NAS
Nationaal Arbeids-Secretariaat, in 1893 opgericht als eerste vakcentrale in Nederland. Het NAS streefde ernaar plaatselijke vakverenigingen en afdelingen van landelijke vakbonden te verenigen in plaatselijke arbeidssecretariaten. Hierdoor ontstond in 1897 het PAS Zaanstreek, met als eerste leden de bootwerkersvereniging, de afdeling Zaanstreek van de Typografenbond ANTB en de afdeling Zaandam van de Rijkswerkliedenbond.
Het NAS bleef niet lang bestaan. Door onderlinge verdeeldheid liep het aantal leden sterk terug. Na de Spoorwegstaking 1903, die voor het NAS teleurstellend verliep, werd de organisatie opgeheven. De leden gingen merendeels over naar het inmiddels opgerichte NVV. Zie ook: Vakverenigingen