letters:e

E

92

E

  • E
  • Eben Haezerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEben Haezer

    Pelmolen en oorspronkelijk watermolen in de Enge Wormer. De voormalige watermolen (zie De Bak) werd in 1879 ingericht tot het pellen van gerst. Hij heeft gestaan aan de Ringsloot, nabij de brug, en werd in maart 1889 door brand verwoest.
  • ebookplugin-autotooltip__default
  • Ecologieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEcologie

    Oecologie, van Grieks oikos = woonhuis, woonplaats en logos = verklaring, leer.

    Ecologie is de tak van wetenschap die de betrekkingen van organismen als micro-organismen, planten, dieren en mensen, met hun omgeving bestudeert. De omgeving wordt hierbij in de ruimste zin genomen en omvat zowel de levende als de levenloze omgeving.
  • Economisch Platformplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomisch Platform

    Instantie, opgericht in 1987 met de bedoeling de economische ontwikkeling van de Zaanstreek te bevorderen door een doelmatige samenwerking van de lokale overheid en het bedrijfsleven. Voorzitter van het platform werd W. Verzijl, directeur van
  • Economische geschiedenisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische geschiedenis

    1. Economische ontwikkeling vóór 1580 (bladzijde 189 en volgende)

    2. Economische ontwikkeling van de Zaanstreek in de periode 1580-1800 (bladzijde 192 en volgende)

    3. Economische ontwikkeling van de Zaanstreek na 1800 (bladzijde 205 en volgende)

    Bij het begin vap elk hoofdstuk is een opgave geplaatst van de behandelde economische sectoren en eventuele andere met het onderwerp samenhangende onderwerpen. Van hoofdstuk 1 treft u de inhoudsopgave hieronder aan. Door midd…
  • Economische ontwikkeling van de Zaanstreek in de periode 1580-1800plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische ontwikkeling van de Zaanstreek in de periode 1580-1800

    2.1 Economische expansie l

    Ondanks de stedelijke tegenwerking geraakte de economische ontwikkeling van de Zaanstreek na 1580 in een stroomversnelling. De periode 1580-1650 was een tijdperk van explosieve en veelzijdige uitbreiding van economische bedrijvigheid. Het was een tijd waarin het lot van de Zaanse economie onverbrekelijk verbonden werd met het lot van de Amsterdamse stapelmarkt. De Zaanstreek werd meegezogen in de voor…
  • Economische ontwikkeling van de Zaanstreek na 1800plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische ontwikkeling van de Zaanstreek na 1800

    3.1. Economische stagnatie

    3.1.1. Stagnatie, armoede

    Zie ook:

    De Franse tijd betekende een absoluut dieptepunt in de economische ontwikkeling van de Zaanstreek. Het zou daarna nog een halve eeuw duren eer van een substantieel economisch herstel sprake was. Van de eertijds zo bloeiende en rijk geschakeerde stuwende nijverheid was omstreeks 1815 nog een beperkt aantal oudere bedrijfstakken over de
  • Economische ontwikkeling vóór 1580plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEconomische ontwikkeling vóór 1580

    1 1 Economische structuur vóór 1500

    1 1 1 Bodemgesteldheid, ontginning landbouw

    De economische geschiedenis van de Zaanstreek is begonnen toen de eerste bewoners zich in de streek vestigden Maar niemand weet precies wanneer dat is gebeurd. Wie deze geschiedenis wil beschrijven moet daarom voor zichzelf ergens een, betrekkelijk willekeurig, vertrekpunt kiezen. In deze bijdrage is gekozen voor het jaar 1488. In de hierna volgende bladzijden worden de hoofdlijn…
  • Eden, Klaas vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEden, Klaas van

    Krommenie, 6 september 1821 - Krommenie, 24 juli 1884

    Klaas van Eden, zoon van Jan van Eden en Sijbreg de Jong, was makelaar en burgemeester van Krommenie van 1866 tot aan zijn dood in 1884 als opvolger van Cornelis Walig. Van Eden werd opgevolgd door de eerste 'vreemde' burgemeester van Krommenie,
  • Eend, de Grauweplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEend, de Grauwe

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De eerste vermelding van de balkenzager dateert uit 1712. Hij heeft gestaan iets ten zuiden van oliefabriek het Hart en werd in 1898 gesloopt.
  • Eendenhok, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendenhok, het

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok, zie: de Kerfbijl, de
  • Eendenhouderijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendenhouderij

    Door de aanwezigheid van zoveel sloten, plassen en drassige weiden is de Zaanstreek steeds een trekpleister of pleisterplaats geweest voor watervogels, zoals wilde eenden. Algemeen wordt aangenomen dat de jacht op waterwild één van de vroegste bestaansbronnen van de bevolking is geweest. Hoewel ons daarover geen bronnen bekend zijn, mag worden verondersteld dat hierbij op een aantal plaatsen gebruik is gemaakt van eendenkooien. De jachtbuit zal dan voor consumptiedoeleinden verha…
  • Eendewachtplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendewacht

    Eendenhok omgeven door een houten of gevlochten schutting, die tevens een perk of gedeelte water afscheidde. In veel padreglementen waren deze verboden.

