letters:o

144

2

  • 2.3. Ontwikkeling van het voortgezet onderwijs in de Zaanstreekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_big2.3. Ontwikkeling van het voortgezet onderwijs in de Zaanstreek

    De eerste Latijnse school in deze streek was waarschijnlijk die van Wormer. Voor zover bekend was Martinus Duncanus (Maerten Donk) de eerste rector of meester (zie ook 1.2.1., 1.2.8.). Hij was 'Overste Deken van verscheydenen Dorpen' en werd in 1541 rector van de school in Wormer, die onder zijn leiding tot grote bloei kwam. In sommige jaren kwamen zijn leerlingen uit meer dan 40 gemeenten. De school werd in een latere periode ond…
  • 2.3.3. Overig onderwijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_big2.3.3. Overig onderwijs

    De Oecumenische Stichting voor Christelijk Onderwijs in de Zaanstreek startte in 1980 met Soelam, een afdeling voor voortgezet speciaal onderwijs verbonden aan de oecumenische lom-school Sjalom. Soelam betekent ladder. De school wil een ladder vormen naar het voortgezet onderwijs in al haar geledingen. De leerlingen worden tree voor tree individueel begeleid. De school vertoont kenmerken van zowel het basis- als het voortgezet onderwijs en is bedoeld voor leerlingen vana…

O

  • O
  • O+R Inktchemieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigO+R Inktchemie

    Drukinkt-industrie aan de Oostzijde te Zaandam, oorspronkelijk ook verffabriek. De verffabriek Oosterveld en Romijn werd aan het begin van de 20e eeuw opgericht in een voormalige cacaofabriek aan de Oostzijde. Nadat in 1974 de productie van verf werd overgedragen aan Sabel Paulussen bv, legde het bedrijf zich volledig toe op de productie van drukinkt; de naam van het bedrijf werd gewijzigd in O+R Inktchemie.
  • O, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigO, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De enige vermelding van de vermoedelijke balkenzager dateert uit 1707. Gegevens over windbrief, standplaats en sloopjaar zijn niet bekend.

    houtzaagmolen paltrok molen westzaandam
  • Ockersluis, Willemplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOckersluis, Willem

    Voormalige sluis in de Assendelver IJ-dijk, iets ten westen van waar het dorp het IJ raakte. Deze sluis diende alleen voor het water inlaten en spuien en werd al aan het eind van de 17e eeuw gesloopt.

    sluis
  • OD (Ordedienst)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOD (Ordedienst)

    Uit de Ordedienst, de OD, aanvankelijk vooral oud-officieren uit het leger die tussen vertrek van de Duitsers en terugkomst van de regering de orde wilden handhaven, kwamen personen voort die aan gewapend verzet gingen meedoen. De Duitsers bestreden het verzet te vuur en te zwaard. Aangehouden verzetsmensen werden gemarteld, doodgeschoten of naar concentratiekampen gestuurd.
  • Odd-Fellows,Orde der (Independent order of-)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOdd-Fellows,Orde der (Independent order of-)

    Wereldorde met humanitaire doelstellingen op levensbeschouwelijke basis, met wereldwijd meer dan 1 miljoen leden, waarvan 300 in de Zaanstreek. De Nederlandse Odd Fellows hebben hun oorsprong in de Verenigde Staten in de zestiger jaren van de 19e eeuw. Sommige landgenoten waren in de Verenigde Staten tewerkgesteld en werden daar lid van de Odd Fellows. Eenmaal terug in Amsterdam misten zij de sfeer van de loge en schreven zij een brief waarin om toes…
  • Odulphus-kerk, Sintplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOdulphus-kerk, Sint

    De Sint-Odulphuskerk is een rooms-katholieke kerk aan de Dorpsstraat in Assendelft. Het gebouw is een rijksmonument. De huidige kerk stamt uit 1888, maar de eerste Sint-Odulpuskerk dateert al uit 1410. De oude kerk is beroemd geworden door de schilderijen van het interieur uit 1649, gemaakt door Pieter Jansz. Saenredam. Tijdens de reformatie in 1582 kwam de kerk in handen van de protestanten. In de eeuwen daarna maakten de katholieken gebruik van een
  • Oecumeneplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOecumene

    Zie: Gemeenschap van kerken in de Zaanstreek.
  • Oeververbindingenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOeververbindingen

    Aanvankelijk waren de enige oeververbindingen in de Zaanstreek de dammen in de Zaan en de met roeibootjes gevaren pontveren.

    Wormerdam/Knollendam

    Volgens sommigen was er reeds vroeg een Wormerdam aanwezig, die in het midden van de 14e eeuw werd weggegraven en vervangen door de
  • Offenberg, Frans Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOffenberg, Frans Jan

    Zaandam 14 maart 1911 - Krommenie 9 september 1993

    Frans Jan Offenberg, gehuwd met Elisabeth Nijman, woonachtig aan de Militaireweg 124 te krommenie, fabrieksarbeider bij blikfabriek Verblifa, nam deel aan de april-meistaking in Krommenie en werd op 1 april 1943 door de Duitsers opgepakt evenals dertien andere collega's en op 2 april 1943 ter dood veroordeeld. Offenberg overleefde de veroordeling.
  • Oliebakhuizenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOliebakhuizen

    Zie: Houten pakhuizen in de Zaanstreek.
  • Oliefabricageplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOliefabricage

    Zie: Olieslagerij en -fabricage.
  • Oliehandelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOliehandel

    Zie: Olieslagerij en -fabricage; zie voorts: Economische geschiedenis 2.6.3
  • olieslagerijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigDe deelnemers aan liet Olieslagerscon- tract dienden nauw- gezet een aantal voorwaarden in acht te nemen ter i-'Oorlcaniing van brand. De hier af- gebeelde versie van deze Maatregelen dateert van 1870

    Dit is de tekst onder een afbeelding. Ik heb het verwijderd uit de lopende tekst
  • Olieslagerij en -fabricageplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlieslagerij en -fabricage

    Belangrijke drager van de Zaanse economie, ontstaan in het begin van de 17e eeuw, na 1930 grotendeels verdwenen.

    Algemeen

    Een olieslagerij was een inrichting waarin door persen olie of vet werd gewonnen uit grondstoffen van plantaardige of dierlijke herkomst. Door pletten of malen, bevochtigen en verwarmen werd het materiaal in de vereiste conditie gebracht. Als men daar vervolgens druk op uitoefende, scheidde de olie zich af van de vaste bestanddelen, die dan als …
  • Olieslagerscontractplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlieslagerscontract

    Vorm van collectieve onderlinge brandverzekering. Al in 1663 in de Zaanstreek door eigenaars van oliemolens overeengekomen. Het contract, waarbij in 1727 alle 141 Zaanse oliemolens waren betrokken, geldt als de eerste vorm van verzekering ter wereld. Het heeft bijna 250 jaar bestaan; doordat de fabrikanten gaandeweg verzekering ter beurze gingen prefereren, is het fonds in 1912 ontbonden.
  • Olietrommel, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlietrommel, de

    Oliemolen te Westzaandam. meestal De Trommel genoemd. De eerste vermelding dateert uit 1638. Hij heeft gestaan aan en ten noorden van de Papenpadsloot, ten oosten van en nabij de tegenwoordige spoorlijn, en werd gesloopt tussen 1809 en 1814.
  • Olievaten, de Drieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlievaten, de Drie

