Gemeenteraden
Volgens de Nederlandse Grondwet, waarin ook hoofdlijnen voor het gemeentelijk bestuur zijn vastgelegd, staat aan het hoofd van elke gemeente een gemeenteraad. Bij deze raad berust derhalve het bestuur van de gemeente en het beheer van de gemeentelijke huishouding, met inbegrip van de uitvaardiging van wetten en verordeningen. De desbetreffende bepalingen in de Grondwet zijn verder uitgewerkt in de Gemeentewet van 1851, sindsdien herhaaldelijk gewijzigd, maar in grote lijnen toch onveranderd gebleven.
Volgens de wet bestaat een gemeenteraad uit ten minste zeven en ten hoogste 45 leden, afhankelijk van het inwonertal van de gemeente. De leden worden gekozen voor vier jaar en treden af zodra een nieuwe verkiezing heeft plaats gehad. Gemeenteraadsleden kunnen tussentijds ontslag nemen en zijn herkiesbaar. Zij worden gekozen na kandidaatstelling door politieke partijen, door de kiesgerechtigde ingezetenen van de gemeenten. Om lid te zijn van de gemeenteraad moet men ingezetene van de betreffende gemeente zijn, Nederlander of Nederlands onderdaan en tenminste 23 jaar oud.
Voor gemeente-ambtenaren is het raadslidmaatschap uitgesloten, zij kunnen immers niet hun eigen werkgever zijn. Voorts mag in een gemeente geen bloedverwantschap, zwagerschap of huwelijk bestaan van een raadslid met de burgemeester. De raad is gehouden tenminste zes maal per jaar te vergaderen; in grotere gemeenten worden echter meer vergaderingen belegd. Deze vergaderingen zijn openbaar, hoewel de raad kan beslissen dat bepaalde onderwerpen in besloten zitting worden behandeld. Het raadslidmaatschap is onbezoldigd; er wordt echter een per gemeente verschillend bedrag uitgekeerd, hetzij in de vorm van presentiegeld hetzij als vergoeding voor de aan het raadslidmaatschap verbonden werkzaamheden.
De raad kan uit zijn midden commissies benoemen; daarvan zijn de commissies van bijstand, dienend om burgemeester en wethouders in bepaalde taken van de gemeentelijke huishouding bij te staan, het belangrijkst. Evenals dat bij het rijks- en provinciale bestuur het geval is met Kamer en Statenleden zijn ook raadsleden onschendbaar. Dat wil zeggen dat zij niet vervolgd kunnen worden voor hetgeen zij in vergaderingen van de raad zeggen of voor hetgeen zij schriftelijk aan de raad voordragen.
Voorzitter van de gemeenteraad is de burgemeester. Deze wordt op voordracht van de Commissaris der Koningin benoemd door de minister van Binnenlandse Zaken voor een termijn van zes jaar, waarna verlenging voor steeds eenzelfde termijn kan volgen. De raad heeft dus een voorzitter die zij niet zelf heeft aangewezen. Wel kan bij burgemeestersbenoemingen rekening worden gehouden met een door de gemeenteraad geuite voorkeur; in de praktijk wordt echter lang niet altijd rekening gehouden met de in deze zin geuite wensen.
Binnen de raad heeft de burgemeester als voorzitter geen andere stem dan een adviserende, in B en W heeft hij of zij wél stemrecht. Dit geldt ook voor de door de gemeenteraad benoemde gemeentesecretaris. Het dagelijks, uitvoerend, bestuur van de gemeenten wordt steeds gevormd door een college bestaande uit burgemeester en wethouders. Wethouders worden uit de gemeenteraad gekozen en blijven raadslid. Het aantal wethouders varieert van twee tot zes en is afhankelijk van de omvang van de gemeente. In kleine gemeenten wordt het wethouderschap nog wel gecombineerd met een maatschappelijke functie, al of niet in deeltijd. In grotere gemeenten omvat de functie van wethouder een volledige dagtaak met adequate honorering.