    Literatuur:

    * S. Lootsma, Historische studiën over de Zaanstreek, I; Koog aan de Zaan, 1939, bl. 194.
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Naam van verscheidene molens in de Zaanstreek:

    * Eendracht, de, Houtzaagmolen te Koog, bovenkruier. De lattenzager werd gebouwd omstreeks 1848. Hij heeft gestaan ten westen van de tegenwoordige spoorlijn, ten noorden van het Breedweer. In 1915 werd hij onttakeld, waarna hij door een motor werd aangedreven. Hij werd gesloopt in 1924.
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Pelmolen te Westzaan.

    molen pelmolen
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Oliemolen en later papiermolen te Wormer. De windbrief werd gegeven in maart 1685. In 1727 werd hij omgebouwd tot papiermolen 'De Eendragt, die later de papiermolen worden zou, waar voor de eerste maal vellen met het watermerk van Van Gelder zouden worden geschept (dr. J. de Jongh van Gelder Zonen 1784-1934). In 1846 werd hij reeds door stoom aangedreven. Hij heeft gestaan aan de westkant van het Zaandammerpad, iets zuidelijk van de Dirkssloot, en werd in 1889 afgebroken en vervo…
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Houtzaagmolen te Oostzaandam, paltrok, bijgenaamd de Wurmenpot. De eerste vermelding van de balkenzager dateert uit 1722. De molen heeft gestaan aan en ten westen van de Gouw, in de omgeving van de Zuidervaldeursloot, en kwam in 1746 in slopershanden.
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Pelmolen te Westzaan.

    molen pelmolen
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Eendracht, de. Hennepklopper en later pelmolen te Westzaan. De windbrief werd gegeven in mei 1680. Hij heeft gestaan tussen weg en Gouw, aan de Korenbloemsloot, en werd gesloopt omstreeks 1796.

    molen hennepklopper pelmolen
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Houtzaagmolen te Koog, bovenkruier.

    molen houtzaagmolen
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, kleine achtkante bovenkruier.

    molen houtzaagmolen
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, bovenkruier.

    molen houtzaagmolen
  • Eendracht, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEendracht, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier.

    molen houtzaagmolen
  • Eenheid door democratieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEenheid door democratie

    Zie: Tweede Wereldoorlog Wereldoorlog 2.

    Uit Wikipedia

    Eenheid door Democratie of voluit Nederlandsche Beweging voor Eenheid door Democratie (EDD) was een Nederlandse buitenparlementaire beweging die zich van 1935 tot 1940 tegen zowel het nationaalsocialisme als het communisme richtte. Het motto van de beweging was 'Mussert noch Moskou' - een verwijzing naar de NSB-slogan 'Mussert of Moskou'. EDD gaf ook een tijdschrift met de naam
  • Eenhoorn, Deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEenhoorn, De

    “”“”“” Oliemolen uit 1642 die heeft gestaan aan het Zuideinde in Wormerveer. In 1721 was hij eigendom van Claes Poulusz.

    Oliemolen “De Eenhoorn” is gesloopt in 1906, maar werd herbouwd in Oostwoud (gemeente Medemblik,Noord-Holland). De naar Oostwoud verplaatste molen bleef dezelfde naam
  • Eenhoorn, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEenhoorn, de

    Is de enige Zaanse bierbrouwerij waarvan althans de naam in de herinnering bleef. Dat is het gevolg van een passage in de beschrijving van een wandeling door Krommeniedijk door de 19e-eeuwse Krommenieër Jan Schaap. Hij laat de waard van de herberg 'De Groenlandsche Visscherij' naar aanleiding van een compliment over 's mans bier zeggen dat '
  • Eensgezindheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEensgezindheid

    Muziekgezelschap, fanfarekorps, Brassband Eensgezindheid te Wormer, opgericht in 1904, volgens andere bronnen reeds in 1891.

