Voortbrengselen van de letterkunde, de schone letteren, de geschreven of gedrukte uitingen van de menselijke geest, die de intentie hebben de lezer te raken, te boeien, ontroeren of schokken, met alle gevoelsreacties daartussen en die dat doel ook bereiken.

Zoals bij elke kunstvorm zijn ook bij literatuur de grenzen met bijvoorbeeld belletrie of journalistieke geschriften moeilijk te trekken; in het algemeen wordt gesteld dat de schrijver technische vaardigheid, in casu een mate van taalbeheersing en vermogen tot vormgeving dient te paren aan meer persoonlijk gebonden elementen in stijl en woordkeus om zijn of haar gedachten en gevoelens tot uitdrukking te brengen. Tot de literatuur wordt niet uitsluitend de fictie gerekend, waarbij de inhoud geheel of gedeeltelijk aan de verbeelding is ontleend; ook verhandelingen over feitelijke onderwerpen, essays, mits ze de hiervoor genoemde kwaliteiten bezitten, worden als ertoe behorend beschouwd.

De Nederlandse letterkunde heeft mede door het kleine taalgebied een zeer bescheiden plaats in de wereldliteratuur. Wie tot taak krijgt binnen de vaderlandse letterkunde de in de Zaanstreek wonende of gewoond hebbende schrijvers te inventariseren, beseft allereerst dat het schrijven, als neerslag van de menselijke geest, niet door dorps- of streekgrenzen wordt ingeperkt en constateert vervolgens dat de oogst aan Zaanse literatuur uiterst schraal is. Toch volgt hier een beknopt overzicht, zoveel mogelijk van chauvinisme ontdaan.

Dankzij Jacob Jacob Honig Janzs Jrplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHonig Jansz. Jr., Jacob

Zaandijk, 5 mei 1816 - 14 november 1870

Papierfabrikant, makelaar en directeur van een door hem opgerichte assurantiecompagnie, later ook burgemeester van Zaandijk. Grote en blijvende bekendheid verkreeg Honig door zijn geschiedkundige onderzoekingen en door vele publicaties. Zie voor zijn afstamming bij (1816-1870), die zich heeft ingespannen een Zaanse boekerij bijeen te brengen, beschikt het Gemeentearchief van Zaanstad over een hoeveelheid in druk verschenen dichtbundels die van de 17e tot ver in de 19e eeuw in en over de streek verschenen. Van deze ruim 400 titels omvattende collectie is waarschijnlijk het langst bekend geweest Bloemtuyntje door Jan Claesz Schaapplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSchaap, Jan Claesz

Fabrikant te Wormerveer in de 17e eeuw, vooral bekend gebleven als dichter; hij werd in dat verband wel 'de Zaanse Cats' genoemd. Over het leven van Jan Claesz Schaap is niet te veel bekend. Hij was een der stichters van oliemolen De Ram en was ook in dit bedrijf werkzaam, en was eigenaar van een huis aan de (1640-1680). Deze bundel Inderlijcke Bedenckingen, Gelijckenissen ofte Exempelen, mitsgaders eenige Sang-rijmen ofte Liedekens verscheen in 1660 in eigen beheer en is meermalen herdrukt, waarschijnlijk voor de laatste maal in 1724.

Schaap werd door Honig de Wormerveerse Cats genoemd. Een andere 17e eeuwse auteur aan wie achteraf literaire kwaliteit kan worden toegerekend was Hendrick Soeteboomplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSoeteboom, Hendrick Jacobsz.

Oost-Zaandam 1616 - 1678

ook wel: Soet, Zoet, of Zoeteboom

Eerste Zaanse geschiedschrijver; boekverkoper en uitgever. Naar Soeteboom is meermalen onderzoek gedaan, onder anderen door Jacob Honig Jsz. jr. en Sipke Lootsma, maar desondanks zijn weinig gegevens over hem bekend. De onderzoekers naar zijn leven en werk concludeerden dat Soeteboom zeker niet in alle gevallen als betrouwbare bron kan gelden, maar constateerden ook dat zonder zijn werk vele gegevens ove… (1616-1678), die niet alleen een opmerkelijke reeks geschiedkundige boeken schreef, maar in 1645 ook Sanerdam's Bloeme-Crans, waarin verscheyde Zedige zangen.