Behalve de regeling van haar eigen huishouden, met behulp van wetten, verordeningen en ook door heffing van gemeentelijke belastingen, heeft elke gemeente ook tot taak de wetten en verordeningen van de hogere overheden, dus rijk en provincie, uit te voeren. Bij deze functie van zelfbestuur hebben de gemeenten een beperkte zelfstandigheid en de gemeenteraden geen zeggenschap; de uitvoering geschiedt geheel door burgemeester en wethouders. In de loop der jaren is het aantal door hogere overheden opgelegde regelingen toegenomen, de speelruimte van de gemeenteraden is hierdoor in een aantal opzichten beperkt.
In de Zaanstreek waren de gemeenteraden in 1989 als volgt samengesteld:
Zaanstad
De raad telde 39 leden (18 PvdA, 8 CDA, 6 VVD, 2 CPN, 2 PSP/PPR, 2 ZOG en l D66). Burgemeester was drs. Hans Ouwerkerkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuwerkerk, Hans
's-Gravenhage, 23 mei 1941
drs Hans George Ouwerkerk, burgemeester van Zaanstad sinds 16 januari 1989, voordien burgemeester van de toenmalige heksenketel Lekkerkerk en Emmen. Hans Ouwerkerk werd na een opleiding gymnasium en geschiedenis doctoraal examen 1965 achtereenvolgens, assistent van de Tweede Kamerfractie van de Partij van de Arbeid (1965-'67), medewerker van het kabinet van burgemeester Samkalden van Amsterdam (1967-'71), landelijk secretaris van de PvdA (1971-'73) e…, gemeentesecretaris J.C. de Wildt. De zes wethouders waren, alfabetisch, Anton Brinkmanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBrinkman, Anthonie Gerrit
Zaandam 2 oktober 1934
Anthonie Gerrit Brinkman, geboren 02 oktober 1934 te Zaandam, Wethouder Zaanstad. CDA-voorzitter van de plaatselijke fractie. Na activiteiten in de Arjos en bestuurslidmaatschap van de plaatselijke Anti-Revolutionaire afdeling werd Anton Brinkman in 1978 raadslid van Zaanstad namens het CDA., Tom Germeraadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGermeraad, Tom
Holwerd, 22 september 1932 - Zaandam, 19 november 1996 Tom Germeraad in 1991 Thomas (Tom) Germeraad, CDA-wethouder van Zaanstad vanaf 1986, voor die tijd directeur van Scholengemeenschap Cor Kakes te Zaandam en secretaris van het Convent van directies van scholengemeenschappen. Tom Germeraad kwam, na in verschillende plaatsen in het onderwijs te hebben gewerkt, naar de Zaanstreek, toen hij werd benoemd tot directeur van de Christelijke LTS Cor Kakes, die in die periode nog in opr…, Kees Hooghiemstraplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHooghiemstra, Cornelis (Kees)
Amsterdam 24 april 1934 - Zaandam 17 februari 2016
Wethouder onderwijs van Zaanstad van 1988 tot en met 1994 en daarvoor en daarna in totaal zes jaar raadslid namens de PvdA. Kees Hooghiemstra was aanvankelijk gemeenteambtenaar in Amsterdam. Hij behaalde zijn onderwijsakte en werd benoemd aan ulo- en mavo-scholen in achtereenvolgens Zaandam en Krommenie., drs. Piet Oudegaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOudega, drs Pieter
(Zaandam 25 maart 1948).
Wethouder van Zaanstad sinds 1986. Piet Oudega werd na een studie scheikunde aan de V.U. te Amsterdam leraar, onder meer in Zaandam. In 1982 verliet hij het onderwijs om beleidsmedewerker Welzijn te worden bij de Stadsdeelraad Amsterdam-Noord. Na de gemeenteraads-verkiezingen van 1986 kreeg hij het wethouderschap aangeboden. Hij beheerde Onderwijs en Nutsbedrijven tot 1988 en vervolgens Financiën, Economische Zaken, Grondzaken en Automatisering., mr. Ralph Pansplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPans, Ralph
Maastricht, 2 januari 1952
mr. Raphael Joseph Jean Marie (Ralph) Pans, wethouder van Zaanstad tussen 1978 en 1990 in dat laatste jaar benoemd tot burgemeester van Rosmalen waarna hij ook nog burgemeester was in Almere.
Ralph Pans studeerde na de middelbare school rechtsgeleerdheid aan de R.U. te Groningen (doctoraal examen 1975) en was daarna juridisch medewerker van de sectie Gemeente, Gewest en Provincie in 1991: Centrum voor Lokaal Bestuur) van het wetenschappelijk bureau van … en Daan Sandersplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSanders, Daan
Beverwijk, 29 september 1944
Daniel Harry (Daan) Sanders werd in 1970 lid van de PvdA en belandde in de lokale politiek, wisselend als raadslid, fractievoorzitter van 1978 tot 1986 en wethouder van 1986 tot 1990.
Sanders kwam na een opleiding aan de Sociale Academie in dienst bij een bank. Een klein jaar later werd hij tot hoofd personeel bij een bedrijf te Zwanenburg benoemd en gelijktijdig docent aan de Sociale school van het NKV te Beverwijk. In mei 1976 aanvaardde hij de …. De portefeuilleverdeling in het college van burgemeester en wethouders komt ter sprake bij het trefwoord Overheidszorgplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverheidszorg
l. Inleiding
De gemeente Zaanstad is met 130.000 inwoners een van de grote gemeenten in Nederland. Naarmate een gemeente groter is kan zij haar burgers meer diensten aanbieden. De plaatselijke overheidszorg is vooral sterk toegenomen in de periode na 1880, en dan met name in de grotere gemeenten. In de periode daarvoor was de omvang van de dienstverlening betrekkelijk klein. De ontwikkeling van de overheidszorg in Zaandam na 1880 verliep min of meer gelijk met die van andere geme…; op politieke verhoudingen wordt ingegaan bij het trefwoord Zaanstadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaanstad
Zelfstandige gemeente, ontstaan per 1 januari 1974 door samenvoeging van zeven tot dan toe zelfstandige gemeenten: Assendelft, Koog aan de Zaan, Krommenie, Westzaan, Wormerveer, Zaandam en Zaandijk. Wat betreft inwonertal behoort Zaanstad tot de vijftien grootste gemeenten van Nederland, wat betreft oppervlakte tot de grootste vijf.
Jisp
De raad telde zeven leden (3 Gem.bel, 2 PvdA, 2 PPR). Burgemeester is K. Kerkhoven (waarnemend), gemeentesecretaris J. Ellen (waarnemend). De twee wethouders zijn W. van der Laan en Klaas Marreesplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMarrees, Klaas
Spijkerboor 28 juli 1919 - Spijkerboor 20 januari 2000
Raadslid en wethouder van Jisp. Veehouder Klaas Marrees werd in 1958 voor Gemeentebelangen wethouder van Jisp, wat hij tot 1990 bleef. Eerder was hij in 1953 al tijdelijk raadslid en wethouder geweest.. (Zie ook: Overheidszorgplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverheidszorg
l. Inleiding
De gemeente Zaanstad is met 130.000 inwoners een van de grote gemeenten in Nederland. Naarmate een gemeente groter is kan zij haar burgers meer diensten aanbieden. De plaatselijke overheidszorg is vooral sterk toegenomen in de periode na 1880, en dan met name in de grotere gemeenten. In de periode daarvoor was de omvang van de dienstverlening betrekkelijk klein. De ontwikkeling van de overheidszorg in Zaandam na 1880 verliep min of meer gelijk met die van andere geme… en Jispplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigJisp
Tot 1991 zelfstandige gemeente, ten oosten van de Zaan, op de grens van Zaanstreek en Waterland. Het dorp is, gezien zijn verleden, te beschouwen als behorend bij de Zaanstreek. Jisp is met nog geen duizend inwoners verreweg het kleinste dorp binnen deze Zaanstreek. De buurtschap Spijkerboor behoorde bij de gemeente Jisp. Vóór 1940 was een groot deel van de inwoners voor wat hun inkopen betreft op Purmerend aangewezen. Dit kwam vooral door het ontbreken van voorzieningen in de eigen plaats…).
Oostzaan
De raad had 13 leden (5 PvdA, 3 VVD, 2 CDA, 2 CPN, 1 Gem.be1.). Burgemeester is ing. Pieter Beuseplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBeuse, Pieter
Purmerend, 10 november 1933 - Purmerend, 23 december 1999
Piet Beuse, zoon van een kaashandelaar, burgemeester van Oostzaan van 1986 tot 1991. Voor zijn benoeming te Oostzaan was Beuse ingenieur, vanaf 1974 twaalf jaar PvdA-wethouder en locoburgemeester in groeikern Purmerend, met onder andere ruimtelijke ordening, woningbouw en stadsvernieuwing in zijn portefeuille., gemeentesecretaris J. van Betuw. De twee wethouders zijn J. Meijer en J. Vonk. (Zie ook: Overheidszorgplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverheidszorg
l. Inleiding
De gemeente Zaanstad is met 130.000 inwoners een van de grote gemeenten in Nederland. Naarmate een gemeente groter is kan zij haar burgers meer diensten aanbieden. De plaatselijke overheidszorg is vooral sterk toegenomen in de periode na 1880, en dan met name in de grotere gemeenten. In de periode daarvoor was de omvang van de dienstverlening betrekkelijk klein. De ontwikkeling van de overheidszorg in Zaandam na 1880 verliep min of meer gelijk met die van andere geme… en Oostzaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaan
Zelfstandige gemeente binnen de Zaanstreek, een van de drie Zaanse dorpen die in 1974 niet bij de samenvoeging tot Zaanstad werden betrokken. Hoewel de oorspronkelijke bewoners - zoals nog aan de klank van het plaatselijk dialect valt te horen - Waterlanders zijn geweest, behoort Oostzaan historisch tot de Zaanstreek. De naam zegt dat trouwens al.).
Wormer
De raad had 15 leden (5 PvdA. 4 CDA, 3 PPR/PSP/CPN, 2 VVD, 1 D `66). Burgemeester Cock Kerling-Simonsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKerling-Simons, Cock
Den Haag, 24 februari 1929 - Leiden, 19 februari 2023
Cornelia Alida (Cock) Kerling-Simons, burgemeester van Wormer van 1 november 1982 tot 1 januari 1991. Op die datum ging Wormer op in de nieuwe gemeente Wormerland en ging Kerling met vervroegd pensioen. Zij was de eerste vrouwelijke burgemeester in de Zaanstreek. De landelijke campagne ’Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’ werd door haar geïnitieerd; haar, gemeente-secretaris Th. Fierens. Wethouders zijn J.R.A. van den Broek en G.G. Klootwijk. (Zie ook: Overheidszorgplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverheidszorg
l. Inleiding
De gemeente Zaanstad is met 130.000 inwoners een van de grote gemeenten in Nederland. Naarmate een gemeente groter is kan zij haar burgers meer diensten aanbieden. De plaatselijke overheidszorg is vooral sterk toegenomen in de periode na 1880, en dan met name in de grotere gemeenten. In de periode daarvoor was de omvang van de dienstverlening betrekkelijk klein. De ontwikkeling van de overheidszorg in Zaandam na 1880 verliep min of meer gelijk met die van andere geme… en Wormer).