    Zie Muziekkorpsen.
  • Eensgezindheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEensgezindheid

    Bootwerkersvereniging te Zaandam, de eerste sterke vakvereniging in de Zaanstreek, met dientengevolge een belangrijke rol in de Zaanse arbeidersbeweging (Zie: Socialisme en Vakverenigingen).

    Eensgezindheid werd opgericht in 1896 uit onvrede met het peil van de lonen in de Zaandamse haven. De vereniging werd, ofschoon hier aanvankelijk enige twist over was, opengesteld voor alle havenarbeiders (lossers, stouwers en vlotters). Van het begin af werkte Eensgezindheid mee aan de vorm…
  • Eensgezindheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEensgezindheid

    Timmerliedenvereniging te Zaandam, die in de beginjaren van de 20e eeuw met de Zaandijkse timmerliedenvereniging '“Streven naar Verbetering' en de metselaarsvereniging van het PAS fuseerde tot de Zaanlandse Bouwvakarbeidersfederatie. Zie:
  • Eerste Wereldoorlogplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEerste Wereldoorlog

    Reeks van conflicten die uitgroeiden tot een oorlog, waarbij tussen 1914 en 1918 vele landen betrokken raakten. Het primaire conflict betrof Oostenrijk-Servië. Op 28 juni 1914 werden de Oostenrijkse aartshertog-troonopvolger Franz Ferdinand en diens echtgenote door een Serviër vermoord. Het was de lont in een kruitvat. Oostenrijk had een bondgenootschap met het Duitse keizerrijk, Rusland stond achter Servië. Na een maand, op 1 augustus, brak reeds de oorlog tussen Duitsland …
  • Eierhandelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEierhandel

    Enerzijds door het agrarische verleden, anderzijds door leveringsmogelijkheden aan bijvoorbeeld de beschuitfabrieken heeft zich voornamelijk tussen 1850 en de Tweede Wereldoorlog een nog tamelijk omvangrijke handel in eieren kunnen handhaven. Zie ook: Eendenhouderij. De handel beperkte zich niet tot eendeneieren, ook die in kippeneieren was uitgebreid. Precieze gegevens ontbreken, maar het aantal bedrijven heeft wellicht meer dan 10 bedragen; de meeste ervan combineerden de eierhande…
  • Eigen Gebouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEigen Gebouw

    Door de SDAP-afdeling Koog/Zaandijk en de moderne vakbeweging gesticht aan de Boschjesstraat te Koog, geopend in september 1930. Het gebouw (feitelijk met slechts één niet al te grote zaal) werd jarenlang gebruikt als vergader- en repetitieruimte, terwijl het ook werd verhuurd aan een dansschool en het
  • Eigen Hulpplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEigen Hulp

    Zie: Gezondheidszorg 2.3.1.
  • Eijden, Remco vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEijden, Remco van

    Amsterdam, 12 september 1977

    Remco van Eijden, woonachtig in Zaandam, is een voormalig Nederlands darter. Hij debuteerde in januari 2008 op het hoofdtoernooi van de Lakeside.

    darter
  • Eijdenberg, Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEijdenberg, Jan

    Zaandam 13 augustus 1769 - Zaandam, 26 april 1813

    Jan Eydenberg, verzetsstrijder tijdens de opstand van 1813. Van beroep was hij schipper. Hij was een van de mannen die zich in 1813 durfden te verzetten tegen de conscriptie van de Franse overheersers. De opstand mislukte. Hij werd met nog vijf anderen,
  • Eijkman, Christiaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEijkman, Christiaan

    Utrecht, 25 november 1822 - Wageningen, 1 december 1893

    Christiaan Eijkman was onderwijzer en werd in 1857 benoemd tot hoofd van de Mulo-school aan de Westzijde hoek Gedempte Gracht te Zaandam. Drie in Nijkerk geboren zonen genoten grote bekendheid als wetenschapper. Johan Fredrik Eijkman werd hoogleraar farmacie, Leonard Pieter Hendrik Eijkman anglist en foneticus en Gerard Eijkman was hoogleraar en gespecialiseerd in de vitamineleer. Hij ontving de Nobelprijs voor fysiolo…
  • Eikenboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEikenboom, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. ook .lan en Geertrui genoemd.
  • Eikenboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEikenboom, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, achtkante bovenkruier. De windbrief van de balkenzager werd gegeven in december 1664. In 1857 werd hij tweemaal getroffen door bliksem, zonder dat echter brand uitbrak. Hij heeft gestaan aan weg en Zaan, ter hoogte van de tegenwoordige Prins Bernhardbrug, en werd gesloopt in 1888. De windbrief van de wagenschotzager werd gegeven in september 1716. Hij heeft gestaan ten oosten van de Zuiderwatering en werd vermoedelijk kort na april 1802 gesloopt.
  • Eiland, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEiland, het