Naar het gebruik van de tijd is tot het eind van de 19e eeuw haast elke gebeurtenis van enig belang in verzen vastgelegd. Men leed aan een, nu nog nauwelijks interessant te achten, drang tot dichten en er ontstond een heropbloei van de rederijkerij. In de Zaanstreek is daartoe omstreeks 1750 het kunstgenootschap Al Verderplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigAl Verder

Kunst- (voornamelijk dicht-)genootschap te Zaandam in de 18e eeuw. Als late navolger van de rederijkerskamers (kamers van rhetorike`). die naar Frans voorbeeld sinds het begin van de 15e eeuw in de zuidelijke Nederlanden ontstonden, zich naar het noorden verplaatsten en in de provincie Holland tot bloei kwamen, is ook enige tijd in de Zaanstreek een dichtgenootschap in stand gehouden. Hoewel de betekenis ervan uiterst gering was en geenszins tot een duurzame literaire traditie leidde,… opgericht, waarvan de leden met even grote ijver als ernst hun dichtwerken aan elkaar voordroegen. Dat wij ertoe neigen deze gedichten nu als tweede- of zelfs vijfde-rangs te beschouwen, doet aan de betekenis van zulke genootschappen niets af. Bedacht moet worden dat ze bloeiden in een tijd waarin de spelling van onze taal nog niet vaststond en grammaticale regelgeving ontbrak.

In feite is hierin pas vroeg in de jaren '60 van de 19e eeuw door De Vries en Te Winkel orde geschapen. Het oefenen in taalvaardigheid was, meer dan nu het geval is, de grondslag van verdere intellectuele ontwikkeling. De haast lachwekkend-romantische dominees-poëzie uit de 19e eeuw was in zekere zin een voortzetting van deze noodzakelijke taalbeoefening. Onder andere in de Zaanlandsche Jaarboekjes (1841-1854) kan men vele voorbeelden van berijmingen en gezwollen taalgebruik vinden. De redacteur, Jacob Honig Jansz Jr, hiervóór al genoemd als lofwaardig boekenverzamelaar, had stellig ook literaire pretenties. Van zijn hand verschenen, naast vele geschiedkundige opstellen en boeken, enkele romans, verhalen, een novelle en ettelijke gedichten. zie: Historiografieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHistoriografie

De leer van de geschiedschrijving. Dit artikel beperkt zich tot een inventarisatie van de voor de Zaanstreek belangrijkste geschiedschrijvers en hun werk. Onder verscheidene artikelen in deze encyclopedie zijn voorts literatuur-opgaven geplaatst. Een helder en actueel overzicht van de literatuur over de Zaanstreek bestaat niet. In 1900 publiceerde Zijn zoon Gerrit Jan Honigplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHonig, Gerrit Jan

Zaandijk 24 november 1864 - Zaandijk 22 augustus 1955

Zaans historicus. Gerrit Jan Honig, zoon van Jacob Jansz Honig Jr en Neeltje Mulder, moet als kind al belangstelling voor de geschiedenis van de Zaanstreek hebben gekregen. Hij werd directeur van een boekhandel en drukkerij (1864-1955) trad als historicus in zijn voetspoor en koos voor zijn geschriften ook een enkele maal de literaire vorm van het toneelspel.

Als dichter kreeg, terecht, de Zaandijkse fabrikant Jan Marinus Vis (1856-1918) enige bekendheid. Als bijzonderheid zij vermeld dat hij zijn gedichten ook in het Duits en het Engels schreef. Een andere dichter, van meer volkse aard, was Gerrit Pekelharingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigPekelharing, Gerrit

Zaandijk 7 februari 1820 - Zaandijk 26 januari 1900

Volksdichter en -schrijver. Gerrit Pekelharing was blokmaalder op oliemolens van de firma Gerrit Vis in Zaandijk, maar besteedde al zijn vrije uren aan letterkundige bezigheden. Er verschenen veel gedichten van zijn hand, waaronder in 1894 (1817-1900), die bovendien de verdienste had dat hij, als eerste, de Zaanse spreektaal op schrift stelde. Van zijn verhalen Op 't ais en Een oitje mit een jachie is door Gerrit Jacob Boekenoogenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBoekenoogen, Gerrit Jacob

Wormerveer 18 april 1868 - Leiden 26 augustus 1930

Taalkundige, vooral bekend geworden door zijn academische proefschrift 'De Zaanse Volkstaal', waarop hij in 1896 in Leiden cum laude promoveerde. De hoofdinhoud van dit in 1897 uitgegeven lijvige werk wordt gevormd door het Idioticon, waarvan is getuigd dat het buiten kijf het meest volledige en best bewerkte woordenboek van enige Nederlandse streektaal is. dankbaar gebruik gemaakt bij de samenstelling van De Zaansche Volkstaal uit 1897. Terzijde mag worden gezegd dat Boekenoogen als neerlandicus niet alleen belangstelling had voor het dialect van zijn geboortestreek, maar ook voor de daar nog volop levende volksrijmen. Zo verzamelde hij een indrukwekkend aantal speelliedjes en andere kinderversjes, die voordien nog nooit waren opgeschreven.

