenlicht te Zaandijk), met een hoeveelheid munten.

Carla Rogge

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/fortuna.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:06
  • (Externe bewerking)