    Oliemolen te Oostzaan, ook De Engelsman genoemd. Hij werd in 1640 voor Engelse rekening gebouwd; aanvankelijk was de bedoeling dat hij in Engeland zou worden neergezet. Dit was door de 80-jarige oorlog niet mogelijk. Daardoor heeft hij gestaan aan en ten zuiden van de Weerpadsloot. tussen de Watering en het dorp. Hij werd in of kort na 1814 gesloopt.
  • Olievos, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlievos, de

    Oliemolen te Westzaandam, ook De Vos genoemd. De windbrief werd gegeven in mei 1649. Hij heeft gestaan aan en ten zuiden van de Papenpadsloot, ten oosten en op enige afstand van de tegenwoordige Provincialeweg en werd in oktober 1875 door een windhoos zwaar beschadigd en tot stellinghoogte afgebroken. Onderbouw en schuur werden tot de sloop in 1941 als pakhuis gebruikt.
  • Olifant, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlifant, de

    Houtzaagmolen te Westzaan, wipmolen. De balkenzager werd waarschijnlijk vroeg in de 17e eeuw gebouwd. Hij heeft gestaan aan en ten zuiden en ongeveer in het midden van het Watermolenpad en kwam in 1872 in slopershanden.

    houtzaagmolen wipmolen molen westzaan
  • Olifant, de Jongeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOlifant, de Jonge

    Houtzaagmolen te Westzaandam, klein wipmolentje. Het lattenzagertje werd gebouwd in de tweede helft van de 18e eeuw. Hij heeft gestaan aan en ten westen van de Parallelvaart, iets ten noorden van het Papenpad en werd gesloopt in 1902.
  • Omroeper, Wormer 's maandblad de -plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOmroeper, Wormer 's maandblad de -

    Zie: Wormer- en Jisper Advertentieblad.
  • Onderkruierplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderkruier

    Soms gebruikte aanduiding van molentypen waarvan bij het op de wind zetten de gehele molenromp wordt gedraaid ('gekruid', Zaans: 'verkroden'). De naam onderkruier ontstond om de tegenstelling aan te geven met de bovenkruier, dat in de Zaanstreek het meest gangbare type werd en waarvan alleen de kap met het wiekenkruis wordt gekruid. Tot de onderkruiers wordt in de eerste plaats de
  • Onderlinge Brandwaarborg Maatschappijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderlinge Brandwaarborg Maatschappij

    Vroeger gebruikelijke vorm van verzekering, waarbij bezitters van onroerend goed in een dorp of regio zich verenigden om gezamenlijk het risico van brand te dragen. Zo is in 1819 de 'Onderlinge Brandwaarborg maatschappij aan de Zaan' te Zaandijk opgericht, onder directie van Jan Koning. zie:
  • Onderlinge, de.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderlinge, de.

    In 1937 opgerichte zeilvereniging, met onder meer een jachthaven aan de Poel (D. Sonoyweg) te Zaandam. Zie: zeilsport.
  • Ondernemers-Adviescentrum, Stichting het (OAC)plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOndernemers-Adviescentrum, Stichting het (OAC)

    Het OAC kwam voort uit het Zaans Borgstellingsfonds. Doelstelling is het verlenen van hulp aan ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf, gevestigd in het district van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor de Zaanstreek, die ook het secretariaat voert. De aan de ondernemers te verlenen hulp kan bestaan uit het geven van advies, het begeleiden door zowel (oud)-collega`s als externe deskundigen en het verlenen van financiële ondersteuning.
  • Ondernemerskring Zaanstreek, verenigingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOndernemerskring Zaanstreek, vereniging

    Op l september 1986 ontstane vereniging, voortgekomen uit de VNO-kring Zaanland. De reden van oprichting was dat veel Zaanse bedrijven niet bij het VNO als centrale ondernemersorganisatie waren aangesloten. Doelstelling is 'het behartigen van de gemeenschappelijke bedrijfs- en sociaal-economische belangen van de leden in de ruimste zin van het woord, in het bijzonder in de Zaanstreek'.
  • Ondernemerssociëtet De Cornerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOndernemerssociëtet De Corner

    Ondernemerssociëteit De Corner werd in 1984 opgericht door de toenmalige voorzitter van voetbalvereniging ZVV, Wim Onrust met als doelstelling een ontmoetingsplaats voor Zaanse ondernemers te creëren. De bijeenkomsten vinden plaats in clubgebouw 'De Corner' van ZVV op sportpark Poelenburg. Allereerst benaderde Onrust ondernemers van het nabij gelegen industrieterrein
  • Onderneming, de Nieuweplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderneming, de Nieuwe

    Houtzaagmolen te Koog, wipmolen. De balken- en stammenzager werd in 1921 gebouwd op het erf van oliemolen De Waterhond, aan en ten oosten van de Watering en aan en ten noorden van de Mallegatsloot. In 1930 werd hij afgebroken, waarna de bedrijfsvoering met een motor werd voortgezet.
  • Ondersteuningsinstituut Welzijnswerk Zaanstadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOndersteuningsinstituut Welzijnswerk Zaanstad

    Inmiddels opgeheven stichting, met als doelstelling het wegwijs maken van groepen verenigingen en particulieren in het woud van gemeentelijke subsidieregels. Het instituut (opgericht 1979) kende een lange voorgeschiedenis. Organen als de Zaandamse Gemeenschap en het Welzijnsorgaan Zaandam waren het voorgegaan.
  • Onderwater, Henkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwater, Henk

    (1936 Enschede, 2021 Zaandam)

    Henk was een bevlogen en flamboyante persoonlijkheid met een adellijke allure. Henk was overtuigd communist, aanvankelijk begon hij zijn politieke loopbaan als raadslid in de gemeente Wormer. Later werd hij ook Statenlid in Noord-Holland voor de CPN. Bij de samenvoeging van de
  • Onderwatersportplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwatersport

    Tak van sport, abusievelijk dikwijls duiksport genoemd. In de Zaanstreek wordt de sport sinds 1967 in verenigingsverband beoefend. De onderwatersport is nog jong. Omstreeks 1950 ontstond bij enkele personen de behoefte in georganiseerd verband onder water te kijken of te jagen.
  • Onderwijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwijs

    Het systematisch, volgens aangenomen beginselen, georganiseerd overbrengen van elementaire en meer uitgebreide kennis door daartoe aangestelde bevoegde leerkrachten, in het bijzonder het onderricht dat op scholen wordt gegeven. In navolgend artikel is de ontwikkeling van het onderwijs in de Zaanstreek geschetst.
  • Onderwijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwijs

    Het systematisch, volgens aangenomen beginselen, georganiseerd overbrengen van elementaire en meer uitgebreide kennis door daartoe aangestelde bevoegde leerkrachten, in het bijzonder het onderricht dat op scholen wordt gegeven. In navolgend artikel is de ontwikkeling van het onderwijs in de Zaanstreek geschetst.
  • Onderwijs 1.3.13plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnderwijs 1.3.13

    De laatste ontwikkelingen

    In 1974 kwam er een landelijk beleid dat erop gericht was leerlingen in achterstandsituaties extra te stimuleren. De in 1935 te Koog geboren onderwijskundige en latere hoogleraar dr. Co van Calcar, overleden in 1986, had op grond van experimenten in Enschede en Amsterdam een belangrijke inbreng bij de totstandkoming en vormgeving van dit beleid. Onderwijsminister Jos van Kemenade uit het kabinet Den Uyl, 1973-1977, bracht dit beleid tot ontwikkeling.
  • Ongelaar, Jan Pietersz.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOngelaar, Jan Pietersz.

