Wielrennen
Sport, in de Zaanstreek in verenigingsverband beoefend door Door Training Sterk (DTS) en Toerclub Le Champion.
DTS werd opgericht in maart 1921 in café Booij te Krommenie door D. de Vries en R. Heijmering, als eerste wielrenclub in Noord-Holland boven het IJ. Doel was het beoefenen van de wielersport en vaardigheidsritten, tegenwoordig vaak trim- of toeristische tochten genoemd. De start en aankomst had meestal in de Stationsstraat te Zaandam plaats. Deze tochten trokken veel belangstelling, maar werden gestaakt toen de deelnemers er wedstrijden van gingen maken.
In 1924 organiseerde DTS op verzoek van een plaatselijk comité in Wormerveer haar eerste open sprintwedstrijden, die sportief een groot succes werden. In 1925 kreeg DTS gelegenheid de wielrensport te demonstreren op een open dag van Kunst en Sport in Krommenie. Hieruit ontstonden de grasbaanwedstrijden, die jarenlang grote belangstelling genoten. Deze hadden plaats op de voetbalvelden van ZVVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZVV
Zaandam 1900 - Zaandam 1990 Schutblad Jubileumeditie ZVV 50 jaar De Zaanlandsche Voetbal Vereeniging ZVV ontstond uit een fusie tussen de verenigingen Hellas (september 1896), UNI (januari 1897), Wormerveer (1897), en later 1905 Transvaal (1898 v/h de Bal en Wilhelmina), en in 1911 HAC (Handels Avond Cursus) in 1902. Het was mogelijk meer een soort samenwerking dan een echte fusie want datzelfde UNI zegde het verbond weer op in 1902. en ZFCplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZFC
De Zaanlandsche Football Club ZFC is voortgekomen uit de verenigingen Tonido en Sport, op 4 april 1904, tijdens een openluchtvergadering aan de Haven. Tot de oprichters behoorden K. Everhard, K. en Jb. Zeulevoet, C. van der Meij en C. van Heuven. aan de Westzanerdijk in Zaandam.
Door de komst van wielerbanen in de omtrek besloot men om met de grasbaanwedstrijden te stoppen. In 1929 haalde de vereniging grote successen met renners als Henny Dieterman, Piet Kesselaar, Jan Schellingerhoudt, Cees Hartog, Jb. Schoen, Ko Cornelisse en de later bekende stayer Cees Bakker. Vanaf 1936 kon men alleen na keuring lid worden van de vereniging.
Ronde van Zaandam
In 1937 organiseerde DTS de eerste Ronde van Zaandam, in de Wijde Wormer. In 1939 werd deze ronde op derde pinksterdag in Zaandam op het traject Prins Hendrikkade-Kattegat-Prins Hendrikstraat een enorm succes. Tijdens de oorlogsjaren groeide bij DTS een sterke groep renners op, zoals Bouk Schellingerhoudtplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSchellingerhoudt, Boudewijn (Bouk)
Zaandam 4 mei 1919 - Zaandam 19 september 2010
Boudewijn Schellingerhoudt, professioneel wielrenner van 1942 tot 1954, Nederlands kampioen op de weg in 1946. In 1949 eindigde hij als derde in het eindklassement van de Ronde van Nederland. Hij nam in 1947 deel aan de Tour de France, won daarin geen etappes en bereikte de finish in Parijs niet. De naam Bouk kreeg hij pas in het verloop van zijn wielercarrière., Cor Bakkerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBakker, Cor
Zaandam, 2 oktober 1918 - 18 december 2011
Cor Bakker, beroepswielrenner van 1942 tot 1955, lid van de Zaanse wielervereniging DTS, zowel actief op de weg als op de baan; op beide werd hij gerekend tot de Nederlandse top. Als deelnemer reed hij 18 zesdaagsen waarvan hij er één in Barcelona in 1952 winnend afsloot. Amsterdammer Henk Lakeman, bijgenaamd 'De Zingende Wielrenner' was zijn vaste zesdaagse-partner. Zij vulden elkaar goed aan, Bakker was sterk in de jacht; Lakeman een uit…, Jan Lust, Piet Evers, Gerard van Beek, Gerrit Blaauw, Piet Duif, Klaas Kwantes, Tumpie van de Bos, Cees Ris, Dick (Potje) Hooijschuur, Arie Simonplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSimon, Arie
Rotterdam 8 januari 1931 Arie Simon voor zijn winkel aan de Oostzijde, geflankeerd door een baanrenner en een SIMON-baanfiets Arie Simon, oud-amateur wielrenner, geboren in Rotterdam, opgegroeid in Zaandam, eigenaar van wielersportzaak Simon Sport aan de Oostzijde in Zaandam, framebouwer, internationaal bekend als bouwer van derny’s. Na zijn Zaanse tijd in 1998 uitgeweken naar De Bemmert in het Belgische Neerpelt., Cor Elswijk, Cees Havik.
In 1940 en 1942 werd de vereniging clubkampioen op de weg. In dat laatste jaar werd Dirk Mooij kampioen van Nederland bij de amateurs. Gerrit Blaauw werd dat in 1944. De 4e etappe van de Ronde van Nederland in 1946 werd een triomftocht voor de Zaanse ploeg met op de 1e plaats Cor Bakker, 2e Bouk Schellingerhoudt, 3e Gerard van Beek.
De vereniging organiseert al vele jaren de Rondes van Zaandam en Noord-Holland, winnaars hiervan waren soms bekende renners, zoals in 1947 Gerard van Beek, in 1950 Wout Wagtmans, in 1961 Jan Janssen en in 1979 Theo de Rooy. In de jaren zestig diende een nieuwe generatie wielrenners zich aan en grossierde de vereniging in kampioenen. Piet de Wit werd wereldkampioen bij de amateurstayers, Tiemen Groen werd wereldkampioen bij de amateurs achtervolging, Cees Stam kampioen stayers. Harm Ottenbros wereldkampioen op de weg bij de profs en Jb. Oudkerk wereldkampioen bij de professionele stayers.
