bloemendaal

Dit is een oude revisie van het document!


Voormalig bedrijf in Wormerveer (oliebedrijf) en Wormer (rijstpellerij). Opgericht in 1872 en beëindigd in 1966. De oprichters waren Frederik Bloemendaal en zijn jongere halfbroers Remmert en Jan Adriaan Laan. Hun moeder was Elisabeth Avis, die eerst getrouwd was met de Krommenieër zeildoekfabrikant Gerrit Bloemendaal en na diens overlijden met Adriaan Laan, firmant van Wessanen en Laan, die in 1851 overleed.

De drie zoons waren door hun afkomst bemiddeld genoeg om direct na de oprichting van hun firma in 1872 de kapitale rijstpellerij Hollandia aan de Veerdijk in Wormer te laten bouwen. De pellerij van rijst was in die tijd sterk in opkomst: de drie broers waren dan ook niet de eersten in de Zaanstreek die zich hiermee gingen bezighouden. In 1853 was in Zaandam al de eerste stoomrijstpellerij geopend. Hollandia voorzien van een hoektoren met uurwerk, vormt met de belendende pellerijen en pakhuizen Java, Bassein, Saigon en Batavia nog steeds een getuigenis van de voorspoed die deze tak van industrie sinds het laatste kwart van de 19e eeuw kende. De gevelwand. die in 1984 op de provinciale monumentenlijst is geplaatst is wel eens 'een industrielandschap dat in Nederland zijn weerga niet kent' genoemd (publ. Monumenten van bedrijf en techniek, 1978).

Hoe voorspoedig het tot de oorlog 1914-1918 met de rijstpellerij ging blijkt uit de grondstoffenaanvoer in de haven van Zaandam. Vermeld wordt het gemiddeld aantal balen rijst dat per jaar werd aangevoerd.

Hieruit wordt duidelijk dat de bloeiperiode, ook voor Hollandia van de firma Bloemendaal & Laan, in de eerste tien jaren voor de Eerste Wereldoorlog lag. Doordat een deel der rijstaanvoer via Den Helder en het Noordhollands Kanaalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigNoordhollands Kanaal

Buiten de Zaanstreek gelegen, in 1824 voltooid, kanaal dat Amsterdam via Purmerend met Den Helder verbindt en een lengte van 78.5 kilometer heeft. Bij de aanleg, bedoeld om de hoofdstad een vaarweg naar de Noordzee te geven toen de toegang tot het IJ steeds meer was verzand, is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande waterwegen.
plaats had, was het aantal verwerkte balen rijst nog beduidend hoger dan hierboven genoemd. Voor 1911 werd opgegeven dat de vijf grote pellerijen in de Zaanstreek gezamenlijk ongeveer twee miljoen balen verwerkten. De omzet van de Zaanse pellerijen bedroeg in dat jaar ruim ƒ 20 miljoen, voor die tijd een kolossaal bedrag. De voorspoed bleek ook in het jaar 1915 toen oprichter J.A. Laan 50 jaar in zaken zat. Hij schonk het Wilhelminaparkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWilhelminapark, het

Park en vereniging te Wormerveer.

In oktober 1897 ontstonden de plannen tot stichting van het park 'Burgerlust'. Hiervoor werd een zevental percelen samengevoegd, waarvan het grootste gedeelte Overtuinen was van de aan de Zaanweg nummer 5 wonende familie Van Doorn, het zogenoemde 'Bos Van Doorn'.
ƒ 5000. en ƒ 500.000 aan de Ambachtsschoolplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigAmbachtsschool

Aanvankelijk de naam van een instelling waarop, wat ook wel lager technisch onderwijs heet, wordt gegeven. Door organisatorische en structurele wijzigingen in het onderwijs werd de naam Ambachtsschool gewijzigd in Lagere Technische School, LTS. In het spraakgebruik wordt de eerste onderwijsinstelling van deze aard, de P.W. Jedelooschool aan de Westzijde te Zaandam, waarin ook een middelbare beroepsopleiding was gevestigd, als 'ambachtsschool' aangeduid.
en aan de gepensioneerden te Wormerveer het Hof van Saenden.

Uit het overzichtje hiervoor wordt eveneens duidelijk dat de aanvoer in de jaren '20 en '30 nog hoogstens de helft beliep van die in de vooroorlogse topjaren. Er waren toen al enkele pellerijen die het moeilijk kregen. De oorzaak was gelegen in het feit dat de oorspronglanden in toenemende mate zelf de pellerij ter hand namen.

Na de Tweede Wereldoorlog was dit proces voltooid, zodat het toen met deze tak van industrie geheel gedaan was. De rijstpellerijen liquideerden ook de grote pellerijen. De Unie van de Koninklijke Wessanen bijvoorbeeld werd in 1952 opgedoekt. Bloemendaal en Laan maakten aan het einde van 1965 bekend dat Hollandia in de loop van het daaropvolgende jaar de productie zou beëindigen.

Olieslagerij

Bij de oprichting van Bloemendaal en Laan werd de olieslagerij bedreven met oliemolen De Ramplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRam, de

Oliemolen te Wormerveer.

Hij bestond al in 1643. Hij heeft gestaan ten zuiden van en bij de Dubbele Buurt, binnendijks, en werd gesloopt in 1874.

oliemolen molen
in Wormerveer. Deze werd door de firmanten al in 1871 gesloopt; er kwamen pakhuizen voor in de plaats. Een ander pakhuis van het bedrijf was het door Jan Adriaan Laan in 1872 ingebrachte grote pand Dantzig aan het Zuideinde 18 te Wormerveer (later lange tijd in gebruik geweest door Molenaars Muziekcentraleplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMolenaar Edition BV

Productiebedrijf, handelsonderneming en uitgeverij van bladmuziek en CD´s voor Harmonie, Fanfare en Brass Band.

Grondlegger was Pieter Jan Molenaar, die op 1 januari 1933 Meijers Boekhandel in Wormerveer overnam. Enkele jaren later begon hij met het importeren van bladmuziek uit Frankrijk en België. Door persoonlijke contacten met onder meer de Hoornse componist Gerard Boedijn werden in 1938 de eerste muziekcomposities uitgegeven.
).

In 1881 kocht de firma Bloemendaal en Laan voor een bedrag van ƒ 70.500 de stoomoliefabriek De Toekomst aan het Zaandijker wegje te Wormerveer. Een fabriek met drie voor- en vier naslagblokken, een pletterij en zestien stampers. De fabriek was gebouwd door de Zaandijker Hajo Houttuyn, die sinds 1874 op deze plaats de molen de Rode Wildemanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWildeman, de Rode

Oliemolen te Wormerveer. De Windbrief werd gegeven in januari 1648. Hij heeft gestaan aan weg en Zaan en werd gesloopt in 1872, om plaats te maken voor olieslagerij De Toekomst (zie: Croklaan bv).

oliemolen molen
had geëxploiteerd, maar deze in 1879 door de fabriek had vervangen. Kort daarna overleed Houttuyn en werd De Toekomst in veiling gekocht door Bloemendaal en Laan. Dit bedrijf bouwde De Toekomst geleidelijk aan uit tot een zeer moderne (spijs)oliefabriek. In 1890 werd het noordelijk van de fabriek gelegen veerhuis van het Zuiderveer gekocht, in 1906 kocht men zuidelijk van De Toekomst een rij huizen. Deze werden gesloopt, zodat het fabrieksterrein kon worden uitgebreid. De nieuwe fabriek werd in 1907 met moderne persen ingericht. De groei zette daarna door met de bouw van de fabriek Rosario (1910). Het personeelsbestand groeide van 34 in 1901 tot 76 in 1911. De Toekomst ging tevens de consumentenmarkt op met het merkartikel Smaragd, slaolie in flessen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd het productieproces grondig gewijzigd, In 1956 ging men over op het extraheren, de wringerafdeling werd twee jaar daarna gesloten; 40 mensen verloren hierdoor hun baan. Maar zoals zoveel oliefabrieken kon De Toekomst het niet bolwerken. De fabriek werd in 1959 aan Koninklijke Fabrieken T. Duyvis Jz.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDuyvis-Recter

Oliefabriek te Koog. De historie van Duyvis gaat terug tot 1806, in welk jaar Teewis Duyvis van een ongehuwde oom de oliemolen De Halve Maan verkreeg. Hij werd zo de eerste Duyvis die olie sloeg. In 1850 vestigde zijn kleinzoon zich onder de naam T. Duyvis Jz. Het bedrijf bestond in dat jaar uit zes oliemolens met een capaciteit van 2400 ton lijn- en koolzaad per jaar en een pelmolen. In 1880 werd nabij de Pellekaanshoek te Koog door E.G. Duyvis Tz. de stoomoliefabriek 'De Zaan' g…
(Koog) verkocht. De Toekomst werd in 1970 overgenomen door de naastgelegen oliefabriek Croklaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigCroklaan bv

Producent en verwerker van oliën en vetten, met name cacaoboter vervangende vetten, te Wormerveer; oorspronkelijk zelfstandig, na eerdere wisseling van eigenaar sinds 1971 onderdeel van het Unileverconcern, en sinds 2002 behorend tot de Maleisische IOI Group.
en is inmiddels gesloopt. Het fabrieksterrein behoort tot het bedrijf van Loders-Croklaan.

De eerste directie van Bloemendaal en Laan werd gevormd door de bovengenoemde oprichters. Van hen was Jan Adriaan Laan enige tijd Eerste-Kamerlid. Hij werd in de directie opgevolgd door twee zoons (Jan Adriaan Jr. en Adriaan Remmert Laan, terwijl ook een zoon van oprichter Frederik Bloemendaal (te weten Gerard Willem Bloemendaal) deel van de leiding ging uitmaken. Het bedrijf hield kantoor aan de Zaanweg in Wormerveer. Oorspronkelijk op nr. 53. later ook op nr. 5-1. Deze fraaie panden zijn in 1966 aan de Kon. Wessanen verkocht.

Zie ook: Laan, ondernemersgeslachtplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLaan

Ondernemersgeslacht, met grote economische en maatschappelijke invloed in Wormerveer in de 18e, vooral de 19e, en het begin van de 20e eeuw. De familie Laan behoort niet tot de oudste Zaanse families, die vanaf de 17e eeuw deelnamen aan het industriële leven. Het is een oorspronkelijk agrarisch geslacht, dat nog altijd in Waterland en West-Friesland is vertegenwoordigd.
.

  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/attic/bloemendaal.1480093719.txt.gz
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/06 17:33
  • (Externe bewerking)