    (1710-1780)

    Jan Pietersz. Ongelaar, koopman, fabrikant en walvisreder in Koog aan de Zaan. Ongelaar was eigenaar van onder meer een 'ongelarij' ofwel kaarsenmakerij, een smeersmelterij en drie leerlooierijen. Zijn firma, Wed. Pieter Jans Ongelaar en Zonen, was gevestigd aan het Stinkpad (de latere
  • Onkerkelijkenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnkerkelijken

    Personen die geen kerk aanhangen en niet tot enige kerkelijke richting behoren. Wat de Zaanstreek betreft kan gesteld worden dat ruim de helft der bevolking onkerkelijk is. In 1976 had Zaanstad 124.800 inwoners, waarvan meer dan 63.500 opgaven niet tot een kerkgenootschap te behoren. Sindsdien is, zoals overal elders, het aantal onkerkelijken absoluut en verhoudingsgewijs toegenomen. Op de oorzaken van dit laatste wordt hier niet ingegaan. Wel kan worden opgemerkt dat de Zaanstree…
  • Onlineversie encyclopedieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnlineversie encyclopedie

    In de vijfentwintig jaar na het verschijnen van de twee delen van de Encyclopedie van de Zaanstreek is er veel veranderd. Zowel in de samenleving als in de manier waarop informatie wordt verspreid. Al die veranderingen bijhouden in een encyclopedie zou ondoenlijk zijn.
  • Onrust, drs Ger Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnrust, drs Ger Jan

    Zaandam 1962

    Ger Jan Onrust, leraar geschiedenis en maatschappijleer, publicist. Ger Jan Onrust volgde de Nieuwe Leraren Opleiding geschiedenis en Engels te Amsterdam, behaalde de akte m.o. geschiedenis/maatschappijleer in 1988 en legde het doctoraal examen geschiedenis af aan de R.U. te Utrecht (1991). Volgde de Nederlandse School voor Onderwijsmanagement, Master onderwijsmanagement 1992–1994. Hij is actief als publicist over vooral de Zaanse geschiedenis.
  • Ons Huisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOns Huis

    In 1904 met middelen uit de weerstandskas van Bootwerkersvereniging 'Eensgezindheid' gerealiseerd vergader- en feestgebouw aan de Gedempte Gracht te Zaandam. Het is in 1963 verkocht aan het Amsterdamse warenhuis 'De Bijenkorf', dat het pand liet slopen en er een Hema-vestiging liet bouwen.
  • Ons Huisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOns Huis

    In 1904 in Wormerveer gesticht buurthuis, dat in 1944 onder dezelfde naam navolging kreeg in Koog aan de Zaan. Ook in Wormer bestaat een 'Ons Huis'. Zie voor nadere gegevens: Buurt-, wijk- en opbouwwerk.
  • Ons Lokaalplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOns Lokaal

    Houten gebouw aan de Dorpsweg van Wormer dat tot 1851 diende als Doopsgezinde Vermaning. Naar schatting heeft dit pand daar 200 jaar als kerk dienst gedaan. Na de oplevering van een stenen Vermaning werd de gesloopte houten kerk gekocht door Willem Dekker die het gebouw als pakhuis overplaatste naar de Westzijde 181 in Zaandam. Omstreeks 1880 werd het pand door de Vergadering van Gelovigen weer als kerkzaal in gebruik genomen. Als zodanig raakte het pand buiten gebruik in 1972, toen…
  • Onselder, Dirk Hendricus vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnselder, Dirk Hendricus van

    Amsterdam 6 oktober 1906 - Zaandam 8 december 2004

    Bestuurlid van een groot aantal maatschappelijke organisaties. Dick van Onselder werd in 1931 filiaalchef van de Arbeiderspers-boekhandel te Zaandam. In de oorlog zorgde hij voor de verspreiding van het illegale blad Paraat in Oostzaan en Zaandam. Na de oorlog raakte hij bij een aantal maatschappelijke organisaties betrokken als mede-oprichter van Humanitas Zaanstreek en de
  • Ontginningplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOntginning

    Het huidige laagveengebied in de Zaanstreek ontstond als gevolg van laatmiddeleeuwse ontginning. Het bestond voordien uit een hoogveenpakket dat zich in de loop van vele eeuwen had gevormd. Dit hoogveen had het karakter van een met regenwater verzadigd, uitgestrekt en ondoor- dringbaar moeras, van waaruit het water naar de laagste delen wegstroomde, om via veenstroompjes naar het onbedijkte IJ te worden afgevoerd. De Zaan stond nog in open verbinding met de zee en de oevers waren hie…
  • Ontwikkelingsschap Zaanstreekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOntwikkelingsschap Zaanstreek

    Op 21 maart 1965 ingesteld bestuurlijk samenwerkingsorgaan van een aantal Zaangemeenten met het doel om door gemeenschappelijke regelingen het voorzieningenpeil te verbeteren. In feite was de oprichting van het schap de voornaamste stap op de weg tot de vorming van Zaanstad. De instelling was het gevolg van een in 1964 aan het Instituut voor Bestuurswetenschappen verstrekte opdracht. Dit instituut had de Commissie Belinfante, genoemd naar haar voorzitter samengeste…
  • Onze Lieve Vrouwen Melkdagplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOnze Lieve Vrouwen Melkdag

    Feest dat vóór de Hervorming (tot in de tweede helft van de 16e eeuw) jaarlijks in Wormer is gevierd. Niet bekend is op welke datum de vie- ring viel. Volgens Soeteboom zond men elkaar op die dag een geschenk in de vorm van melk of een melkproduct en deelde men ook melk aan behoeftigen uit, 'het welcke my vertelt hebben lieden die er selve mede vroolyk geweest zyn'.
  • Ooievaar, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOoievaar, de

    Hennepklopper te Wormer. De eerste vermelding dateert uit 1674. Hij heeft gestaan op de hoek van de Middelveersloot en de Nieuwe Vaart, en werd gesloopt in 1806.
  • Ooievaar, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOoievaar, de

    Oliemolen te Zaandijk, ook De Ooievaarsmolen en De Ouwevaer. De windbrief werd gegeven in juni 1631. Hij heeft gestaan aan weg en Zaan, tegenover het Guispad, en verdween reeds vroeg. Op zijn erf werd in 1656 meelmolen De Bleeke Dood gebouwd.

    oliemolen molen
  • Ooievaar, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOoievaar, de

    Oliemolen te Oostzaandam, oorspronkelijk Assendelft, eigendom van Vereniging De Zaansche Molen. Hij werd gebouwd in Assendelft, zonder eigennaam, in 1622. ln 1669 werd hij afgebroken van zijn standplaats aan de Delft tegenover de Kerkbuurt en verplaatst naar de Kalverringdijk te Oostzaandam. Aan het eind van de 19e eeuw werd hij gebruikt als doppenmolen en vervolgens voor het malen van cacao-afval. In 1956 werd hij na een langdurige vervalperiode grondig gerestaureerd. Hij is niet…
  • Ooievaar, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOoievaar, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De eerste vermelding van de balkenzager dateert uit 1699. Een bult in de naar deze molen genoemde Ooievaarstraat heeft nog lange tijd aangewezen waar de molen stond. Hij werd gesloopt in 1898.
  • Ooievaars en ooievaarsnestenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOoievaars en ooievaarsnesten

