In de waterrijke Zaanstreek moest terwille van het landverkeer een groot aantal bruggen worden aangelegd. Daarvan zijn de verkeersbruggen over de Zaan afzonderlijk behandeld, zie: Beatrixbrug, Bernhardbrug, Julianabrug, Noordbrug, Spoorbrug, Dr. J.M. den Uylbrug, Wilhelminabrug, Willem Alexanderbrug en Zaanbrug, alsmede de verdween Hoopbrug en de Noorderbrug.

De bruggen over de Zaan maken slechts een klein deel uit van het totale aantal. In z'n algemeenheid kan worden gezegd dat er in het verleden veel meer, vooral kleine, bruggen in de Zaanstreek waren. Het vroegere aantal is zelfs bij benadering niet te schatten, het zijn er in elk geval duizenden geweest. Men denke bijvoorbeeld aan de vele brugverbindingen over de vroegere wegsloten met de aan de overzijde hiervan gelegen woonhuizen. In Assendelft-Zuid, Westzaan-Zuid en Jisp zijn hiervan nog voorbeelden te vinden. Alle overige wegsloten in de Zaandorpen zijn lang geleden gedempt. De bruggen over de meeste sloten moesten beweegbaar zijn in verband met het intensieve scheepvaartverkeer van en naar de vele industriemolens.

De sluisbruggen in de langs de Zaan aangelegde dijken zijn evenzo voor een deel verdwenen; hetzelfde geldt voor de vele beweegbare bruggen die in de haaks op de Zaandijker staande paden waren opgenomen. Door demping van sloten konden deze vervallen, ofwel ze werden vervangen door weinig opvallende en lage vaste bruggen. Er is nog maar een klein aantal draai-, wip- en basculebruggen overgebleven. De vroeger vrij algemene kippebruggen, gebouwd van hout en hoog boven het water gelegen, zijn nagenoeg geheel verdwenen. Deze vaste en smalle bruggen in de paden moesten een grote doorvaarthoogte bezitten in verband met de ’s zomers passerende hooischuiten.