    Benaming voor het twaalf hectare grote eiland in de Zaan dat in 1884 ontstond door doorgraving van het Kattegat, ook wel het Eiland van William Pont, het Pont-eiland en Eiland in de Voorzaan genoemd. Het Eiland ontstond in het kader van de aansluiting van de Zaan op het
  • Eiland, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEiland, het

    Voormalig eiland (waarschijnlijk slechts een door vier sloten omgeven bebouwd weiland) aan de Oostzijde te Zaandam, ter hoogte van de latere doopsgezinde kerk `De Doofpot'. In 1694 werd een reglement vastgesteld ter vervanging van een eerder - verloren gegaan - reglement.
  • Eklips, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEklips, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam. achtkante bovenkruier. zie: De Rode Leeuw

    molen houtzaagmolen
  • Ekster, de Bonteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEkster, de Bonte

    Houtzaagmolen te Westzaandam, bovenkruier. bijgenaamd Barend Roest. De eerste vermelding dateert uit 1683. Hij werd in oktober 1726 door brand verwoest, werd herbouwd, verbrandde opnieuw in juli 1734 en werd wederom herbouwd. Hij heeft gestaan aan weg en Zaan, tegenover het
  • Elektriciteitplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigElektriciteit

    De eigenschappen van elektriciteit waren reeds in de Oudheid aan de Grieken bekend. Maar eerst in de 17e eeuw ging men systematisch op wetenschappelijke wijze elektrische verschijnselen bestuderen. In het midden van de 18e eeuw werd de Leidse Fles uitgevonden, feitelijk de eerste condensator. De interesse in elektrische verschijnselen was groot, ook onder de gegoede burgerij. In Zaandam werd bijvoorbeeld in 1797 het College van Liefhebbers der Elektriciteit opgericht, dat voor zij…
  • Elektrotechnische industrie.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigElektrotechnische industrie.

    Zie: Installatiebedrijven e.d.
  • Elias, Jhr. mr. dr. Carl Adolphplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigElias, Jhr. mr. dr. Carl Adolph

    Amsterdam, 27-12-1869 - Apeldoorn, 1955

    Burgemeester te Zaandam van 1902 tot 1914. Daarvoor was hij burgemeester in Monster en Harderwijk. De liberaal Elias moest zijn ambt in een roerige periode uitoefenen en had het niet gemakkelijk met de snel toenemende invloed van socialisten in de gemeenteraad en met tegenspelers als
  • Elst, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigElst, de

    Snuifmolen te Koog. De molen wordt genoemd in een stuk uit 1731. Gegevens over bouwjaar en over jaar en wijze van verdwijnen ontbreken. Hij heeft vermoedelijk gestaan nabij de Krokusstraat.
  • Elzenboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigElzenboom, de

    Pelmolen en later doppenmolen te Koog. De windbrief werd gegeven in februari 1725 aan Lourens van Elsland. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Watering, in het verlengde van het Glazenmakerspad, de tegenwoordige Badhuisstraat, en werd in augustus 1906 door brand verwoest.
  • Emmer, Gerritplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEmmer, Gerrit

    Zaandam 13 januari 1866 - Zaandam 25 maart Gerrit Emmer 1866-1962 Gerrit Emmer maakte namens de SDAP 28 jaar deel uit van de van Zaandamse gemeenteraad. Als 73-jarige nam hij op 24 augustus 1939 afscheid van de raad. Toen Gerrit Emmer als elfjarige op een oliemolen te werk werd gesteld, was er van arbeidersbeweging nog geen sprake. Aan het harde bestaan op de olie- en pelmolens kwam in 1897 een einde, toen Gerrit Emmer als arbeider in dienst kwam bij de Artillerie-Inrichtingen. N…
  • Energiebedrijf Zaanstreek-Waterlandplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEnergiebedrijf Zaanstreek-Waterland

    Zie: Elektriciteit en Gasbedrijf Zaanstreek-Waterland (GZW) ZaanstreekWaterland.
  • Enge Wormerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEnge Wormer