    De ooievaar is een vogel die vroeger vrij veel in waterrijke streken in Nederland nestelde. Ook in de Zaanstreek was dat het geval. In de Zaanlandse Oudheidkamer worden diverse tekeningen uit de 18e eeuw bewaard, waarop kerken voorkomen die op het dak een ooievaarsnest hebben. Het zijn allemaal ooievaarsnesten van hetzelfde type. Ze lijken enigszins op grote 'voerbakken'.
  • Ooievaarsmolen, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOoievaarsmolen, de

    Oliemolen te Zaandijk, zie: De Ooievaar

    oliemolen molen
  • Oord, Fransplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOord, Frans

    Zaandam, 15 april 1914 - Zaandam, 18 januari 2005

    Frans Oord was de middelste zoon uit een Zaandams arbeidersgezin van dertien kinderen, woonachtig aan de Vinkenstraat 132. Zijn vader, vrijdenker en geheelonthouder, was grondwerker en lid van het Nationaal Arbeids Secretariaat NAS. Op dertienjarige leeftijd werkte Frans Oord in de fabriek, later werd hij jeugdlid van de NVV. Als achttienjarige werd hij lid van de Communistische Partij Holland CPH, later Communistische Partij Nederl…
  • Oorijzer, hetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOorijzer, het

    Pelmolen te Oostzaandam, zie: Het Nieuwe Kaar
  • Oosterbaan bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOosterbaan bv

    Bedrijf voor stans-, plak-, verniswerk en verdere afwerking, aanvankelijk gevestigd te Zaandijk en thans aan de Industrieweg in Assendelft. Het bedrijf werd in januari 1947 opgericht door Sjoerd Oosterbaan als 'Cartonnagefabriek Oosterbaan en Tuyn c.v.', na 1951 alleen onder de naam 'Oosterbaan'. In 1960 verhuisde men naar een nieuwe fabriek te Assendelft met een oppervlakte van 1400 vierkante meter en in 1963 veranderde de naam in Cartonnagefabriek Oosterbaan nv. Van 1947 tot 196…
  • Oosterbaan, Gosseplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOosterbaan, Gosse

    Koog aan de Zaan, 11 januari 1911 - Krommenie 1989

    Gosse Oosterbaan, burgemeester van Zaandijk van 1964 tot 1970 en Krommenie van 1970 tot 1974, directeur van coöperaties (1940-64), wethouder te Koog aan de Zaan (1958-64); ook amateur-historicus. Gosse Oosterbaan werd geboren in een politiek actief arbeidersgezin.
  • Oostererfplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostererf

    Gemeentelijk pensiontehuis Oostererf aan de Heijermansstraat te Zaandam, ter hoogte van het latere Zaans Medisch Centrum ZMC, werd op 18 december 1957 geopend en in 1976 gesloten en gesloopt. Zie verder: De Rozenboom.
  • Oostergouwplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostergouw

    De Stichting Verpleeghuizen voor de Zaanstreek, opgericht in 1974 en bestuurd door vertegenwoordigers van de gemeente en van een reeks aanverwante particuliere organisaties, exploiteerde rond 1990 twee praktisch ingerichte huizen: de Noordse Balk, geopend in 1968 in Wormerveer en Oostergouw in 1976 te Zaandam. De opdracht was reactivering en revalidatie, klinisch en poliklinisch, van chronische, meest bejaarde, patiënten en verpleging indien deze elders niet kan geschieden; bovendien…
  • Oosterhuis, Hz Gplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOosterhuis, Hz G

    Koek- en banketbakker te Wormerveer, aan het eind van de 19e eeuw. Oosterhuis maakte zich verdienstelijk door de uitgave van een boekje ('De Hollandsche Koek- en Banketbakkerij' , 2e druk Zaandam 1900), waarin 250 recepten van vroeger gebak. Bij deze recepten bevonden zich ook die van een aantal Zaanse specialiteiten, zoals taai, bolussen, kleskoppen en duivekaters.
  • Oostermolenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostermolen

    Meelmolen bij Jisp, zie: Molens zonder (of met onbekende) eigennaam nr. 23.
  • Oosterweideplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOosterweide

    Doopsgezind Kindertehuis aan de Oostzijde 240 te Zaandam, ten oosten van de Prins Bernhardbrug. Het herenhuis is gebouwd in 1804, het vorige uit 1744 werd gesloopt omdat het te klein was geworden. Men verkeerde midden in de Franse overheersing, maar er kwam toch een nieuw gebouw door een vrijwillige bijdrage van f 12000, door de leden van de
  • Oosthoek, Lettieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOosthoek, Lettie

    Zaandam, 18 oktober 1937

    Lettie Oosthoek, geboren als Aletta Lapère is een actrice, beter bekend als de bekakte buurvrouw Neuteboom uit de TV-serie Flodder. Ze doorliep het gymnasium, genoot drie maanden toneelschool in Arnhem, figureerde bij de Nederlandse Comedie, werkte enige tijd samen met Albert Mol en nam spel- en spraaklessen bij Henk van Ulsen. Zij was gehuwd met Peter Oosthoek.
  • Oosthuizen, Klaasplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOosthuizen, Klaas

    (Wormerveer, 15 oktober 1899 - Kamp Vught, 26 september 1943) Klaas Oosthuizen 1899-1943 Kantoorbediende Klaas Oosthuizen woont tijdens de oorlog met zijn vrouw Margarethe en hun drie kinderen in Wormerveer aan de Emmastraat 4 en is werkzaam bij de blikfabriek Verblifa in Krommenie. Begin 1942 vangt Klaas aan met het illegaal verspreiden van Het Parool. Hij houdt zich actief bezig met de vraag hoe de vakbonden na de oorlog georganiseerd moeten worden. Hij organiseert thuis bij…
  • Oostknollendamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostknollendam

    Buurtschap, klein dorp, behorend tot de gemeente Wormer, vanaf 1991 gemeente Wormerland, vroeger behorend tot de Banne van Wormer; tweelingdorp met Westknollendam, waarvan het door het meest noordelijke deel van de Zaan is gescheiden.

    Er heeft nooit een aparte gemeente Knollendam of Oostknollendam bestaan. Over Oostknollendam is weinig gepubliceerd; de schaarse gegevens zijn alleen verspreid te vinden.
  • Oostsanen, Jacob Cornelisz vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostsanen, Jacob Cornelisz van

    Oostzaan ca 1470 - 1533

    Jacob Cornelisz. van Oostsanen, ook Jacob War genaamd, was een Nederlands schilder en ontwerper van houtsneden. Hij wordt beschouwd als één van de grote Nederlandse meesters uit de eerste helft van de zestiende eeuw.
  • Oostwoud, Jacobplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostwoud, Jacob

    Hem 1714 - Zaandam 9 april 1784

    Schoolmeester in de reken-, meet- en stelkunde, algebra, in Oostzaandam, vooral bekend geworden als landmeter en cartograaf. Hij beschouwde dit als weinig meer dan de praktische uitoefening van wat hij in theorie nastreefde: het verbreiden van wiskundige kennis.
  • Oostzaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaan

    Zelfstandige gemeente binnen de Zaanstreek, een van de drie Zaanse dorpen die in 1974 niet bij de samenvoeging tot Zaanstad werden betrokken. Hoewel de oorspronkelijke bewoners - zoals nog aan de klank van het plaatselijk dialect valt te horen - Waterlanders zijn geweest, behoort Oostzaan historisch tot de Zaanstreek. De naam zegt dat trouwens al.
  • Oostzaan, Ambachtsheerlijkheidplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaan, Ambachtsheerlijkheid

    Het rechtsgebied van de Banne van Oostzanen was in de 14e eeuw beleend aan Wouter van Heemskerk als Ambachtsheerlijkheid en in het begin van de 15e eeuw aan Sijmon van Zaanden. Zij oefenden als leenheren het recht uit voor de graven van Holland. Door strubbelingen kwam de banne enkele malen weer rechtstreeks onder grafelijk gezag en later onder dat van de Staten van Holland.
  • Oostzaan, Banne vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaan, Banne van

    Het vroegere rechtsgebied van Oostzaan, dat waterstaatkundig was bepaald, feitelijk de Ambachtsheerlijkheid of de Polder Oostzaan.
  • Oostzaandamplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzaandam

    Voormalige naam van de bewoningsconcentratie ten oosten van de Zaan nabij de Dam, tot 1795 behorend tot de gemeente Oostzaan, tussen 1795 en 1811 min of meer een zelfstandige gemeente en sinds 1811 deel uitmakend van de stad Zaandam. Oostzaandam behoorde tot de
  • Oostzanen, Jacob Corneliszoon vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzanen, Jacob Corneliszoon van

    Oostzaan ca. 1470 - Amsterdam 1523

    Beeldend kunstenaar, aanvankelijk vooral houtsnijder, later een befaamd kunstschilder. Jacob Cornelisz van Oostzanen, ook wel Jacob van Amsterdam genoemd, was één van de belangrijke kunstenaars van zijn tijd. Waarschijnlijk is hij opgeleid in Haarlem. Met zijn geboorteplaats had hij nauwelijks of geen binding, hij heeft zijn hele leven in Amsterdam gewerkt. Zowel voor de plaatselijke geestelijkheid als voor de toen al gefort…
  • Oostzeehandelplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzeehandel

    Zie: Oostzeevaart en Arbeidsplaatsen en bedrijfsgrootte.
  • Oostzeevaartplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzeevaart

    Handelsvaart op met name de Scandinavische en Baltische landen, met grote deelname van Zaankanters in de eerste helft van de 17eeuw. In die tijd waarschijnlijk één van de pijlers van de Zaanse economie. De Oostzeevaart of Sontvaart was zeer belangrijk voor de opkomst van het gewest Holland. De stad Amsterdam heeft er mede haar bloei aan te danken. De Amsterdamse stapelmarkt was als het ware een spin in een web waarin allerlei goederen samen kwamen om met winst te worden verhandeld.…
  • Oostzijdeplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzijde

    Weg op de lage dijk langs de Zaan in Zaandam-Oost, die loopt van de Peperstraat in het zuiden tot aan 't Kalf in het noorden. Vroeger liep de Oostzijde aan de zuidkant door tot aan de Zuiddijk bij de Dam en had de straat een belangrijke functie voor het doorgaande wegverkeer. Door de aanleg van een oostelijker gelegen verkeersroute (H. Gerhardstraat-Heijermansstraat-Dr. H.G. Scholtenstraat) is deze functie sterk verminderd. Doorgaand autoverkeer werd zelfs onmogelijk toen de
  • Oostzijderkerkplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzijderkerk

    Oorspronkelijk ging de aan de Zuiddijk gelegen Oostzijderkerk in de Klauwershoek, als katholieke kapel, gewijd aan de H. Maria Magdalena, door het leven, onder de vleugels van de parochiekerk van Oostzaan. Naar schatting werd de kapel in de tweede helft van de 14e eeuw gebouwd, zekerheid hierover ontbreekt, het eerste schriftelijke bericht dateert van 1411. De bouwvallige kapel, duidelijk gebouwd als vluchtkerk voor de waterwolf op een grote terp, grenzend aan de dam in de Zaan, …
  • Oostzijderveldplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOostzijderveld

    Historische aanduiding van al het land tussen Oostzaandam, de Oostzijde, 't Kalf, de Wijde Wormer, het dorp Oostzaan en het IJ. De Zaandamse wijken Plan Kalf, Kogerveld, Hoornseveld, Peldersveld en Poelenburg, maar ook de oudere wijken ten oosten van de Zaan liggen in het Oostzijderveld. Het veld is in de 14e eeuw ontstaan door ontginning van het eerdere hoogveenpakket, dat vervolgens erodeerde en inklonk. De toen gegraven sloten zijn grotendeels nog in het landschap terug te vin…
  • Op den Velde bv, Janplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOp den Velde bv, Jan

    De Handels- en productieonderneming Op den Velde Groep bestaat uit de divisies Industrie en Staal, die een totaalpakket technische producten als transportbanden en aardolieproductenaan klanten in binnen- en buitenland aanbieden, gevestigd te Zaandam.
  • Op den Velde, Heinplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOp den Velde, Hein

    Zaandam, 1 juni 1901 - Gross Rosen, 31 december 1944

    Jan Hendrik Op den Velde, voor ingewijden ook wel Hein of Henk, wist gedurende WO II via een zelf gebouwde zender contact te leggen met Bureau Inlichtingen van de Nederlandse regering te Londen.
  • Openbaar Onderwijsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpenbaar Onderwijs

    Zie: Onderwijs
  • Openbaar vervoerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpenbaar vervoer

    Zie: Streekvervoer en Spoorwegen
  • Openbare werkenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpenbare werken

    Zie: Stadsontwikkeling en Openbare werken.
  • Openluchtmuseum Arnhem, Nederlandsplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpenluchtmuseum Arnhem, Nederlands

    Nationaal bekend museum, hier genoemd omdat het een van de plekken buiten de Zaanstreek is, waar niettemin Zaanse houtbouw te zien is. In 1912 is het initiatief voor het Openluchtmuseum genomen; daarbij had men bestaande Scandinavische musea als voorbeeld, onder andere dat in Skansen (1891 ) bij Stockholm.
  • Opera en operetteplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpera en operette

    Opera

    De opera heeft sinds zijn ontstaan, aan het eind van de 16e eeuw, een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt en is in de loop der tijd uitgegroeid tot de belangrijkste uiting op het toch zo omvangrijke terrein van de muziek. Al heeft Nederland op dit gebied, vergeleken met bijvoorbeeld Italië, Frankrijk en Duitsland geen uitgesproken briljante rol gespeeld, toch heeft de opera vanaf de 17e eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog ook in ons land een uitermate actief bestaan g…
  • Operettezangers, Deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOperettezangers, De

    De Operettezangers werden in 1945 in Zaandam opgericht. Deze vereniging heeft tot 1969 bestaan en was zeer populair. Er werd met eigen solisten gewerkt, dirigent was Johan Thomas, die tevens de regie voerde. De uitvoeringen werden gegeven in het toenmalige Ons Huis aan de Gedempte Gracht. De Operettezangers beschikten over een eigen oefenruimte aan het Kattegat te Zaandam.
  • Opgravingenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpgravingen

    Zie: Archeologie
  • Opperdan, Stichtingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpperdan, Stichting

    Jeugdbeschermingsorganisatie in de Zaanstreek, zie: Riagg Zaanstreek-Waterland
  • Oproerenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOproeren

    Als oproer wordt hier beschouwd elke beweging tegen het openbaar gezag die gepaard gaat met ordeverstoring en verzet tegen de overheid. De meeste oproeren in de Zaanstreek duurden kort en betroffen slechts kleine groepen opstandigen. Hierdoor voldoen ze slechts in beperkte mate aan de bovenstaande definitie. Er zijn in deze zin sinds het begin van de 15e eeuw twaalf oproeren geweest. Enkele daarvan zijn als apart trefwoord behandeld, te weten het
  • Opstand 1813plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpstand 1813

    Ernstige ongeregeldheden in de Zaanstreek, voornamelijk in Zaandam, tegen de Franse Conscriptie; het oproer eindigde met het fusilleren van zes vermeende leiders. Aanleiding was de extra conscriptie die in 1813 aan het Hollandse volk werd opgelegd. Alle mannen tussen de 20 en de 40 jaar, ook de getrouwde, moesten zich laten inschrijven, een aantal jongens van welgestelde ouders diende zich bovendien aan te melden voor een erewacht. De gemoederen liepen hoog op.
  • Opvoering Pieter Michaeloffplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOpvoering Pieter Michaeloff

    Op 18 augustus 1897 's avonds om acht uur begon, als afsluiting van het Czaar Peterfeest, de voorstelling van Pieter Michaeloff, de dramatische schets, voor deze gelegenheid geschreven door Gerrit Jan Honig. Het spektakelstuk werd bijgewoond door hoge gasten, die door de voorzitter van 'Vondel' ontvangen en naar de voor hen gereserveerde plaatsen werden geleid. Bij hun binnenkomen speelde de Dilettanten Club het Russische Volkslied en het Oude Wilhelmus, die staande …
  • Orangistenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOrangisten

    In de Patriottentijd (1780-1787) de ongeorganiseerde partij die streefde naar handhaving van het stadhouderlijk gezag. De orangisten stonden daarbij lijnrecht tegenover de in de Zaanstreek, en ook elders, talrijker patriotten. In de Zaanstreek bestond de aanhang voornamelijk uit de minder betaalden; getuige de relletjes die af en toe plaats hadden, waren er naar verhouding veel orangisten in Krommenie, Assendelft en Oostzaan, wellicht ook in Wormer, terwijl ook het Kalf in Zaandam or…
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok, bijgenaamd De Luis. De eerste vermelding van de wagenschotzager dateert uit 1707. Hij heeft gestaan aan en ten westen van de Watering, noordelijk van het tegenwoordige NS-Station, en werd in 1777, terwijl men bezig was hem te slopen, door brand verwoest.
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Oliemolen te Oostzaandam. De eerste vermelding dateert uit oktober 1683. Hij heeft gestaan aan en ten oosten van de Kuil, en werd langdurig gebruikt voor de verwerking van cacao-afval. In mei 1938 werd hij onttakeld en in december 1940 tot stellinghoogte afgebroken; in maart 1941 werd hij door brand verwoest.
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Snuif- en verfmolen te Westzaan. De windbrief werd gegeven in juli 1754. Hij heeft gestaan nabij de Nauernasche Vaart, ten noorden van Plan Molenaar, en werd de laatste jaren gebruikt voor de verwerking van cacao-afval. Hij werd gesloopt in 1941.
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Oliemolen te Assendelft, ook De Dromer genoemd. De eerste vermelding dateert uit 1668. Hij heeft gestaan aan de Nauernase Vaart, als tweede molen van het noorden, en werd gesloopt in september 1808.

    oliemolen molen
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam paltrok. De windbrief van de wagenschotzager werd gegeven in februari 1699. Hij heeft gestaan ten oosten van de Vaart, achter het Stuurmanspad, en werd in maart 1886 gesloopt.
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Houtzaagmolen te Oostzaandam en later Westzaandam, klein wipmolentje. Het lattenzagertje werd gebouwd omstreeks 1896 aan de Oostzijde ten noorden van de Noorderbrug, waar het werd gebruikt voor het zagen van duigen. Later werd het overgebracht naar Westzaandam, waar de molen werd neergezet aan en ten westen van de Vaart, ten zuiden van het
  • Oranjeboom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de

    Houtzaagmolen te Westzaan, paltrok. De windbrief werd gegeven in september 1683. De molen stond noordelijk van de Tarwe-akkersloot en werd in 1700 naar Westzaandam verplaatst. zie aldaar.
  • Oranjeboom, de Kleineplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de Kleine

    Houtzaagmolen te Westzaandam, bovenkruier. De eerste vermelding van de wagenschot- en lattenzager dateert uit 1739. Hij heeft gestaan aan de Hogendijk. Het jaar van verdwijnen is onbekend.
  • Oranjeboom, de Kleineplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de Kleine

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok, ook Het Spintje genoemd. De eerste vermelding van de wagenschotzager, en later balkenzager, dateert uit 1707. Hij heeft gestaan achter het Boerenpad, en werd in 1888 gesloopt.
  • Oranjeboom, de Oude Kleineplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOranjeboom, de Oude Kleine

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De wagenschotzager, en later balkenzager, werd gebouwd in 1717. De molen heeft gestaan ten westen van de tegenwoordige spoorlijn en werd in 1886 gesloopt.
  • Orden, Gerrit vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOrden, Gerrit van

    Zaandam, 18 december 1774 – Zaandam, 13 januari 1854

    Ger­rit van Orden was burge­meester van Zaandam in de periode 1838 – 1845, opvolger van burge­meester Engel van de Stadt. Van Orden was tabak­shan­de­laar, boekverkoper, plaatsver­van­gend rechter van 1817 tot 1828, gemeen­ter­aad­slid (1828−1850), wethouder (1836), Ridder van de Nederlandsche Leeuw (1842) en Staten­lid (1837). Van Orden, die ook bek­end­heid kreeg als pen­ningkundige, over­leed in 1854.…
  • Orgels in de Zaanstreekplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOrgels in de Zaanstreek

    ----------

    Onderstaand artikel geeft een overzicht van de in de Zaanstreek aanwezige, of aanwezig geweest zijnde, orgels door de tijden heen. Door het ontbreken van grote steden in de streek werden er ook geen grote kerken gebouwd. Daardoor waren in de Zaanstreek geen grote orgels aanwezig. Het orgelbestand was echter wel altijd van goede kwaliteit. Orgelbouw 'van eigen grond' heeft de Zaanstreek in het verleden overigens niet gekend. Alle orgels werden gefabriceerd doo…
  • Orion Oliefabriek nvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOrion Oliefabriek nv

    Oliebedrijf te Zaandam, opgericht 1 februari 1899 door Jan van Heijningen (1874-1960) in de percelen Westzijde 328 t/m 342. Het bedrijf ontwikkelde zich voorspoedig. Omstreeks 1910 werd een fabriek van vier verdiepingen gebouwd onder leiding van de toen achttienjarige Cor Kakes. In 1924 volgde een uitbreiding, machinefabriek
  • Orthopedagogisch Centrum Kennemerland.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOrthopedagogisch Centrum Kennemerland.