Zo komen we nu tot de meer officiële literatuur, althans tot de in onze tijd nog van belang geachte letterkundige uitingen. Het is overdreven en zelfs onjuist om Herman Gorterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGorter, dr. Herman

Wormerveer 26 november 1864 - Brussel 15 september 1927 Herman Gorter, (portrettekening van M. de Roode-Heijermans) Dr. Herman Gorter, Nederlands letterkundige, geboren in Wormerveer in het later zo geheten Herman Gorterhuis, vooral bekend geworden als dichter. Herman Gorter studeerde klassieke letteren te Amsterdam en promoveerde op het proefschrift 'De interpretatione Aeschyli Metaphorarum'. Hij werd leraar in Amersfoort, maar wijdde zich na 1896 uitsluitend aan letterkunde… (1864-1927) als een Zaans auteur af te schilderen. Hij mag dan in Wormerveer geboren zijn, maar hij groeide er niet op: kort na zijn geboorte verhuisde het domineesgezin Gorter naar Aalsmeer. Er is in zijn werk dan ook niets te vinden dat op zijn geboortestreek betrekking heeft. Nadat hij, nauwelijks 24 jaar, de eerste zang van zijn beroemde Mei had gepubliceerd, werd hij de meest gevierde dichter van zijn tijd. Het was het hyper-persoonlijke taalgebruik in zijn poëzie dat Willem Kloos bracht tot de formule de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie.

Gorter geldt als een groot, misschien de grootste, vernieuwer van de Nederlandse letterkunde. Minder bekend is dat zijn vader, de in de Wormerveerse vermaning prekende dominee Simon Gorterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigGorter, ds Simon

Warns, 11 december 1838 - Rhenen, 05 juni 1871

Doopsgezind predikant en letterkundige, vader van de dichter Herman Gorter. Simon Gorter studeerde theologie te Amsterdam en was Doopsgezind predikant in Aalsmeer en Wormerveer. Hij moest echter al op 30-jarige leeftijd zijn werk in Wormerveer om gezondheidsredenen, longtuberculose, tijdelijk onderbreken. In 1869 stopte hij vanwege zijn slechte gezondheid met het domineeschap en werd hoofdredacteur van het nieuw opgerichte liberal… (1838-1871) in het tijdschrift De Gids uitstekende literaire opstellen over bijvoorbeeld Bilderdijk en Busken Huet heeft doen plaatsen. Cornelis Buddingh' merkte over hem op: Zijn voortijdige dood was zonder twijfel een verlies voor onze letterkunde.

Mag Herman Gorter dus niet als een Zaanse letterkundige worden beschouwd, van Carry van Bruggenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBruggen, Carry van

Caroline Lea de Haan Smilde, 1 januari 1881 – Laren, 16 november 1932

Fragment uit 'De drie deuren' door Carry van Bruggen: 'Ik heb precies als de anderen gedaan'. ,,Toch spijt het mij dat de anderen precies zo deden als ik. Het spijt mij ook dat er autobussen zijn, en dat de wegsloot is gedempt over de Mallegatsluis, en dat je geen honderdvijftig molens meer ziet van de steiger bij De Waakzaamheid, en dat Klaasje Berg, de eigenaar van een kleine kruidenierswinkel, waa…, Caroline Lea de Haan, (1881-1932) kan worden gezegd dat verschillende van haar boeken teruggrijpen op haar jeugdjaren in Zaandam. Vooral de veelgelezen roman Het huisje aan de sloot uit 1921 is van jeugdherinneringen doortrokken.