    Droogmakerij van een voormalig meer, ten zuiden van de gemeente Wormer. De naam, vroeger ook wel 'Kleine Wormer', ontstond tengevolge van de tegenstelling in oppervlakte met de Wijde Wormer, eveneens een droogmakerij. Meet de laatste, in 1626 drooggemalen en verkaveld, ruim 1513 hectare, de Enge Wormer heeft een oppervlakte van iets meer dan tien procent daarvan, namelijk ongeveer 158 hectare. De bodem van de Wijde Wormer ligt ook iets lager: 4.75 beneden N.A.P. tegenover de Enge Wo…
  • Engel BVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEngel BV

    Machinefabriek te Zaandam, opgericht in 1930 door S.W. Engel als Scheepsmotoren- en Machineherstelplaats in een gedeelte van de loods De Jonge Dolfijn aan de Oostzijde te Zaandam. De activiteiten breidden uit en het bedrijf werd een machinefabriek, later met engineering.
  • Engel, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEngel, de

    Houtzaagmolen te Oostzaandam, paltrok.
  • Engel, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEngel, de

    Oliemolen te Wormerveer.

    oliemolen molen
  • Engel, Frederikplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEngel, Frederik

    Koog aan de Zaan, 3 november 1872 - Zutphen, 8 november 1958 Frederik Engel: Melktijd nabij Zaandam Frederik Engel Jbz, beeldend kunstenaar, schilder en tekenaar was leerling van de stadstekenschool te Zaandam, de Quellinusschool en de Rijksschool voor Kunstnijverheid, beide te Amsterdam. Hij vestigde zich na zijn opleiding eerst als fotograaf in Zaandam (1896-1904), maar legde zich daarna toe op het tekenen van landschappen.
  • Engels-Russische Invasieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEngels-Russische Invasie

    Inval van Engelse en Russische troepen tussen Petten en Callantsoog, in het kader van de strijd tegen Napoleon. Op 27 augustus 1799 landden alleen Engelsen op de Noord-Hollandse kust, in september landde ook een Russische troepenmacht. De Engelsen verwachtten een volksopstand; aangezien deze uitbleef en het verzet tegen hun troepen fel was, liep de onderneming uit op een fiasco. Op 19 oktober werd de capitulatie getekend.
  • Engelsman, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEngelsman, de

    Oliemolen te Oostzaan. zie: de Drie Olievaten, de Drie

    oliemolen molen
  • Enhaboplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEnhabo

    Zie: Streekvervoer.
  • Enkhuizen, Joop vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEnkhuizen, Joop van

    Wormerveer, 24 juni 1939

    Joop van Enkhuizen, ook Joe Vanenkhuizen, jazzmusicus, tenorsaxofonist. De Zaanse jazzwereld bracht nogal wat musici voort, wier spel tot ver buiten de streek de aandacht trok, zoals tenorsaxofonist Joop van Enkhuizen. Toen deze in de jaren zestig op jazzconcoursen voortdurend zijn mededingers van het podium speelde gaf jurylid Harm Mobach hem te verstaan: 'Het lijkt me verstandig dat u niet verder deelneemt; u hebt geen concurrenten meer'.
  • Enquête Staatscommissieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEnquête Staatscommissie

    Bij wet van 18 januari 1890, Staatsblad no. 1. werd door de Nederlandse staat besloten tot een ‘onderzoek omtrent de maatschappelijke toestanden der arbeiders, omtrent de verhoudingen tusschen werkgevers en arbeiders in verschilende bedrijven, en omtrent den toestand van werkplaatsen en fabrieken met het oog op de veiligheid en de gezondheid der werklieden
  • ENSOF Ouwelfabriekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigENSOF Ouwelfabriek

    NV ENSOF, Eerste Noord-Hollandse Stoom Ouwel Fabriek, voormalige ouwelfabriek (een fabriek voor een soort eetpapier zoals onder kokosmakronen) te Zaandam aan de Westzijde, direct noordelijk van de Bernhardbrug.

    in zowel 1923, 1930 als 1935 werd de fabriek getroffen door brand.
  • Epidemieën.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEpidemieën.

    Zie: Gezondheidszorg 1.5.3.
  • Equipage bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEquipage bv

    Drukkerij te Assendelft. Equipage kwam tot stand toen drie werknemers van drukkerij Stuurman (Zaandam) in 1980 voor zichzelf begonnen. Binnen twee maanden werkten elf mensen bij het aan de Industrieweg gevestigde bedrijf. Nadien groeide het personeelsbestand, waar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de offsetdruk op de voet werden gevolgd, geleidelijk uit tot 30 medewerkers (1991). Equipage kocht in 1987 een uiterst moderne vijfkleurenoffsetdrukpers. Men werkt veel voor gra…
  • Erdi bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigErdi bv

    Las- en wegbebakeningsbedrijf te Zaandam. Erdi vestigde zich in 1972 op het Breedweer in Koog; het bedrijf was in 1952 in Amsterdam als kachelsmederij begonnen. In '72 hield men zich bezig met het onderhoud van staalconstructies binnen woningen (in en vooral voor de gemeente Amsterdam), alsmede met wegbebakening (met name montage en onderhoud van vangrails in de regio Amsterdam).
  • Ereburgersplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEreburgers

    Personen die op grond van bijzondere verdiensten door de verschillende Zaangemeenten werden onderscheiden met een erepenning en dientengevolge in het spraakgebruik 'ereburger' werden genoemd.