    Zie: Jeugdzorg
  • Os, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOs, de

    Oliemolen te Oostzaandam. De eerste vermelding dateert uit mei 1663. Hij werd vele jaren gebruikt voor het verwerken van cacao-afval. In 1916 werd hij onttakeld en in het vervolg aangedreven door een elektromotor. Het riet van de romp werd later vervangen door hout. De romp en de schuur van De Os zijn nog aanwezig aan de
  • Os, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOs, de

    Watermolen te Assendelft. Hij werd gebouwd in 1634 ter bemaling van de Zuiderpolder en werd gesloopt omstreeks 1875.
  • Ossenbruggen, Jan vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOssenbruggen, Jan van

    Wormerveer, 5 oktober 1939 – Hoorn, 20 mei 2021

    Luitenant-kolonel Jan van Ossenbruggen muziekpedagoog, dirigent en inspecteur militaire muziek, afgestudeerd aan het conservatorium als trompettist en pianist, was jarenlang actief bij de Marinierskapel van de Koninklijke Marine en bij de Koninklijke Militaire Kapel. Na z'n militaire carrière was hij van 1998 tot 2006 VVD-raadslid te Hoorn waar hij in 2016
  • ossenbruggen_jan_vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigIs deze persoon enkel geboren in de Zaanstreek of heeft hij echt meer gedaan in de Zaanstreek --- Kelvin Voskuyl 2020/01/17 11:47
  • Ossestal, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOssestal, de

    Zie: Louwen Houtbewerking bv .
  • Otter, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOtter, de

    Houtzaagmolen te Westzaandam, paltrok. De windbrief van de balkenzager werd gegeven in oktober 1708. Hij heeft gestaan aan en ten noorden van de Otterspadsloot en werd gesloopt in 1891.
  • Otter, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOtter, de

    Voormalige herberg op de Dam te Zaandam, die lang na zijn verdwijning opnieuw bekendheid kreeg door het boek 'In den Otter' van C. Joh. Kieviet Dit boek gaat over de opstand tegen het (Franse) gezag in 1813; de beschreven gebeurtenissen hebben echter niet in 'De Otter' plaats gehad maar in een nabijgelegen logement.
  • Otterspadplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOtterspad

    Voormalig pad te West-Zaandam tussen het Dokter Roggertspad en de Bullekerk. Het was vernoemd naar de in 1708 gebouwde paltrokmolen 'De Otter', maar kreeg pas na de sloop van deze molen in 1891 woonbebouwing. Deze bebouwing is aan het eind van de jaren '50 van de 20e eeuw opgenomen in Plan
  • Oud, het Koogerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOud, het Kooger

    Oud, het Kooger
  • Oud, het Zaandijkerplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOud, het Zaandijker

    Oud, het Zaandijker
  • Oud-Heinplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOud-Hein

    Oud-Heyn, Oudtheyn of Oud-Hein, bijnaam van Hendrik Pietersz, Heyndrik Pietersz of Heynric Pieterszoon, stichter van Zaandijk.
  • Oud-Katholieke schuilkerk Krommenieplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOud-Katholieke schuilkerk Krommenie

    De kerk van de Parochie van de HH Nicolaas en Maria Magdalena aan de Noorderhoofdstraat 131 in Krommenie is een Rijksmonument. Aan de ligging van de kerk, verborgen achter huizen, is te zien dat de Oud-Katholieke Kerk een schuilkerk is. De kerk achter de rustieke Zaanse gevel aan de Noorderhoofdstraat 131 als deel van een boerderij in Krommenie en daterend uit het begin van de 17e eeuw is daarvan een voorbeeld.
  • Oud-katholiekenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOud-katholieken

    Geloofsrichting ontstaan door een scheuring in de katholieke kerkgemeenschap. In de Zaanstreek kregen de Oud-Katholieken een redelijke aanhang, er zijn thans kerken te Zaandam en Krommenie. In 1703 werd bisschop Petrus Code vanuit Rome op verzoek van de Jezuïeten uit zijn ambt ontzet. Hij hield in Nederland echter veel aanhangers. Na bijna een eeuw van onrust, handelend over een geschil tussen de kapittels van Utrecht en Haarlem enerzijds en Rome anderzijds, vond tenslotte in 17…
  • Oud-Zaandenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOud-Zaanden

    Zie: Zaanden.
  • Oude Hollandse Kerken, Stichtingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOude Hollandse Kerken, Stichting

    In veel plaatsen behoren de kerken tot de oudste nog bewaard gebleven bebouwing. Zij tonen ons waartoe onze voorouders artistiek en bouwkundig in staat waren. Meer dan nu waren de kerken van belang voor het maatschappelijke leven. Als erfdeel van het voorgeslacht verdienen zij zorg en aandacht.
  • Oude Wagtmeesterspad.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOude Wagtmeesterspad.

    Voormalig pad in Westzaandam, in de Molenbuurt. In 1702 is een padreglement ingesteld. De juiste ligging en het jaar van verdwijnen zijn niet bekend.
  • Oudega, drs Pieterplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOudega, drs Pieter

    (Zaandam 25 maart 1948).

    Wethouder van Zaanstad sinds 1986. Piet Oudega werd na een studie scheikunde aan de V.U. te Amsterdam leraar, onder meer in Zaandam. In 1982 verliet hij het onderwijs om beleidsmedewerker Welzijn te worden bij de Stadsdeelraad Amsterdam-Noord. Na de gemeenteraads-verkiezingen van 1986 kreeg hij het wethouderschap aangeboden. Hij beheerde Onderwijs en Nutsbedrijven tot 1988 en vervolgens Financiën, Economische Zaken, Grondzaken en Automatisering.
  • Oudheidkamer Oostzaanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOudheidkamer Oostzaan

    De stichting Oudheidkamer Oostzaan, opgericht in 1981, stelt zich ten doel de belangstelling in de historie, het volksleven, de handel, de nijverheid, zomede de zeden en gewoonten van de gemeente Oostzaan en haar bevolking te bevorderen.

    Er zijn werkgroepen ingesteld, er verschijnt een mededelingenblad De Jol. De
  • Oudheidkamersplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOudheidkamers

    Kleine musea betreffende de plaatselijke of regionale geschiedenis. De Zaanstreek kent drie Oudheidkamers, te weten in Zaandijk, Assendelft en Oostzaan. Zie ook: Musea

    Zaandijk

    Veruit de belangrijkste en oudste Oudheidkamer is het Zaans Museum, beheerd door de 'Vereeniging tot Instandhouding en Uitbreiding der Oudheidkundige Verzameling
  • Oudheidkundige Verzamelingplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOudheidkundige Verzameling

    Jacob Honig Jansz. Jr. Zie: Oudheidkamers.
  • Out nv, P.plugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOut nv, P.

    Pieter Out was onderwijzer maar zocht een kantoorbaan omdat hij niet lang kon staan. Omdat de kantoorbaan te weinig verdiende, koos hij voor een zelfstandig bestaan als boekhandelaar. Hij kocht op 2 augustus 1860 een klein winkeltje aan de Hoogstraat van Gerrit Frederiks Huisman (1805) en richtte een handelsdrukkerij, boekhandel, uitgeverij en groothandel in schoolbehoeften en leermiddelen te Koog-Zaandijk op.
  • Out, Dplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOut, D

    Zie: Tweede Wereldoorlog 3.
  • Ouwejan, Remmetplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuwejan, Remmet

    Zaandam, 5 maart 1897 - Zaandam 5 juni 1972

    Tekenaar, kalligraaf en kunstverzamelaar Remmet Jacob Ouwejan, in het dagelijks leven werkzaam bij een bank, was een uiterst nauwgezet tekenaar van de Zaanse topografische situatie. In de jaren '30 verschenen vele van zijn pentekeningen in de twee bundels 'Zaens Skoon', fraai uitgegeven boeken die nu zeer gezocht en kostbaar zijn. Vooral de inmiddels grotendeels verdwenen houtbouw is lofwaardig door hem vastgelegd.
  • Ouwelfabricageplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuwelfabricage

    Economische bedrijvigheid; de twee Nederlandse ouwelfabrieken staan beide in Zaandam, te weten Primus en Zaano.