Haar broer, Jacob Israel de Haanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigHaan, Jacob Israël de

Smilde 31 december 1881 — Jeruzalem 30 juni 1924

Nederlands letterkundige, voornamelijk dichter, maar ook bekend door enkele romans en essays. De Haan was de iets jongere broer van Carry van Bruggen, pseudoniem van Lientje de Haan; zij werden in hetzelfde jaar geboren, merkwaardigerwijs op 1 januari en 31 december van dat jaar. Op jeugdige leeftijd, in 1885, verhuisden zij naar Zaandam, waar hun vader Izak chazan of Joods voorzanger in de (1881-1924) leeft in de eerste plaats voort als een dichter die niet schroomde zijn diepste gevoelens te uiten. Hij wordt steeds meer als een van de belangrijke dichters van onze eeuw beschouwd. Zijn felbewogen leven vormde in 1925 voor de Duitse schrijver Arnold Zweig het onderwerp voor de roman De Vriendt kehrt heim. Een regel uit een door De Haan geschreven kwatrijn werd de titel van de door Gerrit Komrij samengestelde bloemlezing: Ik ben een jongen te Zaandam geweest.

In nog sterkere mate dan Carry van Bruggen heeft Cor Bruijnplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBruijn, Cor

Wormerveer, 17 mei 1883 – Hilversum, 16 november 1978

Cornelis Pieter (Cor) Bruijn, onderwijzer en onderwijsvernieuwer, later vooral bekend geworden als schrijver met een zeer omvangrijk oeuvre van romans en jeugdboeken.

Cor Bruijn was de oudste uit een gezin van tien kinderen. Zijn vader was eerst werkzaam als smid in de zaak van zijn grootvader Klinkenberg, maar nam in 1885 een kleine kruidenierszaak aan het Noordeinde te Wormerveer over. Niet minder dan twintig van zijn later… (1883-1978) zijn Zaanse jeugdherinneringen tot onderwerp van romans gemaakt. Bij Bruijn vindt men 20 titels opgesomd van boeken die hij in Wormerveer of naaste omgeving heeft gesitueerd.

Geschreven door Famke, pseudoniem van Alida Christina Veen-Bronsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVeen-Brons, Alida Christina

Amsterdam, 24 november 1878 - Zaandam, 26 november 1955

Schrijfster en feministe, bekend onder het pseudoniem 'Famke'. Als 19-jarige werkte ze als boekhoudster op het bedrijf van haar vader, dat waterdichte materialen fabriceerde. Toen al hield zij zich bezig met het schrijven van publicaties voor De Telegraaf., verschenen in 1923 respectievelijk 1927 Zaansch binnenhuisje en Nieuw Zaansch binnenhuisje. Deze echtgenote van een Zaanse ondernemer droeg hiermee op heel eigen liberaal-emanciperende wijze bij aan veranderingen in pedagogisch opzicht.

Ook de aan het Zaanlands Lyceum verbonden leraar Willem van Doornplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDoorn, dr Willem van

Arnhem 1 februari 1875 - De Bilt 14 februari 1959

Willem van Doorn werd in 1875 in Arnhem geboren en bracht zijn jeugd door in West- Brabant. In 1893 werd hij onderwijzer in Breda. Daarna kwam hij via Hilversum, waar hij de acte middelbaar onderwijs behaalde, naar Zaandam waar hij als leraar Engelse taal- en letterkunde bijna veertig jaar verbonden bleef aan het Gemeentelijk Lyceum, nu Zaanlands Lyceum te Zaandam. Hij was actief in de SDAP en schreef onder andere in (1875-1959) koos de Zaanstreek als locatie voor met name enkele jongensboeken. Zijn literaire voorkeur ging echter vooral uit naar de poëzie. Van Doorn was voorts privaat-docent aan de Universiteit van Amsterdam in de esthetische interpretatie van de dichtkunst. Zijn collega aan het Lyceum, de leraar Nederlands Hendrik Jan van Wielink (Zwolle 1842-1883), verzorgde een bloemlezing uit Van Doorn's gedichten. Van Wielink had eerder enige bekendheid verworven door een boek en tijdschrift-publikaties over het lekentoneel, geschreven in een wat eigenzinnig aandoende moderne spelling.

In hetzelfde jaar als Cor Bruijn is in Zaandam Dirk Witteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWitte, Dirk Hermanus

(Zaandam, 29 juni 1885 – Amsterdam, 15 november 1932)

Dirk Hermanus Witte werd op 29 juni 1885 geboren op het Bouwmanspad in Zaandam. Al op heel jonge leeftijd was duidelijk dat hij een bijzondere aanleg had voor muziek. Voor zijn vierde verjaardag kreeg hij daarom van zijn ouders een simpel fluitje, waarop hij al snel veel melodietjes kon spelen. geboren. Hij werd schrijver van uitzonderlijk goede cabaretteksten, liedjes zoals Mijn Eerste, Het Wijnglas en Mens durf te leven. Deze genoten niet alleen grote populariteit, ze mogen om hun kwaliteit ook zonder meer tot de literatuur worden gerekend.