    De in 1974 gevormde gemeente Zaanstad wijkt wat dit betreft af; deze gemeente maakt een duidelijk onderscheid tussen het toekennen van de erepenning en het ereburgerschap. Slechts vier personen
  • erepenningplugin-autotooltip__default
  • Ero, Hendrikplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEro, Hendrik

    Zaandijk, 10 juli 1886 - Berlijn-Tegel, 4 juni 1943

    Hendrik Ero en zijn echtgenote Louise Ursule Ero-Chambon beheerden De Waakzaamheid sinds 1918. Zij moesten niets hebben van de nazistische denkbeelden. Hij beschouwde zichzelf als vaderlandslievend en Oranjegezind. Zij was geboren in het Franse Sanilhac en kon zich maar al te goed de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog herinneren.
  • Ero-Chambon, Louise Ursulaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEro-Chambon, Louise Ursula

    Hendrik Ero en zijn echtgenote Louise Ursule Ero-Chambon beheerden De Waakzaamheid sinds 1918. Zij moesten niets hebben van de nazistische denkbeelden. Hij beschouwde zichzelf als vaderlandslievend en Oranjegezind. Zij was geboren in het Franse Sanilhac en kon zich maar al te goed de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog herinneren.
  • Eshuijs, Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEshuijs, Jan

    Wormerveer 1 december 1912 - Overveen 23 januari 1944

    Jan Cornelis Gerardus Eshuijs, kappersbediende, lid van de 'wilde' verzetsgroep Koog-Bloemwijk en de Zaanse KP.

    Verzetsman Jan Eshuijs zocht onderduikadressen en verschafte onderduikers bonkaarten en geld. In 1943 kwam hij in contact met leden van de verzetsgroep Koog-Bloemwijk. Eshuijs participeerde niet in de voor de vooravond gepleegde overvallen. Als zelfstandig barbier had hij daar in de avonduren geen tijd voor. Hij stel…
  • Eshuijs, Margrietplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEshuijs, Margriet

    Zaandam, 14 oktober 1952

    Margriet Herma Eshuijs, popmuzikante, zangeres en componiste met landelijke bekendheid, docente aan enkele muziekinstellingen. Margriet Eshuijs groeide op met muziek, haar ouders beheerden een muziekwinkel annex muziekschool. Op haar 9e begon zij als gitariste in het bandje The Bright Stars.
  • Esperantoplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEsperanto

    Internationale taal, ontworpen door de Poolse oogarts Dr. L.L. Zamenhof (1887) met als doel de mensen nader tot elkaar te brengen. Vooral in de jaren voor 1940 werd deze taal door velen bestudeerd. In 1912 werd in Zaandam een Esperanto-vereniging opgericht door A. Brondijk, onderwijzer aan school 9 (Stationsstraat); Dirk Lagrand, houtbewerker; J.P. Taanman, bouwvakker; Jan Olie, knecht op een houtwerf: en de kapper D. Romeijn.
  • Esser, Harryplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEsser, Harry

    Zaandam, 1917 - Zaandam, 7 augustus 1980 Harry Esser 1917-1980 Henri Jacobus (Harry) Esser, gehuwd met Helena Margaretha Leentje Vergouw (1915-2006), KVP-Wethouder van Zaandam van 1964 tot 1969 en van Zaanstad (PPR) van 1974 tot 1978. Esser, een fabrieksarbeider die via de Katholieke Arbeidersbeweging op de
  • Etosplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEtos

    Etos is een keten van drogisterijen, onderdeel van Ahold Delhaize, voortgekomen uit een coöperatie van kruidenierswinkels die was ontstaan uit winkels van het Philipsconcern. De naam Etos staat voor Eendracht, Toewijding, Overleg en Samenwerking.
  • Etro Wormerveer bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEtro Wormerveer bv