    Ouwel, eetbaar papier, wordt gefabriceerd volgens geheim recept, dat eeuwen teruggaat. Het werd gemaakt in kloosters; het eindproduct was de hostie. Later werd ouwel bijvoorbeeld ook gebruikt als papier onder kokoskoeken en noga. Productiemethoden en receptuur van ouwel worden angstvallig geheim gehouden. De Nederlandse bedrijven maken ouwel op basis van aardappelzetme…
  • Ouweneel, Willemplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuweneel, Willem

    Zaandam, 2 juni 1944

    Willem Johannes Ouweneel is een Nederlandse bioloog, filosoof en theoloog. Ouweneel is onder het evangelische/orthodox-protestantse deel van Nederland een bekend publicist en spreker. Ook is hij een ervaren debater.
  • Ouwerkerk Export bv, PJ. vanplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuwerkerk Export bv, PJ. van

    Fabrikant van whirlpools en systemen daarvoor, sauna's en stoombaden. P.J. van Ouwerkerk begon als 20-jarige in 1966 een loodgietersbedrijfje te Zaandam. Deze eenmanszaak groeide uit tot een installatiebedrijf met thans (1991) ongeveer 20 werknemers, dat zich ging bezighouden met de aanleg van luxe zwembaden volgens eigen ontwerp. In 1980 werd de loodgieterij verkocht en richtte de onderneming zich geheel op het ontwerpen en produceren van luxe badsystemen. Afnemers…
  • Ouwerkerk, Hansplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuwerkerk, Hans

    's-Gravenhage, 23 mei 1941

    drs Hans George Ouwerkerk, burgemeester van Zaanstad sinds 16 januari 1989, voordien burgemeester van de toenmalige heksenketel Lekkerkerk en Emmen. Hans Ouwerkerk werd na een opleiding gymnasium en geschiedenis doctoraal examen 1965 achtereenvolgens, assistent van de Tweede Kamerfractie van de Partij van de Arbeid (1965-'67), medewerker van het kabinet van burgemeester Samkalden van Amsterdam (1967-'71), landelijk secretaris van de PvdA (1971-'73) e…
  • Ouwevaer, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOuwevaer, de

    Oliemolen te Zaandijk, zie De Ooievaar.

    oliemolen molen zaandijk
  • Overheidszorgplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverheidszorg

    l. Inleiding

    De gemeente Zaanstad is met 130.000 inwoners een van de grote gemeenten in Nederland. Naarmate een gemeente groter is kan zij haar burgers meer diensten aanbieden. De plaatselijke overheidszorg is vooral sterk toegenomen in de periode na 1880, en dan met name in de grotere gemeenten. In de periode daarvoor was de omvang van de dienstverlening betrekkelijk klein. De ontwikkeling van de overheidszorg in Zaandam na 1880 verliep min of meer gelijk met die van andere geme…
  • Overtoomplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOvertoom

    Een verlaagd en van glooiingen voorzien dijkgedeelte waarover schepen werden gehaald cq gewonden. In de Zaanstreek zijn verschillende overtomen geweest, waarvan die te Zaandam verreweg het belangrijkst was. Oost- en Westzaandam hadden hun welvaart in de 17e eeuw mede te danken aan omvangrijke
  • Overtoom Zaandam bvplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOvertoom Zaandam bv

    Bouwbedrijf te Zaandam. Het werd als eenmanszaak in 1903 opgericht door Jb. Overtoom. Nadien werd de onderneming omgezet in een firma, daarna in een nv en tenslotte in een besloten vennootschap. Directeur is J.S. Overtoom, kleinzoon van de oprichter. Overtoom Zaandam bv is actief op het gebied van utiliteitsbouw, renovatie en restauratie. Er zijn ongeveer 40 personen werkzaam (1990). Verplaatsing van het bedrijf naar de
  • Overtoom, deplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOvertoom, de

    In 1976 te Westzaan gebouwd elektrisch gemaal waarmee het waterpeil in de polder Westzaan wordt gereguleerd. Het gemaal loost op Zijkanaal E van het Noordzeekanaal.
  • Overtoomrederijplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOvertoomrederij

    Zie: Overtoom.
  • Overtoomsluisplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOvertoomsluis

    De Overtoomsluis van Westzaan geschilderd door Jan Baggen 1) Oude banne-schutsluis te Westzaan De Overtoomsluis werd aangelegd ter plaatse van de eerdere Overtoom. Dit sluiscomplex is herbouwd in 1719 als schutsluis van het enkelkerend type tussen de polder Westzaan en het IJ.
  • Overtuinenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOvertuinen

    De langs de Zaan geplaatste koopmanshuizen waren doorgaans direct aan de straat gelegen. In een niet al te groot aantal gevallen lieten de eigenaars-bewoners aan de overzijde van de straat, dus ook aan de overzijde van de er direct naast gelegen wegsloot, overtuin aanleggen. De enige resterende overtuin is nu nog de
  • Overzetverenplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverzetveren

    De Zaan en andere brede waterwegen, zoals de Nauernasche Vaart, waren vroeger niet of nauwelijks overbrugd. Om al te lange omwegen te voorkomen, brachten overzetveren, op vaste punten, personen en later ook kleine voertuigen van de ene oever naar de andere. Meestal werd gebruik gemaakt van geroeide veerschuiten, maar er kwamen in de loop der tijd ook handbediende of mechanisch voortbewogen kabelponten voor. Het gebruik van grotere overzetveren hing soms samen met de wens om in geva…
  • Overzicht molens met de naam Oranjeboomplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOverzicht molens met de naam Oranjeboom

    Oranjeboom, de

    Houtzaagmolen te Oostzaandam en later Westzaandam, klein wipmolentje. Het lattenzagertje werd gebouwd omstreeks 1896 aan de Oostzijde ten noorden van de Noorderbrug, waar het werd gebruikt voor het zagen van duigen. Later werd het overgebracht naar Westzaandam, waar de molen werd neergezet aan en ten westen van de Vaart, ten zuiden van het
  • Oğuzhan Özyakupplugin-autotooltip__default plugin-autotooltip_bigOğuzhan Özyakup

    Zaandam, 23 september 1992

    Oğuzhan Özyakup is een Nederlands-Turkse voetballer die bij voorkeur als middenvelder speelt. Özyakup kwam achtereenvolgens uit voor ZTS, het latere Rood Wit Zaanstad, Hellas Sport, AZ, Arsenal en Besiktas. In 2017 was hij vijf seizoenen actief bij Besiktas en kwam 32 keer uit voor het Turks nationale elftal. In zijn geboortewijk Poelenburg opende hij op 30 december 2017 aan de Goethartstraat een gerenoveerd voetbalveld dat naar hem is vernoemd.
  • /home/zaanwiki/domains/zaanwiki.nl/private_html/encyclopedie/data/pages/letters/o.txt
  • Laatst gewijzigd: 2020/09/07 15:34
  • door jan