traankokerij

Als nevenbedrijf van de walvisvaart is de traankokerij in de 17e en 18e eeuw een belangrijke bedrijfstak in de Zaanlanden geweest. Over het aantal traankokerijen, waar het walvisspek werd gezied (gekookt), bestaat geen zekerheid. Hoewel doorgaans een getal van maximaal 21 bedrijven wordt aangehouden, zijn het er mogelijk meer geweest, wellicht ongeveer 30. Zeven daarvan waren in Jisp (en Oostknollendam), Oostzaan had er eveneens 7, Oostzaandam 6 of 7 (in 1731), in 1806 was er daarvan nog één over, verschillende ervan stonden op `t Kalf).

Verder zijn er archiefstukken van in partenrederij gedreven traankokerijen in Westzaan, Westzaandam en Koog. Zoals bekend werden de traankokerijen wegens stankoverlast uit de bebouwing geweerd. Het waren eenvoudige bedrijven, elk met waarschijnlijk niet meer dan zes tot acht arbeiders. De aanvang van deze bedrijvigheid moet omstreeks 1640 worden gedateerd, voordien werd de traan in de omgeving van de vangstplaatsen der walvissen gewonnen (te weten in het seizoendorp Smeerenburg op de noordwestelijke kust van Spitsbergen). De gewonnen traan diende vooramelijk voor verlichtingsdoeleinden en werd in vaten verhandeld.

Zie voorts: Walvisvaart Zie ook: Arbeidsplaatsen en bedrijfsgrootte en Economische geschiedenis 2.3.3. en 2.7.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/traankokerij.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/16 11:06
  • door jan