Expeditiebedrijf te Zaandam; oorspronkelijk beurtvaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBeurtvaart binnenvaart

Het vervoer te water is duizenden jaren afhankelijk geweest van óf menselijke of dierlijke spierkracht óf van de wind als krachtbron. Het kon alleen plaats hebben met geroeide of gezeilde vaartuigen, dan wel met voortgeboomde of met een jaaglijn getrokken scheepjes. Zeker in de waterrijke Zaanstreek waren de bewoners vrijwel geheel op het vervoer te water aangewezen, hetzelfde gold voor de aan- en afvoer van de bedrijven, die dan ook aan vaarwater waren gesitueerd. De Zaa…
-, later wegvervoersplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWegvervoer

Het vervoer van personen of goederen over de (land)weg. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen goederenvervoer, personenvervoer, woon-werkvervoer, sociaal vervoer en recreatie-vervoer. In de Zaanstreek was het wegvervoer lange tijd van ondergeschikt belang. Feitelijk streefde het vervoer over land pas in de 20e eeuw het watervervoer voorbij. In de jaren `3O van de 20e eeuw kwam bijvoorbeeld pas de aansluiting op het provinciale
- en op- en overslagbedrijf. Uit het familie-archief blijkt dat Cornelis Arisz. Smit in 1770 al goederen vervoerde. Als stichtingsjaar wordt echter 1797 aangehouden, toen Aris Cornelisz Smit, de tweede zoon van voornoemde Cornelis Arisz., vanaf Koog een beurtveer op Alkmaar begon. Een jaar eerder had zijn oudere broer Hendrik Cornelisz het beurtveer op Amsterdam van zijn vader te Oostzaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaandam

Voormalige naam van de bewoningsconcentratie ten oosten van de Zaan nabij de Dam, tot 1795 behorend tot de gemeente Oostzaan, tussen 1795 en 1811 min of meer een zelfstandige gemeente en sinds 1811 deel uitmakend van de stad Zaandam. Oostzaandam behoorde tot de
overgenomen. Opeenvolgende generaties Smit voeren met zeilschepen, deels in vennootschap met J.M. Kat. Later ging men op motorvaart over.

In de Franse tijdplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigFranse tijd

De Franse tijd in Nederland duurde van 1795 tot 1813 en was een periode van grote veranderingen. Nederland werd bezet door Franse troepen onder leiding van Napoleon Bonaparte, wat leidde tot economische en politieke veranderingen. De Zaanstreek werd hard getroffen door de Franse bezetting, vooral door het Continentaal stelsel dat de handel en economie negatief beïnvloedde. Ondanks alle veranderingen bracht de Franse tijd ook nieuwe ideeën met zich mee, zoals wetten die gelijkheid vo…
waren de economische omstandigheden zeer moeilijk maar de schipperij van Smit wist zich te handhaven getuige onder ander het consent dat Cornelis Hendrikz. Smit (3e generatie) in die tijd kreeg, een in het Frans gesteld vergunningsbewijs. Het veer op Amsterdam, dat vanaf 1875 in dienst werd gehouden onder de naam Gebrs. Smit, was het belangrijkste deel van het bedrijf en kende onder Hendrik en Cornelis Smit Azn. (4e generatie) in het laatste kwart van de 19e eeuw een grote bloei. Bij het 100-jarig bestaan onder A. Smit Hzn. en A. Smit Czn. (5e generatie) nam het beunvaartbedrijf onder gelijksoortige ondernemingen in de Zaanstreek een vooraanstaande plaats in.