    Schildersbedrijf te Wormerveer, uitgegroeid tot een onderneming met 120 werknemers. Etro houdt zich mede bezig met gritstralen. betonreparatie en -bescherming, het aanbrengen of herstellen van voegen in betonconstructies en gevelreiniging. Etro werd in 1962 in Gorkum opgericht. Aanvankelijk hield het bedrijf zich bezig met de schoonmaak van viaducten. Later kwamen reparatie van betonconstructies en schilderswerk bij het takenpakket. In 1973 verhuisde Etro naar het Visserspad …
  • Eurocol BVplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEurocol BV

    Eurocol BV, produktie- en verkoopmaatschappij van vloerbedekkingslijmen, vochtisolaties, egaliseermiddelen, tegel- en bouwpasta's en voegproducten te Wormerveer. Het bedrijf is ontstaan uit de voormalige Nederlandse Linoleumfabriek, thans Forbo Krommenie bv te Krommenie, het maakt deel uit van het internationale
  • Eurofill bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEurofill bv

    Fabrikant van en handel in spuitbussen, gevestigd aan de Grote Tocht 99 te Zaandam, in juli 1976 opgericht. In augustus van dat jaar startte het met negen medewerkers in de voormalige olie- en mayonaisefabriek van Molenberg en Dekker aan de Oostzijde. Het bedrijf hield zich bezig met de handel in- en de fabricage van spuitbussen, of strikter, met het in opdracht vullen van spuitbussen, het Aerosol Contract Filling.
  • Eurometaal n.v.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEurometaal n.v.

    Producent van conventionele munitie te Zaandam, aan het Noordzeekanaal ten oosten van de voormalige Hembrug, op de zuidwestelijke hoek van de Voorzaan. Het bedrijf heeft een vestiging en verkoopkantoor in Liebenau, Bondsrepubliek Duitsland en verkoopkantoren in de Verenigde Staten.
  • EVA-Zaanstreek (Economie, Vrouwen en Armoede); voorheen: werkgroep Kerkvrouwen / Bijstandsvrouwen.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEVA-Zaanstreek (Economie, Vrouwen en Armoede); voorheen: werkgroep Kerkvrouwen / Bijstandsvrouwen.

    Ontstaan en opheffing

    De ontkerkelijking en de trek naar de steden na de Tweede Wereldoorlog brachten de Nederlandse kerken ertoe bedrijfsaalmoezeniers en predikanten voor het bedrijfsleven te benoemen. Hun taak was om mensen en kerken dichter bijeen te brengen; om hulp bij nood te zijn als gevolg van werk in de industrie en tot hulp te zijn bij arbeidsconflicten. Zo ontstonden van katholieke zi…
  • Evangelisatiegebouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEvangelisatiegebouw

    In 1906 gaf de Vereniging ter Verbreiding der Waarheid opdracht een evangelisatielokaal met kosterswoning te ontwerpen. Jan Jansonius ontwierp een eenvoudige zaalkerk met enkele Jugendstil-kenmerken, waaronder opstaande dakstukken, de flessenhalsvorm van de voorgevel en geometrische decoraties aan Botenmakersstraat 112-114 te Zaandam.
  • Evangelisten evangelisten-symbolenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEvangelisten evangelisten-symbolen

    In de lange christelijke traditie zijn er vele beeltenissen van de evangelisten vervaardigd. Zoals bekend zijn in het bijbelse Nieuwe Testament geboorte en leven van Jezus beschreven in de Evangeliën. Het woord evangelie betekent letterlijk 'goede boodschap'. Deze hoofdstukken zijn geschreven door vier evangelisten: Mattheus, Marcus, Lucas en Johannes. Zij vormden een bron van inspiratie voor kerkelijke beeldende kunstenaars, die in opdracht van zowel katholie…
  • Evenblij Vaten bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEvenblij Vaten bv

    Voormalige vatenhandel, ontstaan uit een in de 19e eeuw opgerichte kuiperij aan het Zuideinde te Koog. Het bedrijf dat kantoor hield in een fraai Zaans koopmanshuis ontwikkelde zich tot producent van grote aantallen houten vaten voor de Zaanse industrie. Geleverd werd bijvoorbeeld aan Duyvis en alle andere oliefabrieken. Aanvankelijk werd het benodigde hout in Koog gezaagd en bewerkt. Later ging men op maat gezaagde duigen, bodems, deksels en banden importeren uit Cyprus, Scho…
  • Evenblij, Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEvenblij, Jan