Eveneens in Zaandam geboren is de schrijver Aart Romijnplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRomijn, Aart

(Zaandam 4 januari 1907 - 1996)



(1907-1996). Vóór de Tweede Wereldoorlog publiceerde hij enkele kinderboeken, daarna een viertal romans. Daarvan is Het beloofde land van belang door zijn vorm, het wordt een christelijk-experimentele roman genoemd. Ook van de Zaandammer Albert van Beek zijn na de oorlog enige romans uitgegeven.

In de eerste helft van de 20e eeuw waren in de Zaanstreek enkele volksdichters actief. Voortgekomen uit of geraakt door de emancipatiestrijd van de arbeidersklasse schreven Teun Bootplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigBoot, Teunis

(Wormerveer 1859 - Koog 1939)

Volksdichter. Teun Boot werd geboren in een arm gezin in Wormerveer-Noord en moest op zijn 9e jaar al van school. Hij ontwikkelde zich als autodidact, vertaalde gedichten en een roman ('En zij komt toch') uit het Duits en kreeg vooral bekendheid door zijn wekelijkse gedichten over wel en wee in de Zaanstreek, geplaatst in ', Cornelis Slopplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigSlop, Cornelis

Zaans volksdichter, vooral bekend geworden door de honderden versjes over de molens, die hij in de jaren '20 en '30 met grote regelmaat in De Zaanlander plaatste. Ook in 'De Geheelonthouder' zijn veel gedichten van hem opgenomen, voor de eerste maal in 1914. In 1933 verscheen een bloemlezing 'Zaansche en andere versjes', waarin 70 van zijn gedichten zijn opgenomen. Met, en Tames Stelder alias Hain de Molenaarplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMolenaar, Hain de

Pseudoniem van Tames Stelder in Zaandam, die in de jaren dertig bekend stond als volksdichter. In honderden versjes becommentarieerde hij in dagblad De Zaanlander regionale gebeurtenissen onder de naam Hain de Molenaar.

Zijn gedichten waren verdienstelijk. Omdat ze in zeer veel gedichten, die meestal in een regionale krant werden afgedrukt. Zij bereikten hierin een opmerkelijke taalvaardigheid. Misschien kan hun literaire motivatie enigszins worden vergeleken met die der leden van de eerdere dichtgenootschappen; waren het in vorige eeuwen de welgestelden die hun dorst naar kennis onderbouwden met beoefening van de letterkunde, nu was er sprake van even idealistische als intelligente arbeiders, die de taal exploreerden ter vermeerdering van hun kennis.

In en na de Tweede Wereldoorlog was de literaire activiteit zo mogelijk nog geringer dan tevoren. De al te spoedig, na vier nummers verzande poging om een literair tijdschrift te vestigen Zaans Groenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigZaans Groen (tijdschrift)

Naam van een 'literair cultureel tijdschrift' waarvan aan het eind van de Tweede Wereldoorlog (1944 en 1945 ) vier afleveringen verschenen. Het stond onder redactie van Fred van Enske (pseudoniem van Anton Oosterhuis), Siem Sjollema, Klaas Woudt en Mart Woudt en bevatte gedichten, proza en enkele essays., 1944-'45 wordt weliswaar door literatuur-historici geprezen, maar had achteraf gezien weinig om de hakken. Er werkten enkele tientallen jongeren aan het tijdschrift mee, van hen kwamen J.M. Smit, Mart Woudt en Jan Zonderland, pseudoniem van J. de Jong met hun poëzie kwalitatief boven de middelmaat Uit.

In de vroege jaren '70 verschenen enkele publicaties van Eduard Visserplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigVisser, Eduard

Wormerveer, 8 april 1942

Ed Visser, letterkundige, debuteerde in 1965 als schrijver, op voorspraak van W. F. Hermans, met de verhalenbundel Twee handen van zwart. Sindsdien werd een aantal verhalenbundels, romans en gedichtenbundels van hem uitgegeven. (1948). Zijn werk werd als veelbelovend geroemd, maar kreeg tot heden geen vervolg. Een eenmalige korte roman, Zaansch Veem, van de cabaretier Freek de Jongeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigJonge, Freek de

Westernieland 30 augustus 1944

Expressiekunstenaar, cabaretier, een juiste aanduiding van het door De Jonge uitgeoefende beroep is nauwelijks te geven: met vaak clowneske middelen en grote verbale begaafdheid bracht hij gedreven een aantal maatschappij-kritische theaterprogramma's, one-man-shows, die ook op televisie zijn uitgezonden. Eerder had hij tezamen met Bram Vermeulen haast furieuze en aanvankelijk velen verbijsterende cabaret-programmas onder de naam 'Neerlands Hoop i… kwam tot stand nadat de gemeente Zaanstad daartoe opdracht had gegeven. De dichter Jan Schuijt ontmoette in aanmerkelijk kleinere kring bewondering. Volledigheidshalve kan aan dit overzicht nog worden toegevoegd dat de al genoemden Cor Bruijn, Willem van Doorn en Aart Romijnplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRomijn, Aart

(Zaandam 4 januari 1907 - 1996)



kinderboeken schreven. Zij waren niet de enigen: voor de jeugd schreven ook Johan C. Kievietplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigKieviet, C. Joh.

Hoofddorp 8 maart 1858 - Wassenaar 12 augustus 1931

Cornelis Johan Kieviet, schrijver van kinderboeken, publicerend onder de naam C. Joh. Kieviet, was de schepper van de beroemde romanfiguur die, met de platen van Johan Braakensiek, ongetwijfeld de grootste bekendheid verwierf. Dik Trom behoort, zelfs nadat het een eeuw of meer werd geschreven, nog steeds tot één van de bekendste jeugdboeken. Cornelis Johan Kieviet was de tiende in een gezin met elf kinderen. Zijn vader was ti…, Dick Laanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigLaan

Ondernemersgeslacht, met grote economische en maatschappelijke invloed in Wormerveer in de 18e, vooral de 19e, en het begin van de 20e eeuw. De familie Laan behoort niet tot de oudste Zaanse families, die vanaf de 17e eeuw deelnamen aan het industriële leven. Het is een oorspronkelijk agrarisch geslacht, dat nog altijd in Waterland en West-Friesland is vertegenwoordigd., Hodze de Roosplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigRoos, Hotze de

Langezwaag 24 november 1909 – Krommenie 15 oktober 1991

Schrijver van de jeugdboekenreeks de Kameleon. Hotze de Roos, timmerman, kwam in 1934 van zijn geboortestreek in Zuidwest-Friesland naar Krommenie, waar hij sedertdien bleef wonen. Kort na de Tweede Wereldoorlog schreef hij zijn eerste kinderboek, dat hij De Vrolijke Tweeling van de smederij noemde; uitgeverij Kluitman Alkmaar doopte dat om in en Rie Warmerdamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigWarmerdam-Bakker, Maartje

(Zaandam 1920)

Schrijfster (onder de naam Rie Warmerdam) vooral van kinderlectuur. Zij schreef daarnaast enkele 'thrillers', t.w. “De buren van de overkant' en 'Blauwe druifjes op een graf'. Van haar jeugdboeken is de vijfdelige “Engelientje-reeks' het meest bekend geworden; voorts schreef zij '“Rumoer in Egmond aan Zee' en “'Een schoolreisje met verrassingen`..

Het onderwerp literatuur in de Zaanstreek is hiermee afgerond. Misschien is nog een kleine aanvulling van enig nut: enkele Zaanse uitgevers hebben zich met literaire uitgaven bezig gehouden. Zo maakte de voormalige Meijer Pers bv (zie Meijerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigMeijer Wormerveer nv.

Voormalige drukkerij in Wormerveer met verschillende dochterondernemingen. In 1983 opgeheven wegens faillissement.

Drukkerij Meijer behoorde in de jaren zestig en zeventig tot de meest gerenommeerde grafische bedrijven van ons land. De onderneming stond bekend om de hoge kwaliteit van de geleverde drukwerken, werkte met bekende ontwerpers zoals Dick Elffers en Mart Kempers en beschikte over een uitgebreid en hoogwaardig machinepark en bijzonder vakbekwaam en gemotiveerd …) gebruik van de diensten van bijvoorbeeld Max Dendermonde, pseudoniem van Henk Hazelhoff, terwijl de verdwenen literaire uitgeverij Heijnis werk uitgaf van bijvoorbeeld Gerrit Kouwenaar, Jan Greshoff, W.F. Hermans, Harry Mulisch en Jan Wolkers. Vermeldenswaardig is ook dat de naoorlogse verdwenen literaire tijdschriften Columbus, Podium, Komma, Gard Sivik en Merlijn alle door Heijnis in Zaandijk zijn geproduceerd.

Klaas Woudt