Museum van de Stichting Federatie van Zaanse Natuurliefhebbers aan de Thijssestraat te Zaandam, aan de rand van het Darwinpark. De tien in de Federatie verenigde instellingen tonen hier sinds 1987 hun verzameling over de Zaanse natuur en zijn historie. In 1990 kreeg de op 5 mei 1945 opgerichte Federatie de cultuurprijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCultuurprijs

Zie: Culturele prijzen gemeente Zaanstad prijzen.
1989 van Zaanstad. Zie ook: Museaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMusea

In de Zaanstreek is, overwegend in de 20e eeuw, een aantal kleine musea van verschillende aard ontstaan. De meeste ervan zijn afzonderlijk in deze encyclopedie vermeld. In 1989 is, teneinde het verbrokkelde museumpatroon te coördineren en in de toekomst een meer stedelijke allure te verlenen, de Stichting Steun Zaanse Musea opgericht, waarin met een enkele uitzondering alle instellingen samenwerken.

Het museum wordt beheerd door het Zaans Natuur en Milieu Centrum ZNMC, de stichting die ook betrokken is bij de kinderboerderij, de heemtuin, de schooltuinen en het biologisch lescentrum. Sinds 1987 gevestigd aan de Thijssestraat in de wijk Poelenburg.

Initiatiefnemer tot de oprichting van de uiteindelijke Federatie was biologieleraar dr. W.J. Prud'homme van Reineplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPrud'homme van Reine, dr. Willem Jeremias

Willemstad N-B 27 oktober 1908 - Zaandam 21 mei 1996

Leraar aan het Zaanlands Lyceum te Zaandam, bestuurder van een groot aantal natuurbeschermingsorganisaties, voorzitter Zaandamse Gemeenschap, auteur/bewerker van een twintigtal voornamelijk schoolboeken.
, een expert op het gebied van veldbiologie, die de krachten van diverse natuurverenigingen wist te bundelen. In het oprichtingsjaar 1945 waren dat onder andere:

  • de Vogelbeschermingswacht Zaanstreek,
  • de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging,
  • de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN),
  • de Nederlandse Vereniging tot bevordering van de bijenteelt,
  • Aquariumvereniging de Paradijsvisch.

In de akte van oprichting werd afgesproken dat verenigingen verzamelingen op natuurhistorisch gebied bijeen konden brengen. Dankzij vele vrijwilligers groeide de verzameling zodanig uit dat er een opslagplaats en expositieruimte moest worden gezocht. In 1954 werd de zolder van de Vissershopschool in gebruik genomen waar twee jaar later een tentoonstellingruimte gereed kwam. De gemeente subsidieerde vanaf 1958 jaarlijks fl 1.000,- aan wat toen nog het Zaans schoolmuseum werd genoemd. De collectie telde toen al zo’n 700 opgezette vogels. Ook werd een insektenverzameling opgebouwd, walvisbotten beschikbaar gesteld en een verzameling gedroogde planten geschonken.

Op de zolder verschenen jaarlijks niet meer dan 100 bezoekers. Buiten de zolder om werden ook exposities verzorgd in het Zaanlands Lyceum, in Ons Huis te Koog aan de Zaan en op een school aan de Hogedijk in Zaandam. Grote bekendheid verwierf het museum met de tentoonstelling 'Land over zand' in 1977 op de Zaanse Schans, die in drie maanden tijd 18.000 bezoekers trok. In 1984 volgde de expositie 'Zaanstreek natuurlijk'.

De wens ontstond de Vissershopschoolzolder te verlaten voor een volwaardige locatie. In dertig jaar tijd passeerden veel locaties de revue, maar nooit kwam het ervan. Het aantal vrijwilligers daalde; de motivatie van de medewerkers was laag; er werd voornamelijk nog over vroeger gepraat. Bovendien trad de schimmel op in de vochtige zolderruimte en werd regelmatig ingebroken. Ooit vonden medewerkers de eierenverzameling terug in de dakgoot.

In 1985 kwam kleuterschool De Kemphaantjes aan de Zaandamse Thijssestraat in beeld. Na veel opknapwerkzaamheden werd het gebouw als museum en biologisch lescentrum opengesteld. Dankzij een gift van Albert Heijn, waren er ook geen financiële belemmeringen meer. Een belangrijke rol speelden o.a.

  • Ber Hartog van de Imkersvereniging,
  • Frans Sjollema, Gerrit Groot, Cees van Velzen en Dirk Uitslager namens de Vogelbeschermingswacht,
  • B. Bank,
  • Pier Aukema,
  • Jan Woudstra en Herman Roode van de KNNV
  • Aart Buys (buurtbewoner).

De officiële opening vond plaats in april 1987 in aanwezigheid van Albertplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHeijn jr, Albert

Zaandam, 25 januari 1927 - Hereford, 13 januari 2011 Kleinzoon Albert Heijn van oprichter Albert Heijn Sr. Albert Heijn jr, zoon van Jan Heijn (1897-1964) en Adriana Hendrika Kruger (1900-1984), kleinzoon van Albert Heijn sr (1865-1945), broer van Gerrit Jan Heijn (1931-1987). Van 1962 tot 1989 president van de raad van bestuur van
en Gerrit Jan Heijn, alsmede burgemeester Arie Lems. In 1988 trad Prud'homme van Reine af als voorzitter van de Federatie van Zaanse Natuurliefhebbers. De grote wens, een goede plek voor het natuurmuseum was in vervulling gegaan. In 1990 nam zijn opvolger, Carel Puhl, de Cultuurprijs van de Gemeente Zaanstad in ontvangst.

In 1993 nam de gemeente het initiatief om al haar gemeentelijke natuur- en milieu-educatie gerelateerde onderdelen te privatiseren en onder te brengen in de stichting Zaans Natuur en Milieu Centrum die werkte vanuit het museumgebouw aan de Thijssestraat. De stichting NME wilde het museum wat eigentijdser en vooral kindvriendelijker inrichten. In juli 2000 werd het museum na een verbouwing heropend. De heren Bank en Buys ontvingen tijdens de openingsceremonie een koninklijke onderscheiding uit handen van burgemeester Ruud Vreeman. Het was tevens een hommage aan alle museumvrijwilligers die zich inzetten voor het voortbestaan van het museum.

Het natuurmuseum bevat een vaste expositie 'Natuur in de stad' en een wisselexpositiezaal, waar drie keer per jaar een nieuwe expositie te zien is. Het museum spreekt jonge kinderen aan; er valt veel te ontdekken en de tentoonstellingen bevatten veel verrassende en herkenbare onderdelen. Het museum wordt vaak door schoolklassen bezocht. Sinds de herinrichting in 2000 wordt entree geheven.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/natuurhistorisch.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:05
  • (Externe bewerking)