    Gouda 1761 - Zaandam 9 juni 1836

    Een der eerste burgemeesters van Zaandam, president-burgemeester van februari 1820 tot januari 1821, maar deel uitmakend van het college van 1815 tot 1828. Er waren in die tijd verschillende burgemeesters, doorgaans vier; wisselend werd één van hen bij koninklijk besluit tot president benoemd. Zij waren inwoners van de stad en bleven naast hun officiële ambt hun beroepsbezigheden uitoefenen. Zo was Jan Evenblij notaris, aanvankelijk te Westzaan b…
  • Everhard -Dik, Maria Johannaplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEverhard -Dik, Maria Johanna

    Durgerdam, 25 april 1884 – Zaandam, 3 april 1982

    Maria Johanna Dik, groeide op in Monnickendam, waar haar moeder een winkeltje dreef. Zij trouwde met Arend Everhard, die werkzaam was bij de Artillerie Inrichting. Het paar vestigde zich in de
  • Excelsiorplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigExcelsior

    Geheel Onthouders Zangvereniging te Wormerveer. Opgericht op 2 november 1903 en bij Koninklijk Besluit van 10 oktober 1910 goedgekeurd. Het koor stond onder leiding van H. Stolp, cacaobewerker. die het koor veel successen bij concoursen bezorgde. Door het ontbreken van voldoende jeugdleden werd het koor op 10 oktober 1935 opgeheven. Excelsior was aangesloten bij het Wormerveers Drankweer Comité. Zie ook:
  • Excelsiorplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigExcelsior

    Koninklijke Harmonievereniging. De oudste harmonievereniging uit Wormerveer, opgericht in 1885. Bij het vijftigjarig bestaan in 1935 werd de vereniging het predicaat koninklijk verleend. Bekende dirigenten waren Matthijs LÚrsen, B.D. Sombroek en Piet van Mever De vereniging behoorde tot de beste amateurorkesten van ons land en veroverde vele prijzen op concoursen. Zie: Muziek 2.1.3.
  • Exercitiegenootschappenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigExercitiegenootschappen

    of Genootschappen van de Wapenhandel waren burgermilities van de Patriotten opgezet naar het model van schutterijen, met het doel te assisteren bij de orde-handhaving. In de jaren 1786-1787 kregen de genootschappen de taak het gebied Utrecht-Holland te beschermen. Het was bijvoorbeeld ook een exercitiegenootschap dat op 28 juni 1787 bij
  • Exportplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigExport

    Als een van de eerste industriegebieden in West-Europa heeft de Zaanstreek een eeuwenoude traditie op het gebied van export. Vanuit bijvoorbeeld de scheepsbouw, de walvisvaart en de veredeling van producten in de talrijke windmolens ontwikkelde zich een export naar vele delen in de wereld. Zie:
  • Exter Food Ingredientsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigExter Food Ingredients

    Voorheen Exter Aroma bv, fabriek van soep- en spijsaroma te Zaandam. Het bedrijf werd opgericht in 1928 door Roelof van Exter (1891-1961). Hij kocht van een erfenis een fabriekspandje aan het einde van het Sluispad te Zaandam, waar hij een vetsmelterij en een bescheiden productie van aromatische sausen begon. In het centrum van Zaandam haalde hij vet en beenderen op. Het maken van de hartige bouillons startte hij onder licentie van Nestlé (Maggi). De smaken werden bereid …
  • Ezel, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEzel, de

    Oliemolen te Zaandijk. De eerste vermelding dateert uit mei 1652. Hij heeft gestaan in het veld ten zuiden en niet ver van de Nederlandse hervormde kerk, en werd gesloopt in 1888. De eerste vermelding dateert uit 1711. Hij heeft gestaan aan het eind van het Boerenpad en werd vermoedelijk in 1798 of kort daarna gesloopt.
  • Ezel, de Blindeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEzel, de Blinde

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok.
  • Ezelspadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEzelspad

    Pad te Zaandijk ter hoogte van het huidige bejaardencomplex Gortershof. Het pad werd genoemd naar de daar in 1652 gebouwde oliemolen De Ezel. Het Ezelspad lag in een arbeidersbuurt. De huizen op het pad werden onregelmatig door elkaar gebouwd. Er was geen sprake van een
  • Ezelspadveerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigEzelspadveer

    Voormalig niet meer bestaand veer tussen de Kramerstraat aan de Oostzijde en het Otterspad aan de Westzijde te Zaandam. Het was één van de veren waar men voor een paar centen overgehaald cq overgezet kon worden. De naam doet veronderstellen dat er in Zaandam een Ezelspad is geweest. Er zijn geen bronnen gevonden die deze veronderstelling bevestigen.
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/letters/e.txt
  • Laatst gewijzigd: 2023/12/02 10:53
  • door jan