Na de Eerste Wereldoorlog kwam het wegvervoer sterk tot ontwikkeling. Smit bleef echter trouw aan de eeuwenoude vervoerswijze over het water. Gerard Smit Azn. (6e generatie), die het veer op Amsterdam leidde, werd ook beurtvaartagent. Zijn jongste broer Nico, die het beurtveer op Alkmaar leidde en ook een aantal scheepsagenturen had, begon daarnaast in de jaren '30 ook als agent voor autolijndiensten op te treden. Laatstgenoemde activiteit is in de daarop volgende jaren een steeds belangrijker deel gaan uitmaken van het bedrijf en is van grote betekenis geweest voor de latere ontwikkelingen. Door het vroegtijdige overlijden van Nicolaas Smit Azn. kwam diens zoon Arian Smit Nzn. (7e generatie) reeds jong aan de leiding. In de jaren '60 nam hij een aantal vanouds gevestigde beurtvaartondernemingen over en voegde onder andere het beurtveer van Gebrs. Smit op Amsterdam samen met zijn Koogse (beurt)bedrijf onder de naam A. Smit Expeditie.

De eerste eigen vrachtauto werd in 1962 aangeschaft en in 1967 werd een dochteronderneming te Enschede opgericht onder de naam A. Smit International. Dit bedrijf richtte zich vooral op het internationale vervoer. De energiecrisis in de jaren '70, de snelle opkomst van zeecontainers en het wegvallen van Amsterdam als stukgoed- en rederijhaven waren er de oorzaak van, dat kort na het 175-jarig bestaan in 1972, de binnenschepen werden verkocht en de Zaanoever in Koog werd verlaten. Op het industrieterrein in de Achtersluispolderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigAchtersluispolder

Polder, oorspronkelijk Sluispolder, gelegen buiten de Noorder IJ- en Zeedijk in Zaandam, het meest zuidelijke gebied van Zaanstad, aan drie zijden omgeven door Zijkanaal G, het Noordzeekanaal en Zijkanaal H. Vermoedelijk viel de Sluispolder rond de 13e eeuw, de tijd van de eerste omvangrijke bedijkingen, droog. De polder werd in de 16e eeuw ingedijkt. Weliswaar dateert de polder uit de Middeleeuwen maar was in die periode nooit bewoond of bebouwd. Ook industrie, in de vorm van…
te Zaandam werd begin 1975 een nieuwe vestiging gestart, waar het bedrijf zich, naast het wegvervoer, ging toeleggen op de opslag en distributie van hoogwaardige producten.

Na deze radicale omschakeling groeide het bedrijf gestaag: het besloeg in 1989 een oppervlakte van 32.000 vierkante meter, waarvan ruim 15.000 vierkante meter was bebouwd met modern geoutilleerde op- en overslagloodsen. Smit houdt zich bezig met vervoer, opslag. overslag en distributie van hoogwaardige producten uit de voedings- en genotmiddelenindustrie, de grafischeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGrafische industrie

Belangrijke tak van nijverheid, in de Zaanstreek uitgeoefend in ongeveer 70 kleine tot middelgrote bedrijven met een gezamenlijk personeelsbestand om en nabij 1500 personen in 1991. Tot de grafische industrie worden gerekend drukkerijen en ondernemingen die in belangrijke mate een druktechniek toepassen voor de vervaardiging van hun producten zoals de verpakkingsindustrie, alsmede de bedrijven die delen van het grafische productieproces verzorgen als toeleverancier. Bij dez…
- en verpakkingsindustrie en electronica. Het werkgebied is West-Europa met het accent op de distributie binnen 24 uur van gepalletiseerde deelzendingen in de Benelux.

De juridische vorm is via eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap en nv tenslotte bv geworden: Smit Beheer bv, met als werkmaatschappijen Smit Expeditie bv te Zaandam en Smit International bv te Enschede. Daar er zich geen nieuwe (8e) generatie aandiende voor de opvolging van Arian Smit Nzn werd het volledige aandelenpakket van Smit beheer bv op 1 juli 1990 verkocht aan het transportbedrijf Pakhoed te Rotterdam. Het wagenpark bestond in 1990 uit 35 trekkende voertuigen; er waren toen 50 personen bij het bedrijf werkzaam.

Literatuur:

D. Kerssens, Beurt om Beurt.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/smit7.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 12:08
  • (Externe bewerking)