In 1980 verkreeg DTS een wielercircuit in Sportpark Kalverhoek in de Wijde Wormer, een voor wielerbegrippen prachtige accommodatie met fraaie kleedkamers. De vereniging beschikt thans (1991) over een groep nieuwelingen van 15 en 16 jaar, een jeugdafdeling van 8 tot 14 jaar, junioren van 17 en 18 jaar, amateurs vanaf 19 jaar en veteranen vanaf 35 jaar. Daarnaast bestaat een groep recreanten waarvoor ook open wedstrijden worden georganiseerd.
Wielerrondes
In de maanden februari en maart houdt de vereniging clubwedstrijden ter seizoenvoorbereiding. Verder is DTS organisator van de volgende jaarlijks terugkerende wielerrondes zoals die van Zaandam, Kalverhoek, Midden-Beemster, Oostzaan, Krommenie, Monnickendam, Assendelft, de Ronde van het Lage land (klassieker voor junioren), Ronde van Noord-Holland (klassieker voor veteranen en liefhebbers) en het Zilveren Molentoernooi (een ploegentijdrit voor alle categorieën).
Sinds 1985 is DTS ook actief in het veldrijden en worden er iedere zondag op het parkoers in de Wijde Wormer wedstrijden georganiseerd. Door het aantrekken van een clubsponsor heeft men meer mogelijkheden gekregen om op veranderingen in het wielrennen te kunnen reageren, zoals de in de jaren zeventig ontstane belangstelling voor het toerfietsen. Dit leidde in december 1976 tot de oprichting van toerclub DTS als afdeling binnen de vereniging. De toerclub richt zich op het toerisme, waar gezelligheid voorop staat.
Ritten van 30 tot 75 km worden georganiseerd. In het eerste seizoen werden 20 toertochten en 18 avondsterritten verreden met 30 à 40 deelnemers per rit. In 1978 organiseerde de toerclub de eerste dagvierdaagse in samenwerking met de VVV en later een avondvierdaagse, die veel succes had. In 1979 was het ledental opgelopen tot 138. Vertrekpunt van de tochten werd het nieuwe clubgebouw van PSCKplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPSCK
Parochiale Sport Club Kalf, afgekort PSCK, is een voormalige voetbalvereniging te Zaandam, opgericht op 7 augustus 1934, gevestigd op Sportpark Kalverhoek aan de Zuiderweg achter 't Heerenhuis op de grens van Zaandam en de Wijdewormer. Het clubgebouw De Strijd werd gebouwd in 1979. De club had beschikking over twee voetbalvelden en een trainingsveld. Op 28 april 2010 fuseerde de vereniging met voetbalvereniging in de Kalverhoek. In 1980 verhuisde men naar een eigen onderkomen De Trots samen met de wielerclub.
Met de KNWU ontstonden problemen over de verenigingsstatus, daar de toerclub niet bij de wielrenunie, maar bij de toerunie (NRTU) aangesloten was. Men besloot om een omniclub te worden waardoor de afdelingen aparte clubs werden. Op 6 januari 1982 werd Toerclub (TC) DTS als zelfstandige vereniging ingeschreven bij de Kamer van Koophandel In 1982 en 1983 werd de vereniging kampioen in de NRTU-competitie. Het toerfietsen nam in de loop der tijd in belangstelling toe en het aantal georganiseerde lange en korte tochten steeg. De toerclub had in 1991 160 leden, de wielerclub 274, waarvan 135 met een licentie.
Le Champion
Op 1 maart 1969 werd Toerclub Le Champion in Purmerend, als afsplitsing van de wielrenclub Champion opgericht. Formeel is de toerclub in Zaanstad gevestigd. De vereniging heeft tot doel het bevorderen van het toerfietsen en het trimmen. Hiertoe worden jaarlijks veel fietsevenementen georganiseerd, variërend van tochten van 25 en 30 km tot complete fietsvakanties in binnen en buitenland. Men organiseert de Ronde van Noord-Holland voor toerfietsers, die zo'n 5000 deelnemers trekt.
Het totale programma omvat zo'n 200 tochten waarvan sommige in groepsverband en andere individueel kunnen worden verreden. Ook in het buitenland is Le Champion actief. Fietsvakanties door Japan, Nieuw-Zeeland, Alaska, Java en Bali, alsmede tochten in Europese landen kunnen worden gemaakt. De klassieker Luik-Bastenaken-Luik wordt al vele jaren met succes georganiseerd, evenals meerdaagse etappekoersen, die als toertocht verreden kunnen worden.
De vereniging is ook actief op het trimloopgebied. Men is betrokken bij de organisatie van de halve marathon van Egmond aan Zee en de Dam tot Damloop. Daarnaast organiseert men regionale trimlopen zoals de Warming-Up loop van Assendelft en de Midwinterloop van Egmond-Binnen. In samenwerking met de Nederlandse Atletiek Unie wordt het trimloopboekje samengesteld, waarvan de kalender mede wordt opgenomen in het maandelijks verschijnende blad van de vereniging De Championner.
De vereniging telde in 1991 3800 leden waarvan ruim 900 in de Zaanstreek. In 1989 werd voor het eerst de semi-klassieker de Grote Prijs Forbo in de Zaanstreek gereden, een internationale koers voor profs. In de aanloop naar de Tour de France kiezen vele prominente renners voor deelname aan de GP Forbo. Winnaars waren Martin Schalkers (1989), Ad Wijnants (1990) en Olaf Ludwig (1991).
A